Walka o hegemonie w Europie Zachodniej w XVI w.

· Toczyła się między trzema siłami: Francja, Hiszpania i rodziną Habsburgów

1. Francja chciała zjednoczenia politycznego i przywrócenia władzy w terytoriach do których Francja miała prawa dziedziczne, co spowodowało konflikty z Anglią i Habsburgami. Francja nie mogła odzyskać Burgundii (dzięki małżeństwu Maksymiliana Habsburga i dziedziczki Burgundii Marii), skierowała swe siły przeciw Bretanii. Ostatecznie starania te zakończy traktat w Langeais w 1491 roku-czynił on Bretanie posiadłością Francuską.
Sukcesy przyczyniły się do tego że we Francji zaczęła się pojawiać idea monarchii absolutnej. W XVI wieku ekspansja terytorialna skierowała się na Półwysep Apeniński, na którym o wpływy rywalizowała z nią Hiszpania

2. Hiszpania od roku 1469 uważana jest za zjednoczoną monarchię- ślub Izabeli i Ferdynanda- księcia Aragonii. Rządy tej pary były bardzo udane. M.in. zwiększyli dochody państwa, rozwinęli flotę- Wielka Armada, zwiększyli nakłady na wyprawy morskie.

3. Rodzina Habsburgów miała bardzo szerokie terytorium między innymi dzięki obsadzeniu na tronach europejskich członków rodziny. Tendencje decentralistyczne unormował dopiero Maksymilian I.

4. Półwysep Apeniński. Skłócone państewka włoskie ulegały łatwo wpływom innych państw. W 1481 na tronie Królestwa Neapolu zasiedli Walezjusze, lecz prawo mieli również Aragończycy. Poprzez przyjęcie tytułu króla Sycylii i Jerozolimy w 1494 roku Karol VIII rozpoczął wojny włoskie. Przeciw Francji sprzeciwiła się Liga Wenecka (Rep.Wenecka, Państwo Kościelne, Ks.Mediolanu i Hiszpania), król musiał ustąpić i Mediolan wrócił do Hiszpanii. Następca Karola VIII- Ludwik XIII zdobył Neapol i przesuwał się w głąb półwyspu (dzięki sojuszowi z Hiszpanią). Na mocy rozejmu z 1504 roku Neapol przeszedł we władanie Hiszpanii jako Królestwo Obojga Sycylii.

5. W 1508 roku nastąpiło kolejne umocnienie się Francji na półwyspie. Wtedy to papież Juliusz II zawiązał Ligę z Cambrii (Anglia-Henryk VII, Węgry Wł.II Jagiellończyk, Ferdynad Aragoński+Francja). Była ona skierowana w Wenecję. W 1511 odwróciły się przymierza. Juliusz II zawiązał Ligę Święta w skład której weszła Wenecja, Hiszpania i Anglia, Dzięki czemu północna część półwyspu była francuska a południowa hiszpańska.

6. W 1521 roku Franciszek I wypowiedział wojnę Hiszpani, którą rządził Karol V Habsburg. Nie była to wojna o ziemię lecz o władzę w Europie Zachodniej.

7. Francja była pozbawiona sojuszników, została najechana przez Anglię i Hiszpanie i wyparta z Półwyspu. W odwecie Francja najechała Włochy i w 1508 przegrała bitwę pod Pawią w wyniku której Franciszek I dostał się do niewoli i wywieziono go do Madrytu.

8. Podpisano traktat w Moore z Anglią, i w 1526 roku z Karolem V, Franciszek zrzekł się Burgundii, półwyspu oraz ogłosił kapitulację. Franciszek próbował jeszcze raz co zakończyło się traktatem w Cambrii w 1529 roku na podobnych warunkach. W 1530 roku papież koronował Karola V na cesarza.

9. Małżeństwo Filipa II z córką Henryka II Elżbietą Valois rozbiło sojusz hiszpańsko-angielski.

10. Niderlandy. Były we władaniu Filipa II który chciał przywrócić tam katolicyzm. Jednak pojawiła się opozycja na czele której stanął Wilhelm Orleański, który w 1566 roku podjął walkę powstańczą. Namiestniczka kraju Małgożata księżna Parmy nie umiała sobie z tym poradzić więc namiestnikiem został fanatyczny książę Alba. Od 1567 rozpoczął terror. W 1572 roku został odwołany, jego następca ogłosił amnestię. Jednak w 1576 wkroczyły wojska i wymordowały ludzi. Ostatecznie w 1581 roku 7 protestanckich krajów zawiązało unię w Utrechcie i powołało do życia Rzeczpospolitą Zjednoczonych Prowincji Północnych = Holandia. (ostateczne uznanie niepodległości nastąpiło jednak dopiero w 1648 roku)

11. Rywalizacja hiszpańsko-angielska Niderlandy szukały pomocy u Elżbiety jednak ta nie chciała korony, interwenioała co było przyczyną wojny. Podłoże jej stanowiły konflikty polityczne, ekonomiczne, religijne. Filip II chciał pojąć za żonę Marię Stuart jednak w Szkocji wybuchło powstanie w wyniku którego Maria została uwięziona przez Elżbietę. W 1588 roku Wielka Armada przegrała z flotą Angielską. Wojna ta zakończyła się w 1604 roku. Był to początek upadku impreium kolonialnego Hiszpani.