Dramat

Dramat- z greckiego słowa drama (akcja, działanie), jeden z trzech głównych rodzajów literackich (oprócz liryki i epiki), traktowany często jako gatunek sztuki syntetycznej, wielotworzywowej- zarówno literackiej, jak i teatralnej. Główne odmiany dramatu: komedia, tragikomedia, tragedia, drama, opera oraz melodramat.

Komedia- jeden z podstawowych gatunków dramatu znany od starożytności. Posługując się komizmem, przedstawia świat i ludzi w sposób zabawny i pogodny. Tzw. komedię romantyczną reprezentowali m.in. W. Shakespeare, C. Gozzi. Realistyczna komedia sytuacyjna to twórczość P.A. Beaumarchais`ego, C. Goldoniego, Moliera a w Polsce np. F. Zabłockiego i A. Fredry.

Tragikomedia- utwór dramatyczny łączący elementy tragiczne z komediowymi. Nazwę wprowadził rzymski komediopisarz Plauta ok. III, II w. p.n.e. rozpowszechniona w epoce renesansu we Włoszech, a także w teatrze europejskim XVII-XVIII w. np. Moliera, oraz w epoce romantyzmu.

Tragedia- utwór dramatyczny w którym bohater mimo czynów zawsze skazany jest na cierpienie. Gatunek powstał w starożytnej Grecji z obrzędów religijnych, a jego klasyczną formę ukształtowali Sofokles, Ajschylos i Eurypides. Do tradycji antycznych nawiązywały: tragedia renesansowa np. Jan Kochanowski ( Odprawa posłów greckich), a także tragedia klasycystyczna np. A. Feliński, J. Racine. Własny typ tragedii stworzył W. Shakespeare, przeciwstawiając klasycznym zasadom swobodę kompozycji oraz wprowadzając pierwiastki humorystyczne i groteskowe.

Opera- gatunek muzyki wokalno-instrumentalnej, oparty na akcji dramatycznej, przeznaczony do wystawienia na scenie. Także gmach, w którym przedstawia się spektakle operowe oraz instytucja zajmująca się ich przygotowaniem, wraz z zespołem śpiewaków solistów, chórem, orkiestrą i baletem.

Melodramat- z greckiego melos = „pieśń” + „dramat”. Utwór z dramatycznym akompaniamentem i melodeklamacją. Popularny zwłaszcza w XVIII w. we Włoszech i Francji. Do gatunku tego należą m.in. Pigmalion J.J. Rousseau (1762) Hippodamie Z. Fibicha (1873) Królewskie dzieci E. Humperdincka (1897). W Polsce ten gatunek zainicjował J. Elser (Ofiara Abrahama). Z czasem muzyczny element został ograniczony do roli nastrojowego komentarza, a w końcu uległ całkowitej eliminacji. Zaczęły dominować sensacyjność, ckliwość fabuły. Grany głównie w teatrach bulwarowych. Elementy melodramatu przeniknęły do literatury, a później do filmu.