Zdrowe żywienie.

Stan naszego zdrowia uzależniony jest od stanu żywienia. Gdybyśmy zwrócili uwagę na to, co jemy, to w naszych warunkach, tych teraźniejszych, nawet najgorszych - i ekonomicznie, i psychicznie - moglibyśmy żyć 120 lat, bo takie są nasze uwarunkowania genetyczne. Tyle byśmy żyli bez znajomości słowa “lekarz”. Przez miliony lat człowiek tak dobierał pożywienie, by było w nim wszystko, co jest potrzebne do wzrostu organizmu i jego odnawiania. Dobierać musimy w pożywieniu te składniki, z których sami jesteśmy zbudowani.

Jeżeli w naszych organizmach coś się psuje, to znaczy, że zachwiana została pierwotna równowaga jego składników. Np.: jeżeli z powodu nietypowego trybu życia, pośpiechu, jadania nieodpowiednich potraw, narastających napięć, wyczerpie się nasza odporność nerwowa, to znaczy, że nie zadbaliśmy o odpowiednią ilość fosforu, bardzo ważnej witaminy B1, selenu, jodu i cynku.

Jeśli nie zwrócimy uwagi na to, co mamy w garnku, nie ma mowy, abyśmy kiedykolwiek wrócili do normalnego samopoczucia. Należy spożywać zdrową żywność. Zdrowa żywność to produkty wytworzone w możliwie najbardziej naturalny sposób, które w optymalnym przypadku nie miały najmniejszej styczności z chemikaliami, nawet w okresie wegetacji, nie zawierają także żadnych dodatkowych środków, tj. konserwantów, barwników, sztucznych substancji zapachowych itd. Tradycyjne posiłki w sposób zasadniczy zmieniły się w XX wieku, szczególnie w społeczeństwach państw uprzemysłowionych. Trudna konkurencja rynkowa, jak również do pewnego stopnia nierozsądne prawa EWG praktycznie doprowadziły do zaniku gospodarstw chłopskich “starego typu”.

“Nowoczesny” gospodarz nie kieruje się bynajmniej zasadami naturalnej hodowli, produkuje zboże, warzywa, owoce, mięso i mleko prawie na skalę przemysłową. W produkcji stosuje nie tylko coraz kosztowniejsze urządzenia techniczne, ale również cały wachlarz chemikaliów: nawozy sztuczne, środki owadobójcze, chwastobójcze, grzybobójcze, służące do zwalczania wszelkich roślinnych i zwierzęcych szkodników. mimo, że jest to niemal sprzeczne z prawem, używa się w tych gospodarstwach środków przyspieszających wzrost oraz preparatów hamujących infekcje u bydła. Udało się w ten sposób zwiększyć plony. To z kolei przyczyniło się do powstania nadwyżek produkcji, które nie znajdują zbytu, więc corocznie przeprowadza się akcje niszczenia żywności w celu ograniczenia zbyt dużej jej podaży oraz zapobieżenia spadkowi cen. Wiele chemikaliów używanych w rolnictwie to środki silnie toksyczne. Łatwo wykrywalne resztki tych tak zwanych środków ochrony roślin, zawarte w produktach rolniczych, wnikają do naszego organizmu wraz z pożywieniem. Nie mniej problematyczne wydaje się stosowanie nieograniczonych nawozów sztucznych, które doprowadziło do przenawożenia gleby. Ten nadmiar nawozu nie odkłada się w glebie i nie jest wykorzystywany przez następne generacje roślin. Przenika on do coraz głębszych warstw gleby, aż w końcu dostaje się do wód gruntowych i tym sposobem trafia do obiegu wodnego, tak istotnego dla nas i całego ziemskiego życia.

Trzeba pamiętać, że niektóre szkodliwe substancje nie są wydalane, lecz zalegają w organizmie ludzkim. Przypuszcza się, że niektóre substancje zawarte w środkach ochrony roślin mogą być przyczyną chorób nowotworowych. Należy sięgać do produkcji z upraw naturalnych. Zastosowanie chemii nie ogranicza się tylko do samej uprawy. Zasadnicze części naszej żywności “powstają” w wyniku “dalszego przetwarzania” produktów rolnych, a w tym czasie wiele substancji w nich zawartych ulega usunięciu lub zniszczeniu. W zamian wprowadza się sztuczne aromaty, środki


wzmacniające smak, stabilizatory, środki przeciwdziałające utlenianiu, barwniki. Wiadomo, że barwniki częściej wywołują uczulenia. Uważa się, że niektóre środki konserwujące w określonych warunkach sprzyjają rozwijaniu się raka. Różne substancje dodatkowe są trujące, niektóre zakłócają działanie innych środków spożywczych. Pełnowartościowa żywność nie zawiera tego rodzaju substancji dodatkowych. Nic się tu nie dodaje i – co najważniejsze – niczego się nie usuwa. Żywność naturalna jak najbardziej to taka, która nie została poddana żadnym procesom przetwórczym, niszczącym jej poszczególne składniki spożywcze. Mówiąc o zdrowej żywności mamy na myśli pełnowartościowe składniki żywnościowe, a więc nie takie, które zostały wytworzone metodą przemysłową, zmienione podczas obróbki czy pozbawione najlepszych swoich elementów. Ten, kto zdecyduje się spożywać zdrową żywność, żyje dłużej. Po stopniowym przestawieniu się na pożywienie pełnowartościowe, dotychczas zaburzone funkcje organizmu na powrót spełniane są bez zarzutu.

Prawidłowa przemiana materii, czysta woda, większa odporność na infekcje, nienaganne krążenie, psychiczna i fizyczna żywotność aż do późnego wieku, nierozerwalnie związane są z racjonalnym odżywianiem. Należy dodać, że “racjonalne” nie znaczy wcale “mdłe” czy “monotonne”. Pełnowartościowe to nie tylko zdrowe, ale także smaczne i różnorodne, mogące zadowolić najwytworniejszych znawców.

Podstawą zdrowego odżywiania jest zachowania proporcji między poszczególnymi składnikami pożywienia. Białko, węglowodany, tłuszcze, błonnik, witaminy oraz składniki mineralne są nieodzowne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Należy cukrów i tłuszczów zwierzęcych unikać, węglowodany i białko spożywać należy w proporcjach 2 : 1, znacznie ograniczyć spożycie soli, zwracać uwagę na spożywanie większej ilości błonnika, większość produktów jeść na surowo, ponieważ podczas gotowania niektóre substancje ulegają zamianom lub zniszczeniu. Dieta oparta na zasadach zdrowego żywienia dostarcza organizmowi wszystkich elementów energetycznych, witamin i składników mineralnych, które są niezbędne w procesach życiowych. Skład zdrowej żywności nie jest monotonny; przeciwnie: zawiera ono wielorakie, wysokowartościowe produkty spożywcze.

Najważniejsze miejsce wśród zdrowej żywności zajmuje zboże i nasiona roślin strączkowych. Zawierają one bogactwo białek, węglowodanów, witamin (szczególnie z grupy B), składników mineralnych oraz błonnika. Wiele z nich można poddać kiełkowaniu, a następnie spożywać. W kiełkach powstają nowe witaminy, szczególnie witamina C. Do niedawna wiele produktów z grupy zdrowej żywności nie cieszyło się uznaniem. Ze względu na dużą zawartość węglowodanów uchodziły one za źródło i przyczynę nadwagi.

Organizm ludzki potrzebuje węglowodanów, które są niezbędne w wielu procesach przemiany materii. Do powstania nadwagi mogą doprowadzić tylko wtedy, gdy ilość ich w pożywieniu jest zbyt duża lub pożywienie to jest mało urozmaicone. Wszystkie nasiona tej grupy zawierają bardzo wartościowe nienasycone kwasy tłuszczowe, niesłychanie istotne w codziennej diecie. Aby przyswajać aminokwasy potrzebne organizmowi ludzkiemu, trzeba łączyć rożne roślinne zboża (???) z nasionami strączkowymi lub zboże z zielonymi (???) liśćmi sałaty albo zboże z orzechami. Zapewnia to dostarczanie wszystkich ośmiu niezbędnych aminokwasów. Równie korzystne jest zestawienie każdej z tej roślin z mlekiem, jeśli to możliwe – z mlekiem pełnym. Wyjątek stanowią tu nasiona soi, które zawierają wszystkie niezbędne aminokwasy i dlatego nie trzeba ich łączyć z innymi produktami.

Warzywa, do których zaliczamy również sałaty, zaopatrują nasz organizm w prawie wszystkie witaminy, składniki mineralne i błonnik. Z reguły są one niskokaloryczne. Najwartościowszych składników dostarczają ciemnozielone warzywa liściaste.

Owoce zawierają bogactwo witamin, składników mineralnych, węglowodanów (występują w postaci cukrów owocowych) oraz błonnika, mają też dość tłuszczów. Surowe owoce mają w stosunku do wagi najwyższą naturalną zawartość błonnika, a także najwyższą wartość odżywczą. Owoce należy spożywać głównie na surowo, są wtedy nie tylko najsmaczniejsze, ale również dzięki zawartości glukozy i fruktozy – stanowią idealne źródło energii.

Również jaja są bardzo wartościowymi produktami spożywczymi. Zawierają osiem niezbędnych aminokwasów. Są to źródła witaminy B2 i B12, jak również wapnia. Jaja są bogate w cholesterol zawarty w żółtku i z tego względu należy je spożywać w ograniczonej ilości.

Pod pojęciem żywności pełnowartościowej (zdrowej) rozumiemy produkty w ich możliwie najbardziej naturalnej postaci. Spożywanie soi w naturalnej postaci jest bardzo zdrowe. Otrzymane z soi produkty znajdują wielorakie zastosowanie, mają wysoką zawartość żelaza, wapnia i witamin z grupy B. Ekstrakt z drożdży jest przyprawą wyjątkowo zdrową, bogatą w witaminy. Produkty, których przetwarzanie opiera się na zasadzie zdrowego żywienia, są tylko uzupełnieniem podstawowych produktów spożywczych w ich naturalnej formie. Przestawienie się na zdrową żywność nie powinna następować z dnia na dzień. Należy spożywać różne produkty, dostarczać swojemu organizmowi wszystkiego, co jest niezbędne do jego prawidłowego funkcjonowania. Dlatego też trzeba zachować równowagę w odżywianiu.

1. 15% – suszone strączkowe, ziarna i kiełki, a także orzechy;
2. 5% – świeże i suszone owoce;
3. 25% – warzywa;
4. 5% – produkty pochodzenia zwierzęcego (jajka, mleko, sery itp.);
5. 50% – zboża i im podobne ziarna.

Są cztery drogi do zdrowia, długiego, twórczego życia i tzw. wiecznej młodości. Z tych czterech dróg najważniejsze jest odżywianie. Droga druga to dbałość o nerwy. Dbamy o nie przez odpowiednie odżywianie. Drogą trzecią jest dbałość o skórę, a czwarta droga to ruch na świeżym powietrzu.

10 warunków zdrowego odżywiania

1. Jeść z przyjemnością.
2. Urozmaicać jedzenie.
3. Jeść o “zwykłych” porach.
4. Jeść przynajmniej pięć posiłków: I śniadanie, II śniadanie, obiad, podwieczorek, kolacja.
5. Żywność powinna zawierać siedem rzeczy głównych: białka, tłuszcze i węglowodany, witaminy i składniki mineralne, błonnik, wodę.
6. Białko buduje i odbudowuje.
7. Nadmiar tłuszczu tworzy tłuszczyk.
8. Węglowodany – podstawą żywienia.
9. Błonnik, witaminy i składniki mineralne odgrywają dużą rolę w odżywianiu.
10. Przyrządzanie potraw jest sztuką. Trzeba również ciągle pamiętać, że pierwszą zasadą prawidłowego odżywiania jest urozmaicenie w żywieniu.