Wojny w dziejach średniowiecza.

Termin średniowiecze oznacza okres w dziejach Europy, między starożytnością a nowożytnością. Termin „średniowiecze” wprowadził i spopularyzował w XVII wieku A. Cellarius. Zwykle początki średniowiecza wiąże się z upadkiem Cesarstwa Rzymskiego w 476, a za koniec tej epoki uważa się upadek Konstantynopola w 1453 lub odkrycie Ameryki w 1492 roku. Cechy wspólne tej epoki dotyczą życia gospodarczego, życia kulturalnego i stosunków politycznych, średniowiecze było epoką kształtowania się nowych form politycznych oraz społeczno-gospodarczych. Zachodzące przemiany polityczne doby średniowiecza dokonywały, się często na drodze działań zbrojnych. Pierwszym takim krajem na arenie między narodowej było Bizancjum.

Szybki upadek państwa wandalów w Afryce skłoniło Justyniana do zastosowania tej taktyki w stosunku do Italii. Rozpoczęto propagandę mającą na celu podporządkowanie Gotów w Italii. Wojska dowodzone przez Belizariusza zaatakowały państwo Gotów z dwóch stron na raz. Równocześnie od strony Dalmacji wyruszyła inna armia. Po zastąpieniu nieudolnego wodza Gotów Teodahada przez Witygesa, przystąpiono do kontrnatarcia. Gotom udało się rozgromić nacierająca od strony Dalmacji, armię bizantyjską, nie udało się im odzyskać zajętego Rzymu. Po wielomiesięcznym oblężeniu Wityges na wieść o nadciągających posiłkach, musiał zrezygnować z dalszego oblężenia. Wobec tego działania wojenne przeniosły się na północ. Przeciągały się one coraz bardziej, bowiem pozycje Gotów były oparte na umocnieniach Rawenny, które były nie do zdobycia. Wityges poddał się dopiero w 540 roku, uzyskawszy gwarancję pozostawienia Gotów jako „sprzymierzonych” na północ od Padu.
Zakończenie kampanii gockiej nie oznaczało trwałego pokoju. W tym samym roku po odwołaniu Belizariusza z Italii dla obrony granic na wschodzie przed Persami, Goci ponownie sięgnęli po broń. Swoim królem obwołali młodego Toylę i przekroczyli Pad. W krótkim czasie młody król wyparł bizantyjczyków z Półwyspu, opanował wyspy Morza Śródziemnego oraz zamierzał, przenieść działania wojenne na Bałkany, co zagrażało bezpośrednio Konstantynopolowi. Wobec istniejącego zagrożenia podjęto decyzję wysłania wojsk w celu całkowitego zniszczenia Gotów. Przywództwo nad wyprawą objął Narzes Plany ofensywy na półwyspie Apenińskim musiano jednak odłożyć, ponieważ plemiona Słowiańskie przekroczyły granicę naddunajską i parły na południe. Tak, więc dopiero w 522 roku armia Narzesa wkroczyła do Italii, ponosząc klęskę w bitwie na trakcie via Flaminia.

W momencie, gdy Cesarstwo traciło ziemię na półwyspie Apenińskim, ustępując napierającym Longobardą, Bizancjum zostało uwikłane w kolejną wojnę z Persją. W efekcie przyniosła ona jednak przesunięcie granicy na teren Armenii. Zaangażowanie Cesarstwa w wojnę z Persami wykorzystali Słowianie, którzy w latach 578-81 dotarli na Peloponez i Kretę; oraz Awarowie, którzy chcieli utrwalić swe panowanie na Bałkanach. Cesarstwo mogło się tym ataką przeciwstawić dopiero po zawarciu pokoju z Persją, i ściągnięciu wojsk na Bałkany. Przy ich pomocy udało się zmusić Awarów do uległości. Zawarty w 629 roku pokój nie przyniósł żadnej ze stron korzyści. Oba państwa znalazły się w stanie skrajnego wyczerpania, oraz były mocno spustoszone. Trwająca prawie ćwierć wieku wojna osłabiła Cesarstwo Bizantyjskie. Nie przyniosła ona żadnych strat terytorialnych, ale znacznie osłabiła znaczenie międzynarodowe.