Główne zasady ustrojowe II R.P. wg konstytucji marcowej i kwietniowej - notatka

1.) Konstytucja Marcowa – 17 III 1921r.
Po odzyskaniu niepodległości w 1918r. ustalono(J. Piłsudski, J. Moraczewski- dekret), że Polska będzie republiką.
W 1919r. uchwalono Małą Konstytucję, która miała obowiązywać w okresie tworzenia się terytorium państwa.
W 1921r.(17 III) uchwalono ostateczną ustawę zasadniczą- Konstytucję(zwaną marcową). Ustalała ona, że Polska jest demokratyczną republiką parlamentarną(czyli wprowadzała demokrację).
- władza najwyższa należy do narodu(rozumianego jako zbiór wszystkich obywateli państwa)
- obywatele sprawują władzę poprzez swoich przedstawicieli w organach przedstawicielskich(parlament) oraz wyłanianego przez nie władze wykonawcze(prezydent)
- funkcjonował więc trójpodział władzy
- władza ustawodawcza(sejm i senat), ale inicjatywę ustawodawczą miał tylko sejm, a senat tylko prawo weta wobec projektów ustaw - sejm mógł je odrzucić zwykłą większością głosów
- władzę wykonawczą sprawował prezydent wraz z Radą Ministrów
- rząd był odpowiedzialny przed sejmem

2.) Konstytucja Kwietniowa – 23 IV 1935r.
- ukoronowanie budowy systemu autorytarnego w Polsce(po zamachu majowym)
- najwyższą wartością było PAŃSTWO
- na czele państwa stał prezydent(odpowiadał przed „Bogiem i historią”)
- prezydent stanowił władzę nadrzędną wobec sejmu, senatu, sił zbrojnych, sądownictwa, administracji
- oznaczało to zerwanie z zasadą trójpodziału władzy wg Monteskiusza
- prezydent mianował rząd, zwoływał i rozwiązywał sejm i senat, miał veto wobec uchwał sejmu, miał wydawać dekrety, był zwierzchnikiem sił zbrojnych oraz naczelnym wodzem w wypadku wojny
- prezydenta wybierano spośród dwóch kandydatów(jednego wyznaczał urzędujący prezydent, drugiego Zgromadzenie Elektorów=> urzędnicy państwowi, posłowie, senatorowie)
- wybory do parlamentu nie były wolne i demokratyczne, ustalano jedną listę dla okręgu – listę układali urzędnicy państwowi