KREW
Składniki krwi:
- części upostaciowane (erytrocyty, leukocyty, trombocyty)
- części nieupostaciowane (osocze H2O, białka np.: fibrynogen, immoglobuliny)
SUROWICA= OCOCZE - FIBRYNOGEN
(nie krzepnie, ale zawiera białka odpornościowe: immoglobuliny)
Wszystkie białka, z wyjątkiem gamma globulin (powstają w układzie krwionośnym), powstają w wątrobie. Rolą białek w organizmie jest:
- zabieranie jonów H+ na wypadek zakwaszenia organizmu:
- zabieranie jonów OH- na wypadek za bardzo zasadowego stanu:
- charakter amfoteryczny (buforowy) utrzymanie stałego pH:
(bufory nieorganiczne: węglanowe, fosforanowe)
CZĘŚCI UPOSTACIOWANE:
Trombocyty (nie są to ciałka krwi tylko płytki krwi części cytoplazmatyczne komórek)
- jest ich ok. 250 tys./mm3
- odpowiadają za i umożliwiają proces krzepnięcia krwi
- mają skłonność (niepożądaną) do łączenia się w zdrowych komórkach (powodują powstawanie zatorów)
- czas krzepnięcia krwi u człowieka to ok. 3-4 min., brak krzepnięcia krwi zwany jest hemofilią
- proces krzepnięcia krwi:
- reakcja naczyniowa: uszkodzone naczynie kurczy się adhezja płytkowa (łączenie się trombocytów) uszkodzone trombocyty wydzielają serotoninę (substancja to powoduje mocniejszy skurcz)
- mechanizm wewnątrznaczyniowy lub chemiczny: z uszkodzonych ścianek naczynia krwionośnego wydobywa się kolagen, który uaktywnia czynnik Hagemana (białko- składnik osocza, inicjuje on cały proces krzepnięcia krwi)
katalizator (Ca2+, witamina K)
:
kilkanaście różnych reakcji
:
protrombina (białko)
trombina (charakter enzymatyczny)
fibrynogen (rozpuszczalne białko włókniste)
fibryna (nierozpuszczalna, oplata sklejone trombocyty tworząc skrzep)
Erytrocyty:
- jest ich ok. 4,5 mln/mm3 u kobiet i ok. 5-6 mln/mm3 u mężczyzn
- powstają w czerwonym szpiku kostnym w postaci komórek jądrzastych, w trakcie rozwoju dochodzi do zaniku organelli komórkowych i miejsce jądra (błona komórkowa, cytoplazma i mitochondria zostają) zajmuje hemoglobina
- krążą po organizmie ok. 130 dni, a rozpadaj się w wątrobie i śledzionie
- hemoglobina:
pierścienie pirolowe + Fe2+
=
HEM
w każdej hemoglobinie są 4 HEM'y:
HEM-α-α-HEM
| | 1 cząsteczka hemoglobiny
HEM-β-β-HEM
O2-HEM-α-α-HEM-O2
| | 1 cz. oksyhemoglobiny
O2-HEM-β-β-HEM-O2 (HbO2/HbO4/HbO8)
Hemoglobina łączy się z O2 gdy jest go bardzo dużo (w czasie tzw. wysokiego ciśnienia parcjalnego) oraz gdy środowisko jest kwaśne takie warunki panują w płucach i ich bliskiej okolicy. Im dalej od płuc tym więcej jest HCO3 i mniejsze jest ciśnienie parcjalne, dlatego hemoglobina odłącza O2 i przyłącza CO2. Około 90% O2 jest przenoszone przez Hb i tylko niewielka ilość CO2 jest przenoszona przez nią (osocze ma za zadanie przenoszenie CO2, transportowany jest on w formie rozpuszczonej (HCO3)oraz w formie zwięzłej (anhydraza węglanowa).
- w wyniku rozkładu hemoglobiny otrzymujemy:
Hb
HEM
białko
Fe2+ biliwerdyna
bilirubina
barwnik żółci urobilina (barwnik moczu) sterkobilina(barwnik kału)
Leukocyty:
- ogólne właściwości leukocytów:
- komórki jądrowe (mają jądro), pojedyncze lub kilkuklapowe
- poruszają się poprzez ruch amebowaty oraz maja zdolność diapedezy (możliwość zmiany kształtu by wniknąć do innej tkanki)
- mają zdolność fagocytozy
- granularne:
- zasadochłonne bazofile
- kwasochłonne eozynofile
- obojętnochłonne neutrofile
- ogólne właściwości:
- pojawiają się w stanach zapalnych (np.: tasiemce, owsiki)
- ich ilość jest wyznacznikiem czy jesteśmy uczuleniowcami
- efektem ich działania są stany ropne
- agranularne:
- limfocyty T
- grasiczozależne
- mają gładką powierzchnię
- długo żyjące (ok. 10 lat)
- mają tzw. pamięć immunologiczną ("zapisują" w swoim materiale genetycznym cechy wirusów)
- powstają w szpiku kostnym i układzie limfatycznym
- limfocyty B
- szpiko- lub bursozależne (torebka Fabrycjusza = Bursa Fabricii)
- posiadają kosmki
- żyją ok. 4 dni
- są odpowiedzialne za odpowiedź immunologiczną ciała (tworzą przeciwciała
- monocyty
- największe spośród krwinek
- największa zdolność fagocytozy i ruchu amebowatego
- jako jedyne (z leukocytów) mają jądro jednoczęściowe
leukocyty obrona niespecyficzna (będą "zjadały" wszystko co napotkają)
lifocyty B obrona specyficzna (wytwarzają konkretną substancję by zniszczyć konkretną rzecz)
schemat likwidacji ciał zawierających antygen (np.: bakterie)