Odżywianie się,nieprawidłowe żywienie i jego konsekwencje

Prawidłowe odżywianie się człowieka jest warunkiem właściwego wzrostu,
rozwoju,sprawności umysłowej i fizycznej człowieka.
Przez prawidłowe żywienie rozumie się dostarczenie organizmowi pożywienia:
· zapewniającego pokrycie zapotrzebowania na wszystkie składniki odżywcze
· przyrządzonego w nowoczesny sposób i podanego estetycznie,z zachowaniem regularności w spożywaniu posiłków
· przygotowanego zgodnie z przepisami sanitarno-higienicznymi
Pożywienie w organizmie człowieka podlega przemianom biochemicznym dzięki którym wyzwala się energia potrzebna do wykonywania pracy,wszelkich czynności narządów wewnętrznych i utrzymania stałej temperatury ciała.
Do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka potrzeba ok.60 składników odżywczych.Niektóre z nich są wytwarzane w organizmie człowieka,Około 40 związków,których organizm nie może zsyntetyzować należy dostarczyć do organizmu wraz z pożywieniem.

W żywieniu zbiorowym jak i indywidualnym popełnia się wiele błędów.Często o sposobie żywienia decydują tylko przyzwyczajenia i upodobania smakowe.Często
„żyjemy po to żeby jeść,zamiast jeść żeby żyć”Nieracjonalnośc żywienia polega na niewłaściwym zestawieniu i doborze produktów.Badania odżywiania się ludności pozwalają stwierdzić,że za mało spożywamy warzyw,owoców,mleka,jaj,sera,a za dużo zjadamy produktów zbożowych,zwłaszcza zbyt oczyszczonych,ziemniaków,tłuszczu oraz cukru.Błędy żywieniowe mają niekorzystny wpływ na wzrost i rozwój dzieci i młodzieży.Nieodpowiednie odżywianie powoduje rozwijanie się w szybkim tempie chorób cywilizacyjnych takich jak otyłość,miażdżyca,nadciśnienie.

Otyłość jest jedną z najczęstszych chorób cywilizacyjnych i poważnym problemem społecznym: w krajach rozwiniętych choruje na nią nawet kilkanaście do kilkudziesięciu procent wszystkich ludzi.
Otyłość to stan, którego główną cechą jest nadmiar tkanki tłuszczowej - jakościowy (rozrost komórek) lub ilościowy (zwiększenie liczby komórek). Główną przyczyną otyłości jest nieprawidłowy styl życia (człowiek przybiera na wadze, kiedy je za dużo i jest za mało aktywny fizycznie), jednak ludzie są w różnym stopniu podatni na rozwój otyłości. Jeszcze nie wyjaśniono, jakie czynniki genetyczne odpowiadają za skłonności do tej choroby i które szlaki komórkowe nie działają prawidłowo u ludzi otyłych. Lekarze uważają, że badania naukowe pozwolą za kilka lat lepiej zrozumieć molekularne podłoże otyłości i opracować lekarstwa, które zmuszą organizm pacjenta do szybkiego spalania zapasów tłuszczu.


Objawy
Otyłość przejawia się zwiększeniem masy ciała i zniekształceniem sylwetki przez tkankę tłuszczową. Prowadzi do zmniejszenia sprawności - człowiek otyły łatwo się męczy, więc stara się unikać ćwiczeń fizycznych, a to ułatwia dodatkowy wzrost masy ciała.
Otyłość skraca życie, zwiększając ryzyko innych chorób, np. cukrzycy typu II, nadciśnienia tętniczego, kamicy żółciowej, choroby wieńcowej i zawału serca, raka piersi i raka okrężnicy. Za duża masa ciała przeciąża kręgosłup, wywołując bóle pleców. Otyli ludzie bardziej się pocą, a to ułatwia powstawanie zmian na skórze (szczególnie w przepoconych i przegrzanych fałdach skórnych między udami a pośladkami). Poza tym ludzie otyli są mniej sprawni fizycznie i dlatego częściej ulegają wypadkom. U kobiet otyłość może prowadzić do zaburzeń miesiączkowania i płodności.

W większości przypadków otyłości można się pozbyć samemu, stosując starannie dobraną dietę niskokaloryczną i zwiększając aktywność fizyczną. Najczęściej odpowiednia jest dieta zmniejszająca dzienną ilość kilokalorii do 1000-1200. Bardziej niskokaloryczne diety (np. dieta Cambridge) powodują szybszy spadek masy ciała, ale są mniej bezpieczne dla pacjenta i powinny być stosowane tylko u ludzi, którzy oprócz otyłości nie cierpią na inne choroby. Walka z otyłością wymaga ogromnej siły woli i dlatego około 90% ludzi,którzy się odchudzali odzyskuje całą lub większą część utraconej wagi w ciągu 5 lat (efekt „jojo”).Jednak próby odchudzania się nie zawsze skazane są na niepowodzenie.Najtrwalszy sukces można osiągnąć stosując długoterminowe programy odchudzające,dające powolny,ale trwały skutek. Duża otyłość może wymagać leczenia chirurgicznego (odsysanie tłuszczu) a ponadto stosowania leków,diety i zmiany zachowań.
Wynikiem otyłości jest choroba miażdżycowa.Spowodowana jest nadmiernym spożyciem tłuszczu i polega na odkładaniu się lipidów na wewnętrznej ścianie tętnic.Efektem tego jest ich postępujące zwapnienie co prowadzi do utraty elastyczności.Następstwami choroby miażdżycowej może być zawał mięśnia sercowego oraz udar mózgu.
Zawał mięśnia sercowego spowodowany jest zamknięciem jednej z tętnic wieńcowych.Najczęstszą przyczyną tego jest oderwanie się blaszki miażdżycowej, która wędrując wraz z krwią tworzy zator w jednej z tętnic wieńcowych,które są odpowiedzialne za dostarczanie do mięśnia sercowego tlenu i składników odżywczych.Powoduje to niedotlenienie a następnie martwicę mięśnia sercowego.

Objawy zawału serca to:
· przejmujący ból w środku klatki piersiowej,promieniujący do ramion,szyi,rąk,żuchwy i pleców
· przyśpieszone tętno
· zawroty głowy
· utrata przytomności
· nudności i wymioty
Aby zapobiec wystąpieniu zawału serca bardzo ważne jest zdrowe odżywianie się,rzucenie palenia tytoniu,ograniczenie picia napojów alkoholowych i regularne ćwiczenia fizyczne.
Udar mózgu jest spowodowany,podobnie jak zawał mięśnia sercowego,oderwaniem się blaszki miażdżycowej,która zatykając jedną z tętnic mózgowych powoduje martwicę tkanki mózgowej.
Objawami udaru mózgu może być nagła utrata śwadomości lub porażenie albo niedowład jednej połowy ciała.
Mimo,że udar występuje zazwyczaj nagle,to jednak istnieją czynniki,które zwiększają ryzyko wystąpienia udaru.Są to:nadciśnienie tętnicze,miażdżyca,nadwaga a także nadmierne palenie tytoniu i spożywanie alkoholu.

Kolejnym schorzeniem do którego wystąpienia w dużym stopniu przyczynia się otyłość jest nadciśnienie tętnicze.Objawia się ono wzrostem ciśnienia tętniczego serca przekraczając często 200 mm Hg (słupa rtęci) podczas gdy prawidłowe ciśnienie krwi waha się w granicach 120-140 mm Hg.
Choroba nadciśnieniowa rozwija się powoli nie dając początkowo żadnych objawów.Objawy te pojawiają się w chwili osiągnięcia bardzo wysokiego poziomu ciśnienia krwi.Należą do nich:
· bóle głowy
· zaburzenia świadomości
· szum w uszach
· przyśpieszenie czynności serca
Długotrwałe ,nie leczone nadciśnienie może prowadzić do uszkodzenia wzroku i innych narządów.

Rozwój cywilizacji, oprócz bardzo wielu korzyści niesie z sobą również niebezpieczeństwo niekorzystnych zmian zachowań żywieniowych, zwłaszcza w krajach zamożnych. Łatwy dostęp do stosunkowo taniej żywności, wszechobecna reklama, przy równoczesnych niekorzystnych zmianach trybu życia , powodują iż ilość przyjmowanej z pożywieniem energii znacznie przewyższa jej wydatkowanie. Prowadzi to do występowania otyłości, ze wszystkimi tego konsekwencjami.
Z drugiej strony lansowany przez mass media kult pięknej to znaczy bardzo szczupłej sylwetki, powoduje, że wiele dziewcząt czy młodych kobiet, chcąc dorównać modelkom, stosuje bardzo restrykcyjne diety, które z czasem, zwłaszcza przy pewnych predyspozycjach psychicznych, przerodzić się mogą w głodzenie.

Do zaburzeń przyjmowania pożywienia należą: jadłowstręt psychiczny (anoreksja nerwowa) oraz bulimia. Są to zaburzenia występujące głównie u dziewcząt i młodych kobiet, bardzo rzadko zdarzają się u płci męskiej. Ujawniają się między 11 a 25 , najczęściej między 16 a 20 rokiem życia.
Anoreksja (jadłowstręt psychiczny) jest wywołana bardzo silnym, obsesyjnym strachem przed przytyciem. Chorzy na anoreksję bardzo intensywnie się odchudzają - aż do wyniszczenia organizmu.

Objawy
Chorzy na anoreksję nerwową próbują za wszelką cenę schudnąć. Jedzenie staje się ich obsesją: pacjenci głodzą się, przechodzą na ścisłą dietę i wydzielają sobie minimalne porcje posiłków ubogich w tłuszcze i węglowodany. U niektórych chorych co jakiś czas pojawiają się okresy bulimii. Pacjenci z anoreksją często są bardzo aktywni mimo niedożywienia - próbują się odchudzać biegając, jeżdżąc na rowerze albo wykonując inne intensywne ćwiczenia fizyczne. Taki tryb życia prowadzi do szybkiej utraty masy ciała, ale ludzie chorzy na anoreksję nie potrafią właściwie ocenić swojego wyglądu: nawet kiedy są przeraźliwie wychudzeni i wyniszczeni, ciągle twierdzą, że są otyli i powinni zgubić jeszcze kilka kilogramów. U kobiet nadmierna utrata wagi może doprowadzić do zaburzenia równowagi hormonalnej i zatrzymania miesiączek.
Anoreksja jest poważną chorobą: kilka procent pacjentów umiera z powodu wyniszczenia i jego powikłań, takich jak zapalenie płuc i inne zakażenia, zaburzenia rytmu serca,niewydolność serca albo niewydolność nerek.

Bulimia (żarłoczność psychiczna) to niekontrolowane objadanie się ogromnymi ilościami pokarmu. Prawdopodobnie tak jak w anoreksji nerwowej najważniejsze są czynniki psychologiczne.

Bulimia - tak jak jadłowstręt psychiczny - często zaczyna się w okresie dojrzewania u osób, które za wszelką cenę starają się nie przytyć albo schudnąć. U chorych na bulimię co jakiś czas występują krótkie epizody żarłoczności. Podczas takiego napadu, który może trwać od kilku minut do paru godzin, pacjent zjada kilka albo kilkanaście razy więcej niż powinien zjeść w ciągu całego dnia. W końcu opróżnia przepełniony żołądek, wywołując wymioty (dlatego ludzie chorzy na bulimię wcale nie muszą być otyli). Pacjenci z reguły starają się ukrywać swoje napady żarłoczności przed otoczeniem.
Pomiędzy epizodami bulimii mogą występować okresy normalnego łaknienia. Napady bulimii pojawiają się też u niektórych chorych na jadłowstręt psychiczny.
Innym objawem patologii odżywiania się jest niedożywienie.
Niedożywienie możemy podzielić na:
1. niedożywienie ilościowe-występuje wtedy gdy wartość kaloryczna pokarmów jest zbyt mała w stosunku do zapotrzebowania organizmu.Występuje ono najczęściej w krajach „trzeciego świata” gdzie brakuje pożywienia.
2. niedożywienie jakościowe-występuje wtedy gdy brak jest w pokarmie tylko pewnych składników potrzebnych do życia.Spowodowane jest ono najczęściej błędami w odżywianiu się.

Niewielkie niedożywienie jest już bardzo szkodliwe dla organizmu.Zmniejsza się odporność organizmu na czynniki chorobotwórcze.Występują zwyrodnienia narządów miąszowych,układu nerwowego oraz zmiany we krwi,które w końcu prowadzą do wystąpienia anemii.

Anemia objawia się zmniejszeniem ilości krwinek czerwonych i hemoglobiny we krwi.Osoby które cierpią na niedokrwistość są słabi i niezdolni do wykonywania jakiejkolwiek pracy,są bardzo bladzi a paznokcie łatwo ulegają łamaniu.Występuje u nich skrócenie oddechu i przyśpieszenie tętna.
Niedokrwistość spowodowaną niedożywieniem jest łatwo wyleczyć.Należy tylko dostarczyć organizmowi w pożywieniu wszystkich składników jakie są mu niezbędne do prawidłowego funkcjonowania.

Rozwój cywilizacji i gospodarki zapewnił ludziom praktycznie nieograniczony dostęp do produktów żywnościowych.Jednak nie wszyscy wiedzą na czym polega racjonalne odżywianie się.Spożywają w nadmiernych ilościach produkty,które uważają za konieczne do życia a które tak naprawdę szkodzą ich zfdrowiu.Prowadzą do występowania wielu chorób,które bardzo często prowadzą do śmierci.Powinniśmy uświadomić sobie jak ważne jest dbanie o to co jemy i w jakich ilościach.To najprostszy sposób aby uniknąć zagrożeń jakie niesie ze sobą otyłość.
Nie powinniśmy też poddawać się presji jaką wywierają na nas media i moda jaka aktualnie panuje,bowiem nie tylko otyłość niesie ze sobą zagrożenie.Również niedobór składników odżywczych jest przyczyną występowania wielu chorób,które mogą zagrażać naszemu życiu.