Geneza "Zemsty".

Napisz spójny tekst o tym, czego dowiedziałeś się z I aktu „Zemsty”, dodaj informacje o genezie utworu.

Pierwszy pomysł napisania „Zemsty” narodził się jeszcze w 1829r., kiedy to Aleksander Fredro po poślubieniu Zofii Skarbkowej (listopad 1829) otrzymał w posagu żony klucz korczyński, w którego skład wchodziła między innymi połowa starego zamczyska w Odrzykoniu. Przeglądając stare papiery i akta archiwalne Odrzykonia, trafił na ślad dawnego sporu, jaki toczył się w XVII wieku między właścicielami dwóch części zamku: Janem Skotnickim, pieniaczem i krętaczem, a gwałtownym Piotrem Firlejem. Spór trwał długo i był bardzo zażarty. Zakończył się on po trzydziestu latach, małżeństwem młodego Firleja z Zofią Skotnicką.

To właśnie ich historia stała się inspiracją do napisania „Zemsty”. Fredro zaczął ją opracowywać artystycznie. Początkowo zamierzał przenieść wątek w czasy mu współczesne. Jednak ostatecznie Fredro umiejscowił sztukę w XVII wieku, a więc w czasie, który mógł znać, jeżeli nie z własnych wspomnień, to z opowieści starszych ludzi, które słyszał w dzieciństwie.

Już w pierwszym akcie „Zemsty” możemy sobie wyrobić zdanie na temat bohaterów, których Fredro umieścił w swoim dramacie. Nie trudno spostrzec, iż Cześnik Maciej Raptusiewicz to człowiek gwałtowny, porywczy, skłonny do gniewu, jak pisze autor: „wulkan, aż nie miło”. Na samym początku komedii dowiadujemy się jego planach małżeńskich, w których umieszcza Podstolinę – wyrachowaną, starzejącą się damę.

Józef Papkin – postać zabawna, zabawne najbardziej komiczna spośród wszystkich bohaterów „Zemsty”. To urodzony pieniacz i tchórz, a jego całym dobytkiem jest stara gitara, szpada zwana Artemizą i kolekcja motyli. Już w pierwszym akcie autor w pełni ukazuje charakter bohatera. Chwalipięta, opowiada o znojach podróży i rycerskich przygodach. Cześnik kpiąc z jego opowieści, wysyła wojaka w swaty do Podstoliny.

W sąsiedztwie Cześnika mieszka Rejent Milczek. Zwaśniony z nim flegmatyk. Obaj zamieszkują zamek, podzielony zrujnowanym murem.
Papkin obawiał się, iż będzie zmuszony do wizyty u Rejenta, z radością godzi się na wystąpienie w roli swata. Prezentuje swój plan – Hanna Czepiesińska dla Cześnika, jemu Klara, w której się podkochuje. Kiedy Podstolina dowiaduje się planach Cześnika, nie ukrywa swojego zdziwienia. Śmieszy ją ten fakt, ponieważ ona już od dawna planowała wyjście za Raptusiewicza. Obiecuje więc Cześnikowi rękę.

Aleksander Fredro już w I akcie dramatu nie szczędzi nam „wybuchów” charakterków naszych głównych bohaterów. Kiedy Papkin wraca do Cześnika, zastaje go bardzo rozgniewanego. Powodem tego jest fakt, iż Rejent kazał naprawić mur granicznym. Raptusiewicz nakazuje Papkinowi przepędzić murarzy.

Klara spotyka się w altanie z Wacławem. Wyznają sobie miłość. Niestety, kłótnie ojca Wacława – Rejenta i stryja Klary – Cześnika mogą uniemożliwić małżeństwo.

W tym samym czasie murarze zostają przepędzeni kijami – z okien obserwują to Cześnik i Rejent. Znów padają wzajemne groźby, Cześnik chce zastrzelić Rejenta. Ten ostatni zatrzaskuje okno, co Raptusiewicz uznaje za dowód tchórzostwa. Papkin wygraża nieobecnym już na placu boju przeciwnikom. Podchodzi do niego Wacław i z udawanym strachem oddaje się w niewolę.