Człowiek jako czynnik rzeźbotwórczy.

Działalność człowieka najbardziej zaznacza się w litosferze, a polega ona na zmianie naturalnej rzeźby powierzchni Ziemi.
Na Ziemi żyje coraz więcej ludzi, rozszerzają się obszary koncentracji ludności. Kształtowanie się dużych organizmów miejskich, nasilające się procesy urbanizacyjne ( zespoły przemian związanych z rozwojem miast) na Ziemi, wywołują konieczność niwelacji terenu, zmieniają w ogromnym stopniu pierwotną rzeźbę powierzchni. Tereny zniwelowane i pokryte sztuczną nawierzchnią (beton, asfalt) zajmują ogromne przestrzenie w silnie zurbanizowanych rejonach kuli ziemskiej.

Rozwojowi miast towarzyszy problem odpadów i ich składowania. W ich pobliżu tworzą się wielkie hałdy odpadów komunalnych (najgroźniejszymi dla środowiska są odpady radioaktywne). Oprócz zmian w rzeźbie powodują one degradację gleby i wód.
Urbanizacja powoduje konieczność rozwoju sieci komunikacyjnej (magistrale kolejowe, autostrady, lotniska). Wielkie systemy komunikacyjne, a zwłaszcza drogi górskie, przebijane przez górotwory tunele, powodują przeobrażenia górnych warstw skalnych na przestrzeni wielu kilometrów.
Budowa wałów ochronnych zabezpieczających wybrzeża przed niszczącą działalnością fal morskich, wały przeciwpowodziowe, kanały, to również sztuczne elementy rzeźby.

W wielu rejonach świata wpływ człowieka na rzeźbę terenu jest tak ogromny, że powstaje prawie całkowicie sztuczny krajobraz. W największym stopniu zmianę rzeźby powoduje przemysł, zwłaszcza wydobywczy, a przede wszystkim górnictwo odkrywkowe. Nieco mniejsze zmiany w rzeźbie powoduje górnictwo głębinowe.
Podczas eksploatacji bogactw naturalnych zbiera się duża ilość mas skalnych, powodując powstanie ogromnych zagłębień i kraterów wydrążonych w powierzchni Ziemi. Na Tasmanii wydobycie rud miedzi doprowadziło do powstania zagłębienia o średnicy około 240 m i głębokości 130 m. Odkrywkowe wydobycie rud żelaza w Kirunie, w Szwecji zmieniło całkowicie pierwotny krajobraz górski. W Polsce, w rejonie Bełchatowa powstał jeden z największych w Europie wykopów o głębokości około 190 m, szerokości ponad 2,5 m i długości prawie 4 km (eksploatacja węgla brunatnego).

Naturalne elementy bywają nadbudowywane na skutek bezpośredniej działalności człowieka: hałdy, groble, kopce, wyrobiska, wykopy, rowy. Człowiek powoduje zmiany w budowie geologicznej poprzez tzw. trzęsienia zapadliskowe. Są to lokalne wstrząsy sejsmiczne, które powstają wskutek zachwiania równowagi mas skalnych w wyniku intensywnej eksploatacji surowców. Częstym zjawiskiem są też zapadliska i osuwiska powierzchniowe, które występują zazwyczaj tam, gdzie obsuwają się stropy wewnętrznych pustych komór po wydobyciu pokładów, np. węgla.