"Sonety krymskie" to cykl utworów napisanych przez Adama Mickiewicza podczas podróży na Krym. Mają one charakter opisowo-refleksyjny, ukazują osobiste przeżycia poety. Autor-Pielgrzym, jako podmiot liryczny przedstawia kulturę oraz przyrodę orientalną na podstawie swoich obserwacji, doznań,
w zależności od pory dnia, nocy (np: "Ałuszta w dzień" , "Ałuszta w nocy").
W dziełach pojawia się także drugi podmiot liryczny, przewodnik towarzyszący autorowi w wędrówce - Mirza. Mickiewicz celowo zastosował dwugłos w cyklu sonetów. Zobaczym zatem, jaką rolępełni on w owych utworach.
1. PUNKT WIDZENIA PIELGRZYMA:
- rozdarcie między zauroczeniem kulturą i przyrodą orientu a tęsknotą
do ukochanej ojczyzny; np. szentencja z utworu pt: "Stepy akermańskie" -
"W takiej ciszy, tak ucho natężam ciekawie, / że słyszałbym głos z Litwy".
- zachwyt poety spowodowany odmienną, różnorodną przyrodą Wschodu; np. cytat
z sonetu pt: "Ałuszta w nocy" - "Nocy wschodnia! Ty na kształt wschodniej
odaliski / Pieszczotami usypiasz, a kiedym snu bliski, / Ty iskrą oka znowu
budzisz do pieszczoty".
- podjęcie wędrówki w oreślonym celu, chęć poznania ludzi, obyczajów; poszukiwanie natchnienia w odmienności i pięknie orientu.
2. PUNKT WIDZENIA MIRZY:
- potomek książęcego rodu
- przewodnik Pielgrzyma; wykazuje się znajomością przyrody orientu, jak również niebezpieczeństw, które kryje pod swym pięknem.
- uczucia oraz refleksje człowieka ze Wschodu wobec przyrody orientalnej; np: "Czatyrdah"
- porównuje góry do sułtana tureckiego; wydaje mu się, że potęga szczytu górskiego dorównuje potędze władcy Turcji - "Ciemny las twoim płaszczem, a janczary strachu / Twój turban z chmur haftują błyskawic potoki".
- darzy sympatią Pielgrzyma; ukazuje mu zabytki, krajobrazy, do których zwyczajny turysta nie jest w stanie dotrzeć.
- odmienne podejście Mirzy do natury orientalnej (podziwia ją w inny sposób niż Pielgrzym, jest do niej przyzwyczajony).
Widzimy, iż wprowadzenie dwugłosu do "Sonetów krymskich" jest niezwykle ważne. Wypowiedzi i spostrzeżenia Pielgrzyma oraz Mirzy uzupełniają się. Dzięki temu czytelnik może poznać uroki krajobrazu orientalnego z dwóch, jakże odmiennych perspektyw. Jedna, przedstawiona przez człowieka podróżującego, chcącego zgłębić tajniki wiedzy o Wschodzie oraz człowieka znającego przyrodę, kulturę miejsca, w którym się wychował i żyje. Takie zestawienie pozwala nam na pełne poznanie obrazu wędrówki.