Krew

Krew odgrywa podstawową rolę w funkcjonowaniu organizmu - bez niej życie byłoby niemożliwe. Serce pompuje życiową ciecz przez skomplikowaną sieć naczyń krwionośnych i żył, dostarczając komórkom tlenu i składników odżywczych oraz usuwając potencjalnie trujące produkty przemiany materii. Prawdziwe jest wyrażenie "życiodajna krew'' gdyż ona rzeczywiście jest substancją podtrzymującą życie. Nieustannie krąży wokół całego organizmu, dostarczając każdej komórce pożywienia potrzebnego do wytworzenia energii, a także budulca do rozrostu i regeneracji tkanek. Krew spełnia także funkcje służb oczyszczających, usuwając z komórek wszystkie odpady, a zwłaszcza dwutlenek węgla będący produktem ubocznym spalania substancji odżywczych w obecności tlenu w celu uzyskania energii. Krew spełnia także funkcję sił obronnych organizmu, niszcząc lub unieszkodliwiając bakterie i inne zarazki z zewnątrz. Krew to około 1/14 ciężaru ciała. Jej ilość w organizmie zależy od wielkości człowieka. Mężczyźni mają jej średnio 5 litrów, kobiety odrobinę mniej.
W 55% krew składa się z osocza (pozostałe 45% to elementy morfotyczne). Osocze składa się z wody (90%) i rozpuszczonych w niej soli, jonów wapnia, sodu, potasu, aminokwasów, glukozy, hormonów, trójglicerydów, mocznika oraz tzw. białek osocza. W skład owych białek wchodzą alguminy amfoteryczne (związki łączące się albo z kwasem albo z zasadami),alguminy zasadowe (związki utrzymujące pH na stałym poziomie, a pH krwi wynosi 7-8, czyli ma odczyn obojętny), globuliny (dzielące się na alfaglobuliny, betaglobuliny, gamaglobuliny – inaczej zwane immunoglobuliny, są to białka odpornościowe, czyli odpowiedzialne za odporność organizmu), fibrynogem (białko, rozpuszczalne w wodzie, pomimo że jest to białko fibryralne). 70% CO2 - dwutlenku węgla – transportowane jest właśnie przez osocze w postaci anionu kwasu węglowego (IV).

Pozostałe 45% to elementy morfotyczne, czyli tzw. komórki krwi. Najbardziej liczne są erytrocyty. Jest ich 4-5 mln /1 ml . Powstają w szpiku kostnym czerwonym kości długich (u osób dorosłych i w pełni wykształconych w mostku). Mają kształt dyskowaty, który pomaga im w przeciskaniu się przez wąskie naczynia krwionośne. Są to komórki pozbawione wszelkich organelli komórkowych także i jądra, co powoduje większą ich pojemność, więc mogą transportować 4 cząsteczki tlenuza pomocą znajdującego się w krwince żelaza. Inną konsekwencją braku organelli jest krótka żywotność czerwonych krwinek (erytrocytów), ich istnienie nie przekracza 120 dni, a czasem nawet 100. Z krwi przepływającą przez śledzionę wychwytywane są „stare” erytrocyty i tam następuj ich rozpad. Hemoglobina, czyli białko znajdująca się w czerwonych krwinkach, nie znika wraz z krwinką, lecz zostaje przetransportowana do wątroby i tam przekształcana w bilirubinę. Hemoglobina połączona z tlenem nazwana jest okyhemoglobiną, z dwutlenkiem węgla CO2 – karbaminohemobloginą. Te procesy są odwracalne, natomiast połączenie hemoglobiny z czadem, czyli tlenkiem węgla CO (karboksyhemoglobina)jest nieodwracalne, czyli trwale, prowadzące do śmierci. Warto wspomnieć, że erytrocyty prócz transporty tlenu przenoszą także witaminę C i adeninę.
Następnym elementem morfotycznym są leukocyty, inaczej zwane białymi krwinkami, które posiadają organelle komórkowe. W 1 ml krwi znajduje się 4-6 tysięcy (inne normy podają 4-10 tysięcy). Leukocyty to krwinki odpornościowe. Dzielimy je na leukocyty granularne, czyli takie, które zawierają ziarnistości w cytoplazmie, posiadają płatowate jądro, i agranularne (brak ziarnistości w cytoplazmie, kuliste lub nerkowate jądro.). Te pierwsze rozdzielamy na zasadochłonne (bazofile : wydzielają do krwi heparynę o właściwościach przeciwkrzepliwych), kwasochłonne (eozynofile : niszczenie obcych białek), obojętnochłonne (neutrofile : obrona przed infekcją). Gdy krew zawiera za dużo któryś z leukocytów granularnych diagnozuje się: alergię, pasożyty lub zatrucie pokarmowe. Natomiast agranularne dzielimy na limfocyty grupy T (limfocyty pamięci : w nich „zapisane” są wszystkie choroby przebyte przez organizm, to te limfocyty atakuje wirus HIV; grasiczozależne, nabywają właściwości immunologicznych w grasicy, pobudzają limfocyty B do produkcji przeciwciał. (nawet kilka lat)) i limfocyty grupy B (limfocyty pomocnicze ; szpikozależne - Nie dojrzewają w grasicy, produkcja przeciwciał. 4-10 dni) oraz monocyty (inaczej: makrofagi), są to największe komórki krwi, które mają możliwości pełzakowatego ruchu. Pożerają ogromne ilości bakterii i skrawków obumarłych tkanek.
Ostatnią grupą elementów morfotycznych są trombocyty (inaczej: płytki krwi). Są to małe fragmenty dużych komórek szpiku kostnego. Ich zadaniem jest pomoc w krzepnięciu krwi. W razie uszkodzenia naczynia krwionośnego płytki krwi przylegają do siebie tworząc prowizoryczny czop. Za pomocą witaminy K i jonów wapnia zaczyna się produkcja 10 enzymów w wątrobie. Są one potrzebne aby przekształcić rozpuszczalny fibrynogen w nierozpuszczalną fibrynę. Cząsteczki fibryny łączą się ze sobą tworząc długie włókna, układające się w sieć wzmacniającą czop powstały z płytek krwi. W oczkach powstałej sieci zatrzymują się krwinki czerwone i tworzy się skrzep. Gdy organizm nie może wytworzyć choć 1 enzymu potrzebnego do powstania skrzepu krwi, organizm choruje na hemofilię, czyli brak krzepliwości krwi.
Krew pełni funkcję transportową, gdyś przenosi gazy oddechowe (O2 i CO2). Ta funkcja łączy się z funkcją odżywczą, ponieważ krew rozprowadza glukozę, sole mineralne, aminokwasy, tłuszcze, trójglicerydy, hormony (regulują metabolizm każdej komórki). Prócz związków organicznych krew rozprowadza po naszym ciele ciepło, które najbardziej wytwarzane jest z wątroby, czyli ma za zadanie termoregulować organizm. Krew pełni także funkcję odpornościową, bo w jej skład wchodzą imunoglobuliny oraz leukocyty.