Moja ocena Pozytywizmu.

W epoce pozytywizmu głównym celem była społeczna reedukacja, która miała przygotować wszystkich do wspólnego dzieła budowy nowej rzeczywistości. Kluczowymi hasłami tego okresu były tendencyjność, utylitaryzm, paca u podstaw i praca organiczna. Ludzie mieli postępować z myślą o społeczeństwie i dla jego dobra, chciano edukować najmniej wykształconych i biednych ludzi. Hasła te okazały się wręcz utopijne i wręcz niemożliwe do realizacji. Arystokracja ani myślała edukować słabszych, myślała tylko o sobie, swoich dochodach i miłościach.

W niemal wszystkich powieściach, nowelkach czy wierszach występował motyw POWSTANIA. Czytając „Lalkę” miałam już dosyć historii walk poszczególnych bohaterów czy też wielbienia Napoleona (przykład Rzecki), a w „Nad Niemnem” historii walecznych powstańców (nie wątpię w to, że byli waleczni, ale sposób pisania pozostawiał moim zdaniem, wiele do życzenia).

Tak ogólnie mówiąc, nie podobała mi się powieść „Nad Niemnem”, a zwłaszcza opisy przyrody, które skutecznie utrudniały mi czytanie lektury. Sprawiły one, że nawet interesująca fabuła znikła w tak dużej ilości opisów.

Poezja, jeśli tak można nazwać kilka wierszy Konopnickiej i Asnyka, była uboga i zupełnie inna od romantycznej. Jedynym wierszem, który choć trochę spodobał mi się był „Między nimi nic nie było” Asnyka, który był delikatny w wyrażaniu uczuć a jednocześnie wyrażający stan zakochania.

Nowelki były dobre, oprócz „Gloria victis” (to, że była inna niż wszystkie wcale nie oznacza, że lepsza – moim zdaniem). Krótkie, zwięzłe, pisane łatwym językiem sprawiły, że dużo z nich zapamiętałam i zaczęłam rozumieć problemy ówczesnego świata. Szczególnie przypadła mi do gustu nowelka „Mendel Gdański” w której autorka, czyli Maria Konopnicka, porusza problem przystosowania się do życia i traktowania w społeczeństwie Żydów.

Nie brakowało mi w tej epoce mesjanizmu czy walenrodyzmu, które były popularne w epoce romantycznej. Jednak pozytywistyczne idee też nie są odpowiednie dla mnie. Oczywiście zauważenie kobiet i przyznanie im prawa decydowania o własnym losie jest jak najbardziej na miejscu, to inne hasła uważam za utopijne i nie mające szans na zaistnienie w życiu codziennym. Życie nie jest tak proste, jak mogło się wydawać pozytywistom i mam nadzieję, że ludzkie myślenie zmieni się w następnym okresie.