Próchnica zębów

Przyczyny próchnicy

Próchnica zębów jest to choroba polegająca na niszczeniu i rozkładzie twardych tkanek zęba, czyli zębiny i szkliwa. Destrukcja ta jest efektem skumulowanego działania kilku czynników. Należą do nich:
- bakterie
- cukry zawarte w pokarmach słodkich
- wrażliwość zębiny i szkliwa, wynikająca ze zmniejszonej zawartości substancji budulcowych w ich strukturze
- czas. Im dłużej ząb narażony jest na powyższe czynniki, tym większe prawdopodobieństwo zapoczątkowania procesu próchnicowego.
Występowanie
Próchnica zębów jest najbardziej rozpowszechnioną chorobą jamy ustnej. Rozpoczyna najczęściej w miejscach, w których dochodzi do łatwego odkładania się płytki nazębnej. Są to zagłębienia, bruzdy i szczeliny na powierzchni zębów. Najczęściej proces lokalizuje się na zgryzowych płaszczyznach trzonowców i przedtrzonowców z uwagi na ich urozmaiconą rzeźbę. Zapadalność na próchnicę uzależniona jest od kilku czynników, należą do nich:
- szerokość geograficzna (zwiększone nasłonecznienie sprzyja produkcji witaminy D)
- płeć (dziewczęta wykazują zwiększoną zapadalność na próchnicę)
- wiek ( zwiększone okresy przyrostu próchnicy to wiek 4-8, 11-19 i 55-65 lat)
- przynależność do rasy lub grupy etnicznej ( względy kulturowe, socjalne, genetyczne)
- wpływ rodzinny (dziedzicznie warunkowana odporność lub podatność na próchnicę)

Leczenie:
Jeśli próchnica dotyczy wyłącznie szkliwa (plama próchnicowa) wykorzystuje się metody bezinwazyjne, które odwracają procesy demineralizacji szkliwa. Najczęściej stosuje się preparaty fluorowe w różnych postaciach, np: lakiery lub żele. Jednak często bywa, że próchnica zaatokowała nie tylko szkliwo, ale również zębinę. Wtedy konieczne jest usunięcie zmian próchnicowych z zęba i następnie odtworzenie brakującej części zęba tradycyjną plombą.

Obecnie przy wypełnianiu ubytków wykorzystuje się dwie techniki. Pierwsza z nich, bezpośrednia, polega na wypełnieniu ubytku materiałem plastycznym od razu w zębie. Natomiast w technice pośredniej uszkodzony ząb uzupełnia się protetycznie wykonując mikroprotezę np: inlay (wkładem) przygotowanym w laboratorium.

Profilaktyka
Rozwój próchnicy zębów można przedstawić za pomocą prostego schematu.
bakterie + cukier + zęby + czas = kwasy = próchnica
Kluczem do profilaktyki próchnicy powinno być działanie skierowane na zmniejszenie produkcji kwasów w jamie ustnej przez eliminację bakterii i cukrów oraz na zwiększenie odporności zębów. Na zapobieganie próchnicy zębów składa się kilka elementów:
• higiena jamy ustnej (mycie zębów przynajmniej 2 X dziennie)
• racjonalna dieta
• stosowanie preparatów fluoru
• lakowanie bruzd zębów przedtrzonowych i trzonowych
• kontrolne wizyty u stomatologa