Hiob, syn marnotrawny, miłosierny samarytanin- Cechy powieści i opowieści biblijnych, ich uniwersalna wymowa.

Przypowieść- inaczej parabola, jest to gatunek narracyjny o charakterze moralistycznym. Przedstawione postacie i wydarzenia nie są ważne. Ze względu na swe cechy jednostkowe, służą do wypowiedzenia uniwersalnych prawd moralnych, religijnych i filozoficznych. Przypowieść zestawia dwie rzeczywistości. Pierwsza to realistyczne obrazy życia codziennego. Druga zaś dana jest w sferze pojęciowej. Przypowieść biblijną cechuje:
-oszczędność słów podkreślająca tylko rzeczy istotne, zaczerpnięte z życia codziennego, forma i treść prosta, wymowna, obrazowa, a jednocześnie zagadkowa, wymagająca wyjaśnień;
-trafne podanie, przy pomocy porównań, jakiejś prawdy ogólnej w formie przysłowia;
-apelowanie do sumienia i współczucie dla biednych i nieszczęśliwych.

Przypowieść „O miłosiernym samarytaninie” przedstawia człowieka, który w drodze z Jerozolimy do Jerycha został napadnięty przez zabójców, a następnie pobity i porzucony. Obok leżącego przechodzi kolejno kapłan i Lewita, ale obaj mijają go obojętnie. Przechodzi też samarytanin, który zajmuje się rannym, opatruje rany, zawozi go do gospody i zapłaciwszy właścicielowi, poleca mu troskliwie opiekować się chorym. Samarytanin jest wzorem cenionej przez wszystkie wieki postawy człowieka miłosiernego i litościwego, człowieka, który wie, że miłość bliźniego wyraża się w trosce o dobro drugiego człowieka i poświęceniu dla niego. Natomiast opowieść „O synu marnotrawnym” wiąże wzorce postaw z systemem wartości ideowych i moralnych. Mówi ona o ojcu, który podzielił majątek pomiędzy dwóch synów. Młodszy zabrał swoją część i poszedł w świat. Szybko wszystko roztrwonił, a gdy zaczął go nękać głód, postanowił wrócić do ojca i błagać o przebaczenie. Ojciec przyjął syna z otwartymi ramionami i uczcił jego powrót wystawną ucztą. Wzbudziło to zazdrość starszego syna, który przez wszystkie lata służył ojcu wiernie i uczciwie. Jednak gdy syn obrażony serdecznym przyjęciem brata nie chciał wejść do domu, by uczestniczyć w uczcie, wówczas ojciec wielkodusznie wyszedł do niego i z ogromną serdecznością i wyrozumiałością powiedział: „Moje dziecko ty zawsze jesteś przy mnie i wszystko moje do Ciebie należy. A trzeba się cieszyć s tego, że ten brat twój był umarły, a znów ożył, zginął, a odnalazł się”.

Trzej bohaterowie powieści reprezentują ważne postawy, które są nacechowane wartościami uniwersalnymi. Ojciec jest wyrazicielem bezgranicznej miłości, zawsze skłonnej do przebaczenia. Wyraża troskę o duchowy rozwój swych dzieci. Jest wzorem miłosierdzia i wyrozumienia, a także subtelnej opiekuńczości. Nie tylko wybacza synowi marnotrawnemu, ale cieszy się z jego nawrócenia i żąda powszechnego radowania się. Jest dobrotliwy również wobec starszego syna. Z cierpliwością i wyrozumiałością uświadamia mu radość z powrotu brata na dobrą drogę, przekonuje go również, że swoją wiernością na co dzień dostępuje łaski, korzysta stale ze wszystkich dobrodziejstw ojca. Także postawa syna marnotrawnego niesie wiele treści metaforycznych. Ukazuje, że człowiek ma prawo do błędu, nie wolno mu jednak w nim trwać. Mówi o tym jak ważne jest zerwanie ze złem i żal za swe niegodne czyny. Skrucha bowiem i poprawa są warunkiem przebaczenia. Inne wartości symbolizuje Hiob- bohater „Księgi Hioba”, która należy do „ksiąg mądrościowych”. Hiob jest postacią historyczną i w tradycji biblijnej był określony jako „człowiek sprawiedliwy”. W kulturze europejskiej Hiob jest znakiem cierpienia i godności człowiek. Osobisty dramat Hioba polega na tym, że sam walczy o swoją godność. Wszyscy jako przyjaciele skłaniają go do uznania swojej winy i 0przyjęcia cierpień jako kara za grzechy. Jednak Hiob opiera się zdaniom przyjaciół i mówi: „Rąk nie zmazałem występkiem i modlitwa moja jest czysta”. Szuka on wyjaśnienia tajemnicy zsyłanego przez Boga , niezawinionego cierpienia. Jednak nie znajduje odpowiedzi chociaż nie rozumiejąc sensu doświadczeń, z pokorą i pełną uległością wypełnia wolę Bożą. Taką postawą Hiob ciągle widzi Boga jako przyjaciela i zbawcę. Jest w pełni przekonany, że Bóg jest jego jedynym oparciem. Z całą ufnością zawierz Mu swój los i Jego właśnie prosi o rozstrzygnięcie sporu i uznanie jego niewinności. Opowieść o dramatycznych zmaganiach Hioba jest najbardziej uniwersalną księgą Biblii. W wizerunek Boga jest wpisana odwieczna prawda, że plany Boże pozostaną zawsze pewną, niewiadomą tajemnicą, niepojętną dla umysłu ludzkiego. Hiob eksponuje prawo jednostki do obrony godności i uznania wartości, które reprezentuje w swej codziennej egzystencji.

Opowieść ta przekazała kulturze europejskiej bogaty system wartości ideowych i moralnych, dostarczyła także wiele wzorów do naśladowania dla ludzi żyjących we współczesnym społeczeństwie.