Podział dziejów ziemi
Kolejność powstawania poszczególnych skał na całym Świecie ustalili geolodzy. Umożliwiło to podział historii Ziemi na okresy, czyli stworzenie tzw. tabeli stratygraficznej.
Skały powstałe wcześniej niż 590 mln lat temu zawierają bardzo niewiele skamieniałości. Te prehistoryczne formacje zostały podzielone na dwie grupy, odpowiadające dwóm okresom. Pierwszy z nich to Archaik – w skałach tego okresu nie ma żadnych śladów życia. Drugi, charakteryzujący się bardzo skromnymi skamielinami to Proterozoik. W skałach uformowanych 590 mln lat temu i później, ślady życia na Ziemi są częstsze. Ten okres dziejów Ziemi geolodzy nazwali Fanerozoikiem. Skały fanerozoiczne zawierają tak bogaty wachlarz skamieniałości, że trzeba było podzielić je na trzy mniejsze grupy, odpowiadające trzem długim erom. Kolejno po sobie następują: Paleozoik (rośliny pierwotne), Mezozoik (prymitywne rośliny i zwierzęta), Kenozoik (rozwinięte życie na ziemi).
Każda era podzielona jest na okresy. Pierwszy okres ery paleozoicznej to Kambr. Współcześni geolodzy przyjmują ten okres za punkt zwrotny w dziejach Ziemi i dlatego czasy wcześniejsze (Archaik i Proterozoik) nazywają Prekambrem. Po Kambrze następują kolejno: Ordowik (500 mln lat temu), Sylur (440 mln), Dewon (408 mln), Karbon (360 mln) i Perm (286 mln). Kolejną erą jest Mezozoik, który się dzieli na: Trias (248 mln), Jura (213 mln), Kreda (144 mln). Era kenozoiczna została podzielona na dwa okresy – Trzeciorzęd i Czwartorzęd. Skały uformowane w Trzeciorzędzie i Czwartorzędzie są tak bogatym źródłem skamieniałości, że okres ten podzielono na krótsze odstępy czasowe zwane epokami. Tak więc w Trzeciorzędzie występują: Paleocen (65 mln), Eocen (55 mln), Oligocen (38 mln), Miocen (25 mln) i Plejstocen (5 mln). A w Czwartorzędzie: Pliocen (2 mln) no i dzień dzisiejszy.
Wiek Ziemi
Ludzie od setek lat próbują określić ile lat ma Ziemia. Zdaniem
naukowców wiek Ziemi wynosi ok. 4,6 mld lat. Dopiero jednak około połowy naszego wieku stało się możliwe dokładne obliczenie wieku Ziemi, który w przybliżeniu wynosi tyle co wiek Słońca i reszty planet.
Pod koniec XVII w. Niels Stensen, duński lekarz i badacz stwierdził, że skały osadowe (te powstające nad wodą) są tym młodsze, im wyżej leża. To odkrycie doprowadziło do ustalenia wieku względnego skał. Nauka zajmująca się określaniem wieku skał to geochronologia. Dopiero jednak na początku XX w. badacze amerykańscy i angielscy odkryli, że pewne pierwiastki promieniotwórcze mogą być użyte jako zegary rejestrujące różne zdarzenia na przestrzenie dziejów geologicznych. Atomy tych pierwiastków ulegają rozpadowi, tworząc inne pierwiastki. Np. uran przekształca się w ołów, emitując promieniowanie. Dziewięć ciężkich pierwiastków, powstających w sposób naturalny, w tym rad i uran, jest promieniotwórczych. Takie są też izotopy (atomy tego samego pierwiastka, różniące się masą) pierwiastków lekkich, np. rubidu i strontu.
Substancje promieniotwórcze ulegają rozpadowi ze znana prędkością. Jednostką stosowaną do tego pomiaru jest tzw. okres połowicznego zaniku (półokres), czas w którym rozpada się połowa wyjściowej ilości substancji promieniotwórczej. Każdy kolejny taki okres oznacza rozpad połowy pozostałej substancji.
W skałach liczących sobie prawie 3,5 mld lat – najstarszych znanych skałach ziemskich – odkryto ślady prymitywnych form życia, bakterii i glonów. Wcześniej Ziemia była niegościnną pustynią, pustoszoną przez trzęsienia ziemi, wybuchy wulkanów, pozbawioną odpowiedniej atmosfery.
Wydaje się nieprawdopodobne, że w ciągu pierwszego miliarda lat na Ziemi utworzyły się oceany. Pierwotna atmosfera zawierała prawdopodobnie głównie wodór. Tlen, którym oddychamy, znalazł się w powietrzu w następstwie wyładowań elektrycznych w środowisku pary wodnej lub był wydalany przez organizmy żyjące w morzu.
Eksplozja życia
Nagle, ok. 570 mln lat temu, na Ziemi zaczęło rozkwitać życie. Około 400 mln lat temu tlenu w powietrzu było już wystarczająco dużo, by mogły rozwijać się rośliny lądowe, a w ciągu następnych 50 mln lat pojawiły się pierwsze zwierzęta lądowe.
Jeśli czas istnienia Ziemi wyobrazimy sobie jako jeden rok, wtedy najstarsze formy życia pojawią się na początku maja, a kambr zacznie się w listopadzie. Pierwsi ludzi zaistnieją 31 grudnia około godziny 7 wieczorem, a człowiek współczesny pojawi się pięć minut przed północą.
