W XXw. powstały ustroje totalitarne. Państwami tego typu były Niemcy Hitlerowskie i Związek Radziecki za rządów Stalina. Czy ustrój Sparty i sposób wychowania można uznać za prototyp państwa totalitarnego??

Ustrój Sparty jest prototypem państwa totalitarnego. Wyjaśniając tę myśl warto zaznaczyć czym jest totalitaryzm w odniesieniu do całokształtu zasad prawnych określających sposób funkcjonowania organów w Niemczech i ZSRR.
Państwo totalitarne jest system władzy, w którym państwo całkowicie kontroluje wszelkie sfery życia obywateli w celu całkowitego podporządkowania sobie jednostki, kontroli nad nią, a nawet jej podglądania.

Dla kontroli poglądów obywateli stworzona zostaje oficjalna ideologia, a w celu jej wpajania - system indoktrynacji realizowany za pomocą różnych form propagandy, od prasowej poprzez system szkolnictwa, nauki i wychowania do różnych form przymusu i terroru. W efekcie następuje pozbawienie jednostki jej prawa do prywatności życia i ścisłe jej uzależnienie od doraźnych interesów państwa.
Państwo totalitarne cechuje skrajna centralizacja państwa i omnipotencja jego władz, gwałcąca prawa i wolności obywatelskie, likwidująca własność i samorządność, niszcząca podstawy demokracji poprzez pozbawienie społeczeństwa prawa kontroli nad organami władzy. Przeciwnicy polityczni są eliminowani poprzez ich fizyczne unicestwienie lub tzw. resocjalizację w obozach pracy.
Potocznie totalitaryzm rozumiany jest jako przeciwieństwo demokracji i pluralizmu w polityce, życiu społecznym, sposobie myślenia (niezależnie od formy rządów).

Forma obowiązująca w Sparcie była przykładem oligarchii. Ustrój społeczny Sparty polegał na istnieniu trzech klas obywateli; Spariatów, Periojków i Helotów. Spartaci stanowili niewielką grupę nadludzi, żyjącą w otoczeniu o wiele liczniejszej i potencjalnie niebezpiecznej populacji niewolnych chłopów(helotów). W celu utrzymania swojej dominacji Spartaci zamienili się w kastę wojowników, od dziecka przyzwyczajanych do znoszenia cierpień i życia w ciężkich warunkach. Podobnie władze faszystowskie przywiązały szczególną uwagę do wychowania młodzieży, tworząc w tym celu specjalne organizacje. Szkolono dzieci na służbę wojskową w Niemczech tak zwane „Hitler Jungen”. Uczyły, iż ich naród jest najlepszy oraz tłumaczyły ideologie totalitarne. Było to dla nich wielkim atutem partii, ponieważ młodzież była ich przyszłością.
Z kolei heloci nie mieli żadnych praw. Ziemia na której mieszkali i którą uprawiali stała się własnością państwa. Specjalne oddziały młodzieży spartańskiej przeprowadzały co pewnie czas mordy helotów (krypteje) Helotom wypowiadano corocznie wojnę (co miało utrzymać ich w posłuszeństwie). Cała gospodarka w obu ustrojach uwarunkowana była aby jak najmocniej wspierać armię, która zdobywała koleje terytoria.
W polityce wewnętrznej i zagranicznej krajów totalitarnych stosowano ogólny terror, zastraszenie społeczeństwa, ograniczenie możliwości kulturalnych narodu. W państwie komunistycznym i faszystowskim tajna policja czuwała nad spokojem społecznym usuwając w sposób dyskretny wszelkich przeciwników systemu. Metodami terroru i donosicielstwa wytwarzano atmosferę strachu, zarówno wśród przeciwników, jak i zwolenników systemu.

Prototyp hegemonii w państwach totalitarnych charakteryzował się również w ustroju Sparty, gdzie istniała przewaga polityczna nad innymi państwami. I zarówno w obu ustrojach interes państwa był ważniejszy od życia człowieka.