Powierzchnia naszego kraju od północy ku południowi wykazuje zmiany w ukształtowaniu, przy czym wyraźnie zaczyna się charakterystyczna pasowość: obniżenia występują na przemian z pasami wzniesień. Taki układ rzeźby jest wynikiem długotrwałych i różnorodnych procesów geologicznych, zachodzących zarówno wewnątrz, jak i na powierzchni Ziemi. Ich przebieg i charakter, wyraźnie odmienne w południowej, środkowej i północnej części kraju, zadecydowały o urozmaiceniu współczesnej rzeźby Polski. Na obszarze gór i wyżyn stare struktury geologiczne były wielokrotnie niszczone i zrównywane, aby następnie, w wyniku procesów wypiętrzających, ulec odmłodzeniu. Stąd tak wyraziste w Polsce południowej, najstarsze rysy rzeźby ukształtowały się zasadniczo w okresie trzeciorzędowym. Formował się wtedy również potężny łańcuch górski Karpat z Tatrami, w których położony jest najwyższy szczyt Polski- Rysy (2499 mn.p.m). .Rzeźba nizin Polski środkowej i północnej ma inny charakter i pochodzenie. W czwartorzędzie doszło do jej przeobrażenia bądź zupełnego pogrzebania pod grubymi warstwami osadów, gdy w zmieniających się warunkach klimatycznych dochodziło do powstawania i zanikania wielkiego lądolodu. Po jego ustąpieniu, w holocenie, nastąpił ostatni etap kształtowania rzeźby, głównie nizin nadmorskich. Powstawały wówczas mierzeje z wydmami, nadmorskie jeziora i delty. W delcie Wisły, na terenie wsi Raczki, niedaleko Elbląga, znajduje się najniżej położony punkt Polski (1,8 mp.p.m.).
Najwyższe szczyty w ważniejszych pasmach górskich:
Karpaty:
- Rysy (2449 mn.p.m.) w Tatrach
- Babia Góra (1725 mn.p.m.) w Beskidzie Wysokim
- Tarnica (1346 mn.p.m.) w Bieszczadach
- Turbacz (1315 mn.p.m.) w Gorcach
- Radziejowa (1262 mn.p.m.) w Beskidzie Sądeckim
- Skrzyczne (1257 mn.p.m.) w Beskidzie Śląskim
- Wysokie Skałki (1050 mn.p.m.) w Pieninach
- Lackowa (997 mn.p.m.) w Beskidzie Niskim
Sudety:
- Śnieżka (1602 mn.p.m) w Karkonoszach
- Śnieżnik (1425 mn.p.m.) w Masywie Śnieżnika
- Wysoka Kopa (1126 mn.p.m.) w Górach Izerskich
- Wielka Sowa (1015 mn.p.m.) w Górach Sowich
- Szczeliniec Wielki (919 mn.p.m.) w Górach Stołowych
Góry Świętokrzyskie:
- Łysica (612 mn.p.m.) w Łysogórach
Przeczytaj podobne teksty
Opracowania powiązane z tekstem
Czas czytania: 2 minuty
Treść zweryfikowana i sprawdzona
Zgodnie z misją, Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne i sprawdzone treści edukacyjne.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.