Postępowanie w razie wypadku

Wypadek drogowy
Pamiętaj o zapewnieniu sobie bezpieczeństwa, sam nie możesz stwarzać sobie stanu zagrożenia
1. Zaparkuj przed miejscem zdarzenia celem zabezpieczenia miejsca i kierując koła w stronę pobocza, włącz światła awaryjne.
2. Nocą załóż na siebie coś jasnego lub przyczep sobie jakiś materiał odblaskowy i używaj latarki. Stosuj ogólne zasady bezpieczeństwa.
3. Wyślij świadków wypadku, aby ostrzegali nadjeżdżających kierowców oraz powiadomili policję, pogotowie ratunkowe.
4. Ustaw trójkąty ostrzegawcze lub światła w odpowiedniej odległości (wg kodeksu ruchu drogowego) od miejsca wypadku z obu stron.
5. Wyłącz zapłon we wszystkich uszkodzonych pojazdach i jeśli potrafisz, odłącz akumulator. Zamknij dopływ paliwa w pojazdach z silnikiem Diesla i w motocyklach.
6. Ustaw pojazdy w stabilnym położeniu. Jeśli samochód stoi normalnie, zaciągnij hamulec ręczny, włącz bieg lub zablokuj koła, spróbuj zabezpieczyć pojazd przed przewróceniem się.
7. Rozejrzyj się, czy istnieją fizyczne zagrożenia. Czy ktoś pali papierosa? Czy w najbliższym otoczeniu są pojazdy z oznakowaniem wskazującym na niebezpieczny ładunek? Czy została zerwana napowietrzna linia energetyczna? Czy w pobliżu jest rozlane paliwo?
8. W wyniku zderzenia dochodzi do różnych obrażeń u kierowcy i pasażerów. Szybko oceń stan poszkodowanych. Z samochodu wyciągaj ich tylko w niżej wymienionych sytuacjach:, kiedy istnieje niebezpieczeństwo zapalenia się pojazdu, kiedy istnieje niebezpieczeństwo najechania na uszkodzony pojazd przez inny pojazd, lub kiedy potrzebna jest reanimacja poszkodowanego.
9. Zajmij się w pierwszej kolejności tymi, których życie jest zagrożone. Przeszukaj teren, żeby nie pozostawić ofiar rzuconych gdzieś dalej od miejsca wypadku lub, które same oddaliły się (szok powypadkowy).
10. Bezzwłocznie, jeśli jest potrzeba, przystąpić do reanimacji i opatrzyć obrażenia zagrażające życiu lub wyglądające niebezpiecznie. Jeśli to możliwe, zajmij się poszkodowanymi nie zmieniając ich pozycji (wyjątek - reanimacja).
11. Wstępnie zawsze zakładaj, że nastąpiło uszkodzenie kręgów szyjnych. Podtrzymuj rękami głowę i szyję ofiary tak, aby mogła ona swobodnie oddychać. W miarę możliwości obserwuj stale wszystkich poszkodowanych aż do nadejścia specjalistycznej pomocy.
Wzywanie pomocy
Meldunek o wypadku powinien zawierać następujące dane:
• CO? - rodzaj wypadku (np. zderzenie się samochodów, upadek z drabiny, utonięcie. atak padaczki, itp.),
• GDZIE? - miejsce wypadku,
• ILE? - liczba poszkodowanych,
• JAK? - stan poszkodowanych,
• CO ROBISZ? - informacja o udzielonej dotychczasowo pomocy,
• KIM JESTEŚ? - dane personalne osoby wzywającej pomoc (numer telefonu z którego dzwonisz).
Gdy istnieją wskazania o dodatkowym niebezpieczeństwie (np. cysterna) - poinformuj o tym.


Zanim zaczniesz ratować
Najpierw ostrożnie zbadaj ofiarę. Podchodząc do poszkodowanego należy ocenić jego miejsce pod kątem bezpieczeństwa dla siebie i chorego (główna zasada to: bezpieczeństwo ratownika jest zawsze najważniejsze). Również ze względu bezpieczeństwa do leżącej ofiary podchodź od strony głowy. Sprawdź jego reakcję. Spytaj się, „Co się stało?", Jeśli nie odpowie - uszczypnij go pod nosem. Sprawdź: czy język, wydzieliny lub jakieś obce ciało nie blokuje dróg oddechowych ofiary? Jeśli drogi oddechowe nie są drożne, oczyść je. Delikatnie odchyl jego głowę do tyłu - często ten ruch przywraca normalny oddech.
Czy ranny oddycha? Jeśli nie, zastosuj sztuczne oddychanie.
Czy ma tętno? Jeśli nie ma, serce nie pracuje. Zastosuj reanimację.
Czy ma krwotok? Jeśli jest, staraj się go zatamować.
Jeśli przestało pracować serce, poszkodowany nie oddycha trzeba natychmiast wezwać pogotowie. W tym czasie druga osoba musi bez zwłoki rozpocząć ratowanie ofiary. Tak samo należy postąpić, kiedy mamy do czynienia z poważnym krwotokiem lub poważnym urazem głowy. Jeśli jesteś sam, chwilę czasu na wezwanie pogotowia będziesz miał po wykonaniu pierwszych 4 serii reanimacji. W niektórych przypadkach można bezpiecznie zmieniać położenie ciała rannego. Gdy jednak ofiara ma poważne obrażenia szyi lub pleców, nie wolno jej ruszać - chyba że ratujemy ją przed pożarem, wybuchem itp.
Sprawdź, czy ofiara nie ma uszkodzonego kręgosłupa.
U ofiar wypadków samochodowych zawsze musisz podejrzewać uszkodzenie kręgosłupa. Dopilnuj, by ranny leżał i był spokojny.
Jeśli wymiotował - a masz pewność, że nie uszkodził kręgosłupa - ułóż go na boku w pozycji bocznej ustalonej, by się nie udusił. Okryj go kocami lub płaszczami, by nie tracił ciepła. Jeśli to konieczne, rozetnij ubranie. Nie zdzieraj ubrania z poparzonych miejsc, chyba że wciąż się tli. Uspokój ofiarę i sam zachowaj spokój. To pozwoli rannemu opanować strach, dzięki czemu nie wpadnie w panikę. Nie podawaj płynów osobie nieprzytomnej lub półprzytomnej, jak też osobie skarżącej się na ból brzucha ( obrażenia narządów wewnętrznych ). Nie próbuj jej cucić, poklepując bądź potrząsając nią, ponieważ osoba taka po dojściu do siebie w pierwszym odruchu może spróbować ci oddać.
Wśród rzeczy ofiary poszukaj informacji o szczególnych jej problemach zdrowotnych - alergiach lub chorobach wymagających specjalnego postępowania
Nie zabieraj ze sobą dokumentów poszkodowanego. Przekaż je lub lepiej wskaż gdzie leżą osobie upoważnionej (rodzina, policja).

Obrażenia u kierowcy i pasażerów
Zależnie od rodzaju kolizji, u kierowcy i pasażerów, dochodzi do różnych obrażeń. Rozróżniamy 4 rodzaje zderzeń występujących w wypadkach samochodowych: 1. Uderzenie z przodu - zderzenie czołowe
U kierowcy:
• złamanie kręgosłupa szyjnego,
• uszkodzenie centralnego układu nerwowego,
• złamanie żeber,
• odma opłucnowa,
• pęknięcie wątroby,
• pęknięcie śledziony,
• złamanie kończyn dolnych.

U pasażerów:
• możliwe są wszelkie obrażenia całego ciała.
2. Uderzenie z boku - zderzenie boczne (dotyczy kierowcy i pasażerów)
• złamanie kręgosłupa szyjnego,
• uszkodzenie centralnego układu nerwowego,
• złamanie żeber, obojczyka, kości ramiennej,
• obrażenia wewnętrzne wskutek nagłego przemieszczenia się narządów w klatce piersiowej i jamie brzusznej,
• złamanie miednicy i kończyn dolnych.
3. Uderzenie z tyłu (dotyczy kierowcy i pasażerów)
• uszkodzenie kręgosłupa szyjnego (przemieszczenie lub złamanie kręgów),
• uszkodzenie wiązadeł i mięśni szyi.
4. Dachowanie samochodu - mogą wystąpić wszystkie wyżej wymienione obrażenia.
Wyciąganie z samochodu
W celu wyjęcia poszkodowanego z pojazdu należy:
• stanąć z tyłu poszkodowanego,
• włożyć ręce pod jego pachy,
• jedną ręką przytrzymać brodę poszkodowanego,
• lekko naciągnąć wzdłuż osi ciała (nie na boki),
• położyć jego głowę między swoim barkiem a głową, przez cały czas utrzymując ją w tej ustabilizowanej pozycji,
• drugą ręką chwycić za przedramię,
• w takiej pozycji wyciągamy z samochodu.
Uwaga! Stopy, szczególnie u kierowcy, mogą być zaklinowane przez pedały hamulca i sprzęgła. W takim przypadku w pierwszej kolejności delikatnie odblokowujemy nogi lekko zginając je w kolanach.
Po wydobyciu z pojazdu należy kontynuować stabilizację głowy i szyi równocześnie udrażniając drogi oddechowe.
Reanimacja krążeniowa-oddechowa

Przed wykonaniem masażu serca sprawdzamy oznaki zatrzymanego krążenia (nie dłużej niż 10 s):
- brak normalnego oddechu, kaszlu lub ruchu,
- brak tętna na tętnicy szyjnej (tętno wyczuwamy 2 - 3 opuszkami palców po stronie szyi bliższej do nas),
są sygnałem do rozpoczęcia reanimacji.
Postępowanie w zależności od wieku poszkodowanego:




Reanimacja krążeniowo-oddechowa Niemowlę
do 1 roku życia Dziecko
1 - 8 roku życia Dorosły
od 8 roku życia
Miejsce ucisku jeden palec poniżej linii sutkowej jeden palec powyżej dołu mostka dwa palce powyżej dołu mostka
Głębokość ucisku
(generalnie: 1/3 głębokości mostka) 1,5 - 2,5 cm 2,5 - 3,5 cm 4,5 - 5 cm
Częstotliwość ucisku mostka (nie ilość!!!) >100 na minutę >=100 na minutę =100 na minutę
Proporcje wdech - ucisk 1 : 5 1 : 5 2 : 15 *)
dla 1 lub 2 ratowników
Ilość cykli na minutę (wartości idealne, w praktyce trudne do osiągnięcia) 20/min 20/min >4/min

Właściwego wykonania masażu nie można nauczyć się tylko "z książki" (nie wolno reanimacji ćwiczyć na żywych ludziach, gdyż może to spowodować ich zgon z powodu zaburzenia pracy serca). Poniższy tekst jest tylko przypomnieniem dla osób mających możliwość przećwiczenia czynności reanimacyjnych na przeznaczonym do tego celu manekinie - fantomie. Podczas reanimacji chory leży na plecach, na twardym, nieelastycznym podłożu (w przypadku kobiet w zaawansowanej ciąży podkładamy klin pod jej prawy bok - aby nie utrudniać dopływu krwi do płodu). Zaczynamy od odgięciu głowy do tyłu i dwukrotnym wdmuchnięciu powietrza do płuc. Na wybranym miejscu (dwa palce powyżej dolnego końca mostka) kładzie się dłoń, przy czym palce powinny być odgięte ku górze, by nie dotykać klatki piersiowej. Drugą dłoń kładziemy na grzbiet dolnej ręki. Ramiona muszą znajdować się w pozycji prostopadłej do klatki piersiowej. Przy wyprostowanych łokciach, na zasadzie dźwigni, naciskamy na mostek wgłębiając go na 4-5 cm w kierunku kręgosłupa z częstotliwością około 100 razy na minutę. Siła uciskania powinna wynikać z przeniesienia masy ciała ratującego, a nie z pracy jego mięśni. W ten sposób oszczędza się siły przy długotrwałej akcji reanimacyjnej i zapewnia wywieranie prostopadłego nacisku. Gdy reanimację prowadzą dwie osoby stosunek uciśnięć do wdechów wynosi również 15:2 (najlepiej, gdy ratujący klęczą naprzeciw siebie). Co czwarty cykl sprawdzamy tętno i oddech. W przypadku dziecka masaż serca wykonujemy jedną ręką, a u niemowlaka - dwoma palcami.