Czego może nauczyć się człowiek dzisiejszy i człowiek jutra od starożytnych

Czym życie ludzi w antyku różniło się od współczesnego? Co możemy wynieść ze starożytności? Ludzie starożytni stworzyli podstawy całego naszego świata, ich odkrycia są podstawą dla naszych. Lecz to czego możemy się nauczyć to nie to samo co nam przekazali.

My, jako ludzie dzisiejsi, a także nasi następcy, będziemy musieli podjąć trud ratowania naszej upadające i coraz bardziej masowej kultury, poprzez zwrócenie się do naszych antycznych korzeni. Mamy za zadanie od nowa odkryć przesłania zawarte w najważniejszych działach filozofii antycznej. Musimy dostrzec sens humanizmu, według którego będziemy musieli szanować drugiego człowieka, odrzucić nienawiść, pogardę i kierować się słowami Terencjusza, iż „człowiek jest dla człowieka świętością”. Musimy odkryć to co epikurejczycy, że „tylko człowiek mądry potrafi poprzestać na tym co ma”, i żyć pełną piersią wyznając hasło Horacjusza „carpe diem”. Wyobrażając sobie, że jesteśmy stoikami i zachowujemy spokój i opanowanie w każdej sytuacji, musimy kierować się tylko i wyłącznie rozsądkiem. Jako współczesne i przyszłe społeczeństwo powinniśmy nauczyć się dążyć do prawdy i wiedzy, nie spoglądając na materialne korzyści. Prawo rzymskie daje nam wyznaczniki równości wobec prawa i poszanowania jednostki. Powinniśmy szukać inspiracji w antycznej sztuce, tak jak dawniej zrobili to J.L.David w „Przysiędze Horacjuszów”, czy A.Palladio budując swoją Villa Rotunda wzorowaną na Panteonie, ponieważ tworzona ona była według kanonu: harmonia, umiar, prostota. Musimy nauczyć się na nowo odczytywać ponadczasowe i odwieczne prawdy o człowieku i ludzkiej naturze, stosowane tak trafnie przez greckich pisarzy - takich jak Sofokles, czy Horacy, ponieważ jak zauważyła jedna ze współczesnych poetek „mówiło wielu i pięknie, ale pozostał w pamięci ten, który mówił rzeczy najważniejsze”. Kolejnym wzorem z którego powinniśmy wiele wynieść są mity, które dawały ludziom odpowiedzi na pytania dotyczące otaczającego nas świata i zjawisk w nim zachodzących. Mity to opowieści o bogach i herosach które na przełomie wieków dostarczały inspiracji setkom artystów: S. Żeromski, J. Iwaszkiewicz, Rubens, czy Peter Bruegel. Bohaterowie mitologii są wzorcami charakterystycznych postaw. Ikar przestrzega nas przed młodzieńczą nierozwagą, Dedal uczy rozwagi, a Herakles to uosobienie męstwa i pracowitości. Mity tak bardzo odcisnęły piętno w naszych umysłach, iż powstały liczne związki frazeologiczne inspirowane nimi: Koń trojański - podstęp, puszka pandory - nieszczęscie, pięta Achillesa - słaby punkt. Jednakże mitologia wraz z pojawieniem się pierwszych chrześcijan, zaczęła być zastępowana przez Biblię - księgę składającą się ze Starego i Nowego Testamentu, pisaną pod natchnieniem Boga.

„Biblia to jedyne w swoim rodzaju zjawisko w dziejach naszej kultury, którego wpływy i echa odnajdujemy na każdym kroku w naszej sztuce, sposobie myślenia, a nawet w nawykach językowych.” [Anna Świderkówna]

Receptą na szczęście i wyznacznikiem 10 zasad którymi powinniśmy się kierować jest dekalog. Liczne księgi mądrościowe zawierają wskazówki jak godnie żyć i jak postępować w obliczu rozmaitych sytuacji życiowych. Również na podstawie Biblii utworzono liczne związki frazeologiczne, określenia i powiedzenia: wilk w owczej skórze, cham, herod-baba, czy „grzechy młodości karze Bóg w starości”. Dowodem na to, iż Biblia niesie za sobą wielką naukę jest fakt, iż sięgają po nią niezliczeni malarze: El Greco „Zesłanie Ducha Świętego”, Caravaggio „Św. Mateusz i anioł”, pisarze Jan Kochanowski, czy kompozytorzy.