“Antygona” Sofoklesa jako tragedia antyczna (teatr antyczny, rodowód tragedii antycznej)

„Antygona” Sofoklesa jest jednym ze starożytnych dramatów na podstawie, którego można przedstawić cechy tragedii antycznej. Jedna z najważniejszych i nieodzownych cech jest zasada trzech jedności:

• czasu – wydarzenia mogą się rozgrywać w ciągu jednej doby
• miejsca – akcja toczy się w jednym miejscu, w Tebach
• akcji - jest tylko jeden wątek sporu Antygony i Kreona

Bardzo ważna jest określona i schematyczna budowa dramatu. Wymienić można:
• prologos – wprowadzenie do akcji stanowiąca rozmowę Antygony z Ismeną o tragicznych dziejach rodu Labdakidów
• parados – pierwsze wejście chóru; pochwalna pieśń na cześć Kreona
• episodiony ze stasimonami – epizody, w których zawarta jest cała treść utwory przerywana wielokrotnie stasimonami, czyli pieśniami chóru pełniącego funkcję komentatorską i obiektywnie ocenia wydarzenia; w „Antygonie” jest tych części po pięć
• exodos – końcowa pieśń chóru wypowiadająca morał całego, która utworu; w życiu należy kierować się rozumem, uznawać prawa bogów, nie grzeszyć dumą.

Nie można zapomnieć również o:
• Konflikcie tragicznym, zderzeniu dwóch równorzędnych racji
- Kreona, władcy, który ustanawia prawa i respektuje je. Zabronił pogrzebania ciała Polinejkesa, który sprowadził obcych i naraził miasto na wojnę. Nie chciał się zgodzić na jego pochówek, choć było to nie zgodne z religią grecką
- Antygony, siostry nieszczęsnego Polinejkesa, która wierna tradycji, nie bacząc na konsekwencje przeciwstawia się władcy i ginie
• w „Antygonie” na scenie jest nie więcej niż trzech aktorów
• losy bohaterów tragedii potwierdzają rolę fatum – wielu bogów decyduje o losach bohaterów, pochodzących z królewskich rodów (śmierć obu braci: Polininejkesa i Eteoklesa, śmierć Antygony, tragedie w rodzinie Kreona)

Tragedia - jest to rodzaj dramatu, obejmujący utwory, których ośrodkiem i motorem akcji jest nieprzezwyciężalny konflikt między jednostki a siłami wyższymi: losem, prawami historii, normą moralną, wolą bogów itp. Konflikt ów nieubłaganie prowadzi do klęski. Bohater jest z góry skazany na przegraną, każde posunięcie prowadzi do katastrofy.