profil

System wersalski.

poleca 85% 140 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze
III powstanie śląskie II Powstanie Śląskie

I wojna światowa zakończyła się 11 listopada 1918 roku. W tym dniu w Compiegne pod Paryżem zostało podpisane zawieszenie broni między wojskami ententy, a armią niemiecką. W listopadzie w osłabionej wieloletnimi walkami Rzeszy upadł system monarchiczny i powstałą republika. Zwycięzcom przede wszystkim zależało na trwałym osłabieniu Niemiec oraz uniemożliwieniu im odbudowy potęgi militarnej, gospodarczej oraz politycznej. Wynikiem tych dążeń było zawarcie 28 czerwca 1919 roku pokoju z Niemcami, zwanego traktatem wersalskim. Na mocy postanowień państwo niemieckie utraciło między innymi Alzację i wschodnią Lotaryngię, a również Wielkopolskę i Pomorze Gdańskie. Gdańsk oraz Kłajpedę przekształcono w wolne miasta. Z obszaru celnego wyłączono Luksemburg, a główne rzeki, które płynęły przez Niemcy znalazły się pod kontrolą międzynarodową. Ponadto na dotychczasowych obszarach Rzeszy zamieszkiwanych przez ludność o różnych narodowościach przeprowadzono plebiscyty. W ich wyniku Niemcy utraciły kolejne ziemie. Północny Szlezwik został odzyskany przez Danię, a wschodnia część Górnego Śląska oraz fragmenty Powiśla włączono do Polski. Państwo niemieckie musiała także zrezygnować ze swoich wszystkich posiadłości kolonialnych. Niemcy obarczono również odpowiedzialnością za wybuch wojny. W tej sytuacji kraje ententy przystąpiły do działań mających trwale osłabić armię niemiecką. Zdemilitaryzowano wówczas Nadrenię, czyli pas ziemi rozciągający się na wschodnim brzegu Renu, wzdłuż granicy z Francją oraz Belgią. Liczba żołnierzy niemieckich została zredukowana do zaledwie 100 tysięcy., zmniejszono również wielkość floty oraz zlikwidowano siły pancerne, a także lotnicze. Ponadto rzesza musiała wypłacić aliantom wysokie odszkodowania wojenne. W wyniku postanowień traktatu wersalskiego 10 stycznia 1920 roku, powstała Liga Narodów. Była organizacją, w której skład wchodzili przedstawiciele większości istniejących wówczas państw. Jej zadaniem miało być rozstrzyganie sporów międzynarodowych. Jesienią 1918 roku większość narodów w monarchii habsburskiej podjęła dążenia do uzyskania niepodległości albo przyłączenia się do innego państwa. W tej sytuacji Austro-Węgry 14 października 1918 r. przyjęły warunki pokojowe postawione przez aliantów. Odrębny pokój z samą Austrią zawarto 10 września 1919 roku w Saint-Germain. Na mocy przyjętych postanowień Austriacy utracili ziemie czeskie, Morawy, Śląsk Opawski i Cieszyński, Galicję, Bukowinę, południowy Tyrol, tereny dzisiejszej Słowenii oraz Bośnię i Hercegowinę. Do Austrii włączono jedynie obszar Burgenlandu, który dotąd był częścią Królestwa Węgierskiego. Ponadto ustalono, iż w skład austriackich sił zbrojnych mogło wejść zaledwie 30 tysięcy żołnierzy, bez lotnictwa wojskowego. Austrię obarczono także koniecznością wypłaty reparacji wojennych aliantom oraz zakazano przyłączenia tego państwa do Niemiec. 27 listopada 1919 roku w podparyskiej miejscowości Neuilly kraje ententy podpisały porozumienie pokojowe z Bułgarią. Państwo to utraciło zachodnią Trację na rzecz Grecji, południową Dobrudżę musiało oddać Rumunii, a niewielką część Macedonii miało przekazać Królestwu Serbów, Słoweńców i Chorwatów. Bułgarzy zostali również obarczeni reparacjami wojennymi, a liczebność armii bułgarskiej ograniczono do 20 tysięcy żołnierzy. Bułgaria, podobnie jak Niemcy oraz Austria, nie mogła mieć wojsk lotniczych ani broni ciężkiej. Dopiero 4 czerwca 1920 roku w Trianon zwycięskie mocarstwa zawarły pokój z Węgrami, w którego wyniku państwo to utraciło 2/3 swojego przedwojennego terytorium, m.in. Słowację, Spisz, Orawę, Ruś Zakarpacką oraz Siedmiogród i Wojwodinę.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie
Opracowania powiązane z tekstem

Czas czytania: 2 minuty