Porównanie Tadeusz Różewicz "Poeta w czasie pisania" i "Pieśń XXIV" Jan Kochanowski.

Określenie roli poety i jego miejsca w świecie jest niezwykle trudne, bowiem każda epoka kreuje jego wizerunek zgodnie z własnym światopoglądem. Poświadczeniem tych słów jest analiza wierszy twórcy renesansowego i współczesnego poety. Pieśń XXIV Jana Kochanowskiego należy do liryki bezpośredniej, a T. Różewicza do pośredniej.
Kochanowski w swoim wierszu wypowiadając się w pierwszej osobie, kreuje wizerunek poety, którego możemy utożsamić z samym autorem. Podmiot liryczny pieśni w pierwszej zwrotce mówi, że uważa się za niezwykle utalentowanego pisarza, który mistrzowsko włada piórem. Twierdzi również, że jest kimś o podwójnej naturze. Oddziela bycie poetą od bycia zwyczajnym „szarym” człowiekiem. Widzi się jako kogoś wyższego w hierarchii społecznej i zapowiada, że wzgardzi zazdrosnymi masami.
Druga zwrotka pokazuje poetę, jako kogoś urodzonego z zadziwiającym szczęściem, kogoś bardzo wyjątkowego. Dalej Kochanowski zwraca się do swojego przyjaciela, Piotra Myszkowskiego i przepowiada mu swoją symboliczną nieśmiertelność. Następnie podmiot liryczny twierdzi, że zmienia się w białego ptaka, przechodzi metamorfozę. Mówi o sobie: „Muzom poświęcony ptak”, co pokazuje jego całkowite oddanie sztuce i symbolizuje jego znaczenie w świecie. Zapowiada, że będzie znany w wielu miejscach na świecie i usłyszy o nim wiele kultur. Podmiot ewidentnie uważa się za swego rodzaju wieszcza, kogoś bardzo ważnego. Takie postrzeganie swojej działalności twórczej sugeruje, że jest on marzycielem oraz narcyzem. Wspominając o swojej sławie, poeta głosi, że będzie szybszy od mitologicznego Ikara. Dodatkowo wymienia wiele nazw odległych państw, krain, ludów. Świadczy to o jego wykształceniu i oczytaniu.
W ostatniej zwrotce podmiot prosi, by przy jego pochówku zaniechano żałoby i płaczu oraz wszelkich ceremonii, gdyż uważa, że są one zbędne oraz wprowadzane w życie na próżno. Myśli, że jego poezja przyniesie mu ogromną sławę i jest tego niezaprzeczalnie pewien. Dzięki swojemu rozsławieniu uzyska symboliczną nieśmiertelność. Jego osoba i wiersze będą na zawsze zapisane w ludzkich pamięciach, dzięki jego niezwykłym osiągnięciom.
Według Kochanowskiego poeta ma wielkie znaczenie. Jego zdaniem zapewnia ciągłość narodowej kultury, poprzez rozpowszechnianie jej na cały świat. Mistrzowie pióra są „skazani” na międzynarodową sławę i wieczne życie w pamięci. Są niewątpliwie stworzeni do wielkich rzeczy.
Zupełnie inną postawę przejawia Różewicz w swoim wierszu „Poeta w czasie pisania”. Został on napisany w listopadzie 1979 roku, a więc w zupełnie odmiennej epoce od poematu Kochanowskiego. Jak sam tytuł wskazuje, utwór pokazuje obraz poety pochłoniętego pisaniem. Podmiot liryczny twierdzi, że jest on wtedy człowiekiem, który odcina się od całego świata, gdyż ten jest dla niego chaotyczny i zwierzęcy, a tym samym niebezpieczny. W czasie procesu twórczego poeta jest zupełnie bezbronny i łatwo go spłoszyć. Dzieje się tak, ponieważ jest osobą bardzo delikatną, wrażliwą i nieprzystosowaną do otaczającej rzeczywistości. To ktoś wyobcowany i zamknięty w sobie.
W swoim wierszu Różewicz ciągle podkreśla, że poeta to ktoś, kto nie pasuje do świata i nie potrafi sobie znaleźć w nim miejsca. Jest inny niż wszyscy, wyalienowany od społeczeństwa, a jednak w pewnym sensie lepszy od reszty, gdyż odcina się od złej i brutalnej rzeczywistości, co świadczy o jego wyższości. Zauważyć można też, że jest on również zdumiony napotkanym stanem rzeczy, zaskakuje go to co widzi.
Jednak bohater utworu mimo wszelkich przeszkód nie poddaje się presji otoczenia i nadal tworzy. Walczy w ten sposób z narzuconymi ograniczeniami. Pomimo swojej słabości i kruchości, nie zaprzestaje prób uporządkowania świata swoją poezją. Przeczuwa, że jest kimś wielkim, ale jest realistą i nie wywyższa swojej osoby ponadprzeciętnie. Czuje, że może zostać kimś sławnym, nieśmiertelnym w pamięci ludzkiej, jednak nie jest tego pewien.
Czytając poemat Różewicza, dowiadujemy się, że poeta pełni bardzo ważną rolę na świecie i jest potrzebny. Wprowadza on bowiem do brutalnej i prymitywnej rzeczywistości piękno, delikatność i patos. Swoją poezją porządkuje nasz chaotyczny i niezrozumiały świat, nadaje mu wyniosłość, udoskonala go swoją twórczością. Jego rolą jest poszukiwanie spójności i odpowiedzi na podstawowe pytanie.
Podsumowując, obaj omówieni przeze mnie twórcy mieli zupełnie inne, odmienne wizje poety. Poeta Kochanowskiego jest utalentowany, niezwykły i przekonany o swojej wielkości. Ponadto jest pewien swojej nieśmiertelności i sławy, a nawet ma wrażenie, że panuje nad światem. Ten sam człowiek dla Różewicza jest kimś zupełnie przeciętnym, zwyczajnym, a nawet wręcz nieporadnym i zagubionym w świecie. Ma świadomość własnego przemijania oraz słabości. Tak skrajne różnice między poglądami tych dwóch twórców mogą wynikać zarówno ze światopoglądu epoki, w jakiej tworzyli, jak i z ich odrębnych osobowości i stylów. Faktem jest jednak, że uszanować trzeba zdanie każdego z nich, bo każdy w swoim wierszu zawarł ziarno prawdy.