Zioła i witaminy- album

Ziółka są swojskie. Można je spotkać w lesie i na łące, posadzić w ogródku, obserwować jak rosną, rozwijają się, kwitną i owocują. Naturalne zioła nie zastąpią tysięcy niezbędnych leków, noża chirurga, a także nie zastąpią lekarza. Jednak mogą niesłychanie pomóc w poprawie samopoczucia chorego, w usuwaniu dolegliwości, a także w samym leczeniu. Natomiast zioła przyprawowe nie tylko poprawiają i urozmaicają smak potraw, ale niemal wszystkie mają też pewne właściwości lecznicze, a przynajmniej poprawiają apetyt, ułatwiają trawienie i przyswajanie pokarmów


Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioca)

Jak wygląda:
To ziele jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych roślin ,choćby dlatego ,że jest pokryte parzącymi włoskami i po dotknięciu parzy. Osiąga ponad metr wysokości, ma czworokanciastą, łykowatą łodygę, liście ciemnozielone, ząbkowane, kwiaty zielone. Surowcem zielarskim są liście i korzenie. Są bogate w sole mineralne m.in. wapń, fosfor, magnez, żelazo, a także w kwasy organiczne, witaminy A, C, B2 i K.

Na co pomaga:
Usuwa z ciała trucizny, oczyszcza układ trawienny, zwiększa odporność. Pomaga w kłopotach z alergią, Usuwa łupież, leczy reumatyzm.

Jak ją stosować:
Wypijać dziennie 3-5 filiżanek ziółek z pokrzywy lub pocierać pęczkiem pędów pokrzywy w celu pozbycia się bólu stawów i mięsni oraz kurczów mięśniowych.

Ciekawostka:
Pokrzywa zawiera dużo żelaza, więc zwiększa poziom hemoglobiny i liczbę czerwonych krwinek. W połączeniu ze szwedzkim gorzkim eliksirem ziołowym jest dobra na zwalczenie trucizn wszelkiego rodzaju, które razem z pokarmem i zanieczyszczeniami środowiska dostały się do naszego ciała.



Mniszek pospolity (Taraxacum officinale)

Jak wygląda:
Mniszek nazwany inaczej „dmuchawcem’’ jest byliną z rodzinny złożonych. Ma gruby ,palowy korzeń. Ze skróconej łodygi wyrasta rozeta podłużnych, głęboko wcinanych liści. Kwiatostany osadzone są pojedynczo na pustych w środku łodyżkach, wydzielających po przełamaniu biały sok – „mlecz”.

Na co pomaga:
Zaburzenia trawienne, moczopędny, pobudza wytwarzanie żółci i ułatwia jej dopływ do dwunastnicy. Pomaga przy leczeniu rwy kulszowej, postrzału, reumatyzmu i artretyzmu.

Jak go stosować:
Odwar z korzeni i kwiatów sporządza się, biorąc łyżkę suszonych ziół na 2 szklanki letniej wody. Gotuje się 20 minut i odcedza. Pić 2-3 razy dziennie po pół szklanki.

Ciekawostka:
Wiele osób uważa łodygę i kwiaty mniszka za trujące, to jest błędem. Prawdopodobnie spowodowane to jest tym, że występujący w łodydze biały, lepki sok mleczny zostawia na ubraniach jak i palcach brunatne plamy. Tak naprawdę wszystkie części rośliny są jadalne.







Tymianek pospolity (Thymus vulgaris)

Jak wygląda:
Jest podkrzewem wyrastającym do 30 - 40, podobnym do macierzanki do tego stopnia, ze w wielu językach ona nosi nazwę dzikiego tymianku lub tymianek zwie się ogrodową macierzanką.

Na co pomaga:
Użyty do kąpieli wzmacnia układ nerwowy i działa na zapalenie zmiany skóry, łagodzi kaszel oraz wspomaga trawienie.

Jak go stosować:
Do przygotowania kąpieli używa się gotowego wyciągu lub sporządza się napar z dwóch filiżanek suszonego ziela i z dwóch litrów wody. Pozostawia się napar pod przykryciem przez 10 minut. Następnie wlewa się go do wanny i dodaje się ciepłej wody, doprowadzając do temperatury ciała.

Ciekawostki:
Tymianek znano już w starożytnej Grecji, był bardzo cenionym ziołem przez takich lekarzy jak Hipokrates, Teofrast i Dioskorydes. W średniowieczu sławili go w swych pismach alchemik Albertus Magnus i św. Hildergard z Bingen.









Szałwia (Salvia officinalis, S. tribola i S. montana)

Jak wygląda:
Należy do rodziny wargowych, jest rośliną wieloletnią, podkrzewem wyrastającym do wysokości 40 - 60 cm. Pachnie balsamicznie. Liście i pędy pokrywa srebrzysty meszek. Jasnofioletowe kwiaty zebrane są na szczycie pędów kwiatowych w nibykłoski.

Na co pomaga:
Na chrypkę, zapalenie krtani i gardła. Działa przeciwzapalnie, bakteriobójczo i odkażająco. Pomaga na wszelkie zapalenia błony śluzowej jamy ustnej, podniebienia oraz dziąseł.

Jak ją stosować;
Sporządzić wywar z liści szałwi, powinien on stać pod przykryciem ok. 5 min. Nieco ostudzonym płucze się gardło. Płukanie trzeba powtarzać co 1-2 godziny inaczej nic nie pomoże.

Ciekawostki:
Na świecie występuje wiele gatunków szałwi, jednak tylko trzy mają działanie lecznicze. Tą bardzo starą roślinę prawdopodobnie przywieźli Rzymianie z krajów śródziemnomorskich poprzez Alpy do Europy środkowej.









Melisa lekarska (Mellisa officinallis)

Jak wygląda:
Podobnie jak szałwia należy do rodziny wargowych. Już z daleka można ja poznać po zapachu podobnym do cytryny, ale delikatniejszym, a poza tym po bardzo jasnej zieleni liści, jakby owłosionych. Kwitnie niebiesko-biało lub żółto-biało albo biało-lila. Melisa osiąga wysokość 60 cm , a nawet 1m.

Na co pomaga:
Nerwowość, zaburzenia snu, pobudza apetyt. Jest bardzo skuteczna w przypadku spowodowanych stresem dolegliwości żołądka i narządów wewnętrznych

Jak ja stosować:
Zaparzyć ziółka i pić 1-2 filiżanek dziennie lub wziąć kąpiel melisową co najmniej 2-3 razy w tygodniu przed położeniem się do łóżka.

Ciekawostki:
Melisa ma bardzo przyjemny zapach cytrynowy i jest smaczna. Dzięki temu przyciąga roje pszczół. Uprawia się ja na plantacjach zielarskich i w ogrodach.









Rumianek pospolity (Matricaria chamomilla. Chamomilla recutita)

Jak wygląda:
Osiąga wysokość 10-50 cm, ma listki pierzastodzielne, kwiaty białe z żółtymi „środkami” , umieszczone na szczycie rozkrzewionych łodyg. Koszyczki kwiatowe są wewnątrz puste. Cała roślina wydziela silny zapach. Surowcem zielarskim są całe koszyczki kwiatowe rumianku.

Na co pomaga:
Leczy choroby skóry, błony śluzowej nosa, gardła i zatok przynosowych oraz stany zapalne.

Jak go stosować:
Napar parzyć przez 5 min. Najlepiej pić 2 razy dziennie szklankę ziółek.

Ciekawostka:
Osoby, które są uczulone na rośliny z rodziny złożonych powinny się wystrzegać nawet tak łagodnej rośliny jak rumianek ponieważ może spowodować reakcje alergiczną.






















Składniki




pokarmowe















Sole mineralne

Organizm człowieka potrzebuje niewielkiej ilości około 20 różnych soli mineralnych. Pełnią one rolę regulatorów procesów życiowych, a także są niezbędne dla prawidłowego przebiegu procesów chemicznych zachodzących w organizmie. Ponadto pełnią one funkcję budulcową.


Wapń

Jest on szczególnie ważny w okresie wzrostu, ponieważ bierze udział w tworzeniu mocnych zębów i kości. Jest również potrzebny do prawidłowego funkcjonowania komórek, krzepnięcia krwi oraz utrzymania napięcia błon komórkowych. Odgrywa on także ważną rolę w utrzymaniu prawidłowej funkcji mięśnia sercowego i innych mięśni. Witamina D zwiększa wchłanianie wapnia w przewodzie pokarmowym, natomiast magnez reguluje przemianę wapnia w komórkach. Jednak przedawkowanie wapniu (powyżej 2000 mg dziennie) może spowodować zaparcia i zwiększenie ryzyka infekcji dróg moczowych.
Zapotrzebowanie:
Dzienne zapotrzebowanie osób do 25 roku życia wynosi 1200 mg, a osób w wieku 25-50 lat około 800 mg .
Jego źródłem m.in. jest:
Chude mleko, chudy jogurt, łosoś , sardynki, szpinak, buraki , rabarbar, sery, pieczywo, zielone warzywa.




Chrom

Chrom zwiększa działanie insuliny, co pomaga w prawidłowym utrzymaniu glukozy we krwi. Wpływa również na zmniejszenie cholesterolu we krwi oraz na przyrost masy mięśniowej. Także może zmniejszyć ryzyko miażdżycy.
Zapotrzebowanie:
Dotychczas nie ustalono jeszcze dziennej dawki zapotrzebowania na chrom. Jednak przypuszcza się, że u osób dorosłych wynosi ona od 50 do 200 mcg.
Jego źródłem m.in. jest:
Szynka, brokuły, drożdże piwne, mięso indyka, sok winogronowy i mięczaki.




Miedź

Ułatwia wprowadzenie żelaza do hemoglobiny. Pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego, obronnego i krwionośnego, a także w utrzymaniu odpowiedniej struktury kości. Także w miedź w połączeniu z innymi lekami przeciwzapalnymi może łagodzić objawy artretyzmu.
Zapotrzebowanie:
Tak samo jak w przypadku chromu nie została ustalona dzienna dawka zapotrzebowania na miedź, ale osobom dorosłym zalecana jest dawka od 1,5 do 3 mg.





Fluor

Zapobiega próchnicy zębów oraz wzmacnia kości.
Zapotrzebowanie:
Dziennie powinno się stosować od 1,5 do 4 mg. Jeżeli jednak woda pitna jest fluorowana to nie należy stosować tego składnika w postaci tabletek. Dzienne dawki fluoru przekraczające 20 mg mogą być toksyczne.
Jego źródłem m.in. jest:
Żelatyna, ryby morskie oraz fluorowana woda pitna.





Jod
Jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Niedobór tego składnika może spowodować niedoczynność tarczycy, spowolnienie umysłu, nadmierną ospałość, przyrost masy ciała oraz brak energii życiowe
Zapotrzebowanie:
Dzienne zapotrzebowanie na jod osób dorosłych wynosi 150 mcg. Kobiety ciężarne powinny spożywać 175 mcg, a matki karmiące 200 mcg jodu.
Jego źródłem m.in. jest:
Sól jodowana, morszczyn oraz inne produkty pochodzenia morskiego.








Żelazo
Jest niezbędne do wytwarzania hemoglobiny, erytrocytów, mioglobiny. Jego niedobór prowadzi do nasilenia trudności związanych z nauką i koncentracją szczególnie u dzieci i młodzieży oraz do niedokrwistości, którą cechuje zmęczeni, uczucie zimna i obniżona odporność organizmu. Nadmiar żelaza może być tak samo niebezpieczny jak jego niedobór. Nadmiar tego składnika może doprowadzić do choroby wieńcowej serca oraz do niedokrwistości.
Zapotrzebowanie:
Dzienne zapotrzebowanie kobiet w wieku od 11-50 lat wynosi 50 mg i zmniejsza się powyżej 50 lat. Kobiety ciężarne potrzebują 30 mg żelaza dziennie. Natomiast mężczyźni potrzebują 10 mg.
Jego źródłem m.in. jest:
Wątroba wieprzowa, ostrygi, mięso kurczaka i indyka, suszone owoce, zielone warzywa liściaste i fasola.


Mangan

Bierze udział w przemianie kwasów tłuszczowych i cholesterolu. Jest również niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i syntezy hormonów płciowych. Także w zapobieganiu chorób nowotworowych oraz układu krążenia.
Zapotrzebowanie:
Osoby dorosłe powinny spożywać od 2,5 do 5 mg manganu dziennie.
Jego źródłem m.in. jest:
Groszek, orzechy, zielone warzywa liściaste, ziarna zbóż, buraki i żółtka jaj.

Magnez
Jest niezbędny do metabolizmu wapnia, fosforu, potasu i witaminy C. Bierze udział w syntezie białka, uwalnianiu energii zamagazynowanej w mięśniach oraz w regulacji temperatury ciała. Jest niezbędny do prawidłowej czynności nerwów i mięśni. Niedobór tego składnika wiąże się z nadciśnieniem tętniczym krwi, arytmią i zawałem serca. Natomiast nadmiar magnezu (powyżej 1000 mg) powoduje biegunkę i zaburza równowagę składników mineralnych.
Zapotrzebowanie:
Osoby dorosłe powinny spożywać dawkę 250-350 mg. Natomiast kobiety ciężarne i karmiące potrzebują 300-355 mg magnezu dziennie.
Jego źródłem m.in. jest:
Otręby pszenne, zboża, zielone warzywa liściaste, mleko, mięso, fasola, banany, morele, figi, orzechy.




Fosfor

Jest niezbędny do tworzenia zdrowych zębów, kości oraz w procesie uwalniania energii z pożywienia.
Zapotrzebowanie:
Osoby w wieku od 11-24 potrzebują 1200 mg fosforu. Natomiast osoby dorosłe powyżej 25 roku życia potrzebują 800 mg fosforu dziennie.





Potas

Utrzymuje prawidłowy rytm serca oraz jest potrzebny do prawidłowego funkcjonowania nerwów i mięśni. Niedobór potasu prowadzi do nadciśnienia tętniczego krwi oraz do arytmii serca. Natomiast nadmiar tego pierwiastka jest szkodliwy dla osób cierpiących na choroby nerek, ponieważ potas jest wydalany przez nerki.
Zapotrzebowanie:
Dzienna dawka potasu wynosi od 1600 do 2000 mg .
Jego źródłem m.in. jest:
Dynia, ziemniaki, suszone morele, naturalny jogurt niskotłuszczowy oraz suszone śliwki.


Selen

Odgrywa ważną rolę w procesach metabolicznych w organizmie. Zapobiega starzeniu się tkanek, chroni przed nowotworami oraz chorobami układu krążenia. Także bierze udział w odtruwaniu organizmu z metali ciężkich, takich jak rtęć, kadm i arsen, oraz innych silnych substancji rakotwórczych.
Zapotrzebowanie:
Dzienna dawka wynosi 50-100 mcg . Jednak spożycie co najmniej 200mcg selenu dziennie jest potrzebne w leczeniu chorób nowotworowych.
Jego źródłem m.in. jest:
Cebula, czosnek, owoce morza, czerwone mięso, czerwone winogrona, brokuły, jaja, podroby i kurczak.



Cynk

Jest niezbędny w procesie gojenia się ran. Przywraca uczucie smaku i węchu. Zapewnia także prawidłową czynność prostaty oraz narządów rozrodczych. Również jest bardzo dobry w walce z przeziębieniem oraz bezpłodnością u mężczyzn.
Zapotrzebowanie:
Dzienne zapotrzebowanie kobiet na cynk wynosi 20 mg. Natomiast kobiet ciężarnych oraz mężczyzn wynosi 15 mg dziennie.
Jego źródłem m.in. jest:
Wieprzowina, ostrygi, wątroba, jaja, drożdże piwne, mleko, fasola, kiełki pszenicy i pestki dyni.




Witaminy

Witaminy są bardzo potrzebne do prawidłowego rozwoju człowieka. Bez witamin organizm nie mógłby trawić innych składników pożywienia, zwalczać infekcji oraz tworzyć nowych komórek. Niestety organizm nie może sam ich wytwarzać, dlatego też są dostarczone organizmowi w postaci preparatów farmaceutycznych.
Witaminy dzielimy zwykle na dwie grupy:
- W i t a m i n y r o z p u s z c z a l n e w t ł u s z c z a c h ~ do tej grupy należą witamina A, D, E i K i jak sama nazwa wskazuje są one rozpuszczalne w tłuszczach. Oznacza to, że do ich wchłaniania z przewodu pokarmowego niezbędna jest obecność tłuszczu. Magazynowane są w różnych narządach m.in. w wątrobie.
- W i t a m i n y r o z p u s z c z a l n e w w o d z i e.
Ilość witamin podaje się w miligramach (mg), mikrogramach (mcg) oraz w międzynarodowych jednostkach (IU).




Witamina A
Witamina A inaczej retinol jest niezbędna do utrzymania zdrowej skóry i śluzówki. Łącząc się z białkiem tworzy barwnik światłoczuły, substancję, która umożliwia widzenie w ciemności. Także jest skuteczna w leczeniu chorób układu oddechowego.
Źródło:
Wątroba, żółtko jaja, mleko, masło, ciemnozielone warzywa liściaste, morele, brokuly, liście gorczycy, marchewka, mango, papaja, brzoskwinie, szpinak, dybia i brukselka.
Zapotrzebowanie:
Dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę wynosi 25 000 IU.
Korzyści:
- pomaga w walce z nowotworami
- zmniejsza ryzyko raka żołądka, jelita grubego, odbytnicy, pęcherzyka moczowego, sutka, szyjki macicy i płuc.
- Zmniejsza ryzyko zawału serca i udaru mózgu
- Pomaga w leczeniu wielu chorób oczu np. katarakty
- Zapobiega przedwczesnemu starzeniu się skóry



Witamina B1
Należy do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Bierze udział w przemianach glukozy, cukru wykorzystywanego przede wszystkim przez mózg i układ nerwowy.
- niedobór tej witaminy może prowadzić do choroby beri-beri, która charakteryzuje się tym, że uszkadza środkowy i obwodowy układ nerwowy oraz zaburza ich czynność. Powoduje także utratę uczucia w stopach i całych nogach oraz do paraliżu mięśni oczu, a także anemię, nerwowość, łatwe przemęczenie się, złe samopoczucie, słabą pamięć i kłopoty z koncentracją uwagi.
Źródło
Drożdże piwne, nie łuskany ryż, chuda wieprzowina, nasiona słonecznika, orzech, ryby karczochy, kukurydza, melon, ciemny chleb, kiełki i zarodki pszenicy, kasza gryczana, rodzynki, koperek i mleko. Trzeba jednak pamiętać, że gotowanie niszczy tą witaminę.
Zapotrzebowanie
Osoby dorosłe potrzebują 1 - 1,5 mg dziennie. Natomiast kobiety w ciąży oraz karmiące potrzebują 1,4 - 1,6 mg dziennie.
Korzyści
- występuje mniejsze ryzyko powstania katarakty
- pomaga utrzymać sprawność fizyczną i psychiczną
- pomaga w leczeniu opryszczki i półpaśca










Witamina B2 (ryboflawina)
Należy do witamin rozpuszczalnych w wodzie. Pomaga uwalniać energię z białka, węglowodanów i tłuszczów zawartych w pożywieniu. Także eliminuje z organizmu trujące substancje chemiczne zawarte w alkoholu oraz w tytoniu, które sprzyjają powstawaniu raka przełyku.
Źródło
Mleko, ser, jogurt, wołowina, warzywa zielonolistne (brokuły, rzepa, szparagi i szpinak), produkty zbożowe, pieczarki, wątroba, drożdże i jaja.
Zapotrzebowanie
Dzienne zapotrzebowanie wynosi 1,3 – 1,7 mg . Natomiast osoby ciężko pracujące, kobiety ciężarne oraz karmiące mają większe zapotrzebowanie na tę witaminę.
Korzyści
- pomaga przezwyciężyć stres




Witamina B3 (niacyna)
Inna jej nazwa to nikotynamid lub kwas nikotynowy (witamina PP). Należy do witamin rozpuszczalnych w wodzie. Jest niezbędna do prawidłowego wykorzystania energii z pożywienia oraz do rozwoju tkanek i komórek
- niedobór niacyny powoduje zapalenie skóry oraz Pelagię, która charakteryzuje się czerwoną wysypką.
Źródło
Makrele, drób, chuda cielęcina, wątroba, drożdże piwne, kiełki pszenicy, awokado, daktyle i figi.
Zapotrzebowanie
Dla kobiet zapotrzebowanie na te witaminę wynosi 15 mg , a dla mężczyzn 19 mg dziennie.
Korzyści
- pomaga w zapobieganiu rozwoju raka
- obniża poziom cholesterolu we krwi

Witamina B6 (pirodyksyna)
Należy do witamin rozpuszczalnych w wodzie. Jest niezbędna do produkcji przeciwciał i krwinek czerwonych. Jest wydalana z moczem po 8 godzina od chwili przyjęcia.
- nadmiar pirydoksyny przekraczający 2000 mg może spowodować poważne zaburzenia neurologiczne
- niedobór może spowodować depresję, zatrzymanie wody w organizmie, choroby skóry oraz nerwowość
Źródło
Drób, wątroba, wołowina, nerki, płatki owsiane, mleko, kapusta, kiełki pszenicy, ryż, chleb ciemny, owoce ( jabłka, maliny), drożdże, orzechy, kasza gryczana i fasola.
Zapotrzebowanie
Dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę wynosi 1,6 mg.
Korzyści
- chroni przed chorobą wieńcową serca
- zwiększa odporność organizmu


Witamina B12 ( kobalamina)
Należy do witamin rozpuszczalnych w wodzie. Może być magazynowana organizmie, a jej zapasy wystarczają na 3 lata. Bierze udział w tworzeniu czerwonych ciałek krwi, metabolizmie białka i tłuszczów oraz utrzymuje sprawność układu nerwowego ( poprawia koncentrację i pamięć)
- niedobór powoduje niedokrwistość złośliwą oraz prowadzi do anemii i uszkodzenia układu nerwowego. Także prowadzi do ogólnego osłabienia, zmęczenia i kłopotów z żołądkiem.
Źródło
Ryby, jaja, mięso, produkty zbożowe, wątroba, drożdże i mleko.
Zapotrzebowanie
Dzienne zapotrzebowanie a tę witaminę wynosi 2 mg .
Korzyści
- może zapobiegać rozwojowi raka płuc.


Biotyna
Inaczej zwana koenzymem R lub witaminą H. Należy do witamin z grupy B. Jest rozpuszczalna w wodzie. Jest niezbędna do prawidłowej przemiany tłuszczów i białka oraz do wchłaniania kwasu askorbinowego.
- niedobór prowadzi do powstania egzemy, stanów zapalnych skóry oraz do wypadania włosów.
Źródło
Owoce, orzech, drożdże piwne, wątroba wołowa, mleko, kalafior, żółtka jaj oraz łuskany ryż.
Zapotrzebowanie
Dzienne zapotrzebowanie na biotynę wynosi 30 mcg .
Korzyści
- wzmacnia paznokcie
- zapobiega łysieniu i siwieniu włosów

Folacyna
Należy do witamin rozpuszczalnych w wodzie. Inna jej nazwa to kwas foliowy. Jest niezbędna w procesie tworzenia się krwinek czerwonych.
Źródło
Warzywa zielonolistne (szpinak, brokuły), fasola, drożdże, wątroba, orzechy, nasiona słonecznika, kiełki pszenicy, produkty zbożowe oraz owoce (banany, pomarańcze).
Zapotrzebowanie
Dzienne zapotrzebowanie wynosi 200 mcg .
Korzyści
- zapobiega rozwojowi raka szyjki macicy
- zapobiega rozwojowi raka jelita grubego i odbytnicy


Kwas pantotenowy
Należy do witamin rozpuszczalnych w wodzie. Inna jej nazwa to pantotenian wapnia, pantenol, witamina B5. Jest niezbędna do prawidłowego rozwoju organizmu człowieka.
Źródło
Drożdże, wątroba, jaja, groszek, orzechy, kiełki pszenicy, chude mięso i warzywa strączkowe.

Zapotrzebowanie
Dzienne zapotrzebowanie wynosi 1 mg . Osoby z wysokim poziomem cholesterolu we krwi powinny spożywać aż 100 mg tej witaminy.
Korzyści
- zapobiega siwieniu włosów
- obniża poziom cholesterolu we krwi

Witamina C ( kwas askorbinowy)
Jest to witamina rozpuszczalna w wodzie. Jest niezbędna do tworzenia kolagenu. Także jest potrzebna w procesie wzrostu i rozwoju nowych komórek i tkanek.
- niedobór może powodować kruchość naczyń i skłonność do wylewów, a także może spowodować szkorbut. Może też spowodować raka jamy ustnej, przełyku, żołądka i sutka. Także obniża odporność organizmu, powoduje krwawienie dziąseł oraz utrudnia gojenie się ran.
- Nadmiar może wywołać biegunkę i zwiększyć wydalanie moczu, a także może wywołać wysypkę skórną oraz suchość skóry
Źródło
Papryka czerwona, owoce cytrusowe, ananas, czarne i czerwone porzeczki, truskawki, szparagi, brukselka, arbuz, mango, papaja, kiwi, kantalup, żurawiny, witaminizowany sok jabłkowy, brokuły, kalafior, kapusta włoska, kalarepa, ziemniaki, pomidory, jagody, owoce róż, natka pietruszki, koperek i chrzan.
Zapotrzebowanie
Dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę wynosi 60 mg . Natomiast osoby starsze i palacze potrzebują większą dawkę (nawet 200 mg ) , ponieważ każdy wypalony papieros niszczy od 25 do 100 mg tej witaminy.
Korzyści
- przyspiesza gojenie się ran, oparzeń i krwawiących dziąseł
- zapobiega w powstawaniu raka płuc, szyjki macicy i pęcherzyka moczowego
- chroni przed grypą
- chroni przed bezpłodnością


Witamina D
Należy do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Jest niezbędna do utrzymywania prawidłowej struktury zębów i kości. Inna jej nazwa to kalcyferol, wiosterol, egosterol.
- niedobór powoduje krzywicę, osteomalację ( zmiękczenie kości), osteoporozę (zesztywnienie kości) oraz próchnicę zębów
- nadmiar tej witaminy może być toksyczny dla naszego organizmu
Źródło
Tran z wątroby ryb, okoń, makrela, łosoś, tuńczyk, sardela, mleko, przetwory mleczne, jaj, masło i grzyby.
Zapotrzebowanie
Dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę wynosi 400 IU
Korzyści
- zapobiega rozwojowi raka jelita grubego

Witamina E (tokoferol)
Jest ona niezbędna do prawidłowego funkcjonowania neuronów. Także chroni lipidy przed uszkodzeniem oksydatywnym.
Źródło
Kiełki pszenicy, migdały, orzechy, awokado oraz oleje roślinne.
Zapotrzebowanie
Dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę wynosi 8 – 10 IU.
Korzyści
- hamuje proces starzenia się
- pomaga w łagodzeniu bólu i sztywności wywołanych przez artretyzm
- zapobiega rozwojowi raka
- chroni przed zawałem serca
- wzmacnia odporność organizmu


Witamina K
Należy do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Inna jej nazwa to menadion. Występuje w dwóch formach: jako witamina K1, znajdująca się w warzywach zielonolistnych i jako witamina K2. Witamina K jest niezbędna w procesie krzepnięcia krwi oraz pomaga we wchłanianiu krwi.
Źródło
Brokuły, lucerna, gotowany szpinak i tran z wątroby ryb.
Zapotrzebowanie
Dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę wynosi 65 – 80 mcg.

Tłuszcze
Jest to zapasowy materiał energetyczny to znaczy, że nasz organizm wykorzystuje je dopiero podczas intensywnego wysiłku fizycznego. W produktach spożywczych znajduje się wiele rożnych rodzajów tłuszczów. Niektóre są dla nas dobre, inne zaś niebezpieczne. Wyróżniamy trzy rodzaje tłuszczów spożywczych :
- tłuszcze nasycone
- tłuszcze wielonasycone
- tłuszcze jednonasycone
Różnią się one strukturą chemiczną, zwłaszcza liczbą atomów wodoru. Im więcej atomów wodoru, tym bardziej tłuszcz jest nasycony.

Tłuszcze nasycone
Występują głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego takich jak tłusta wołowina, smalec, słonina, wieprzowina i baranina oraz masło i tłuste produkty mleczne. Głównym źródłem tłuszczu nasyconego jest masło z orzechów ziemnych i kokosów oraz olej kokosowy i palmowy. Kiedy dostarczamy do organizmu dużo tłuszczów nasyconych (zwierzęcych), to komórki wątroby wytwarzają cholesterol w ilości wystarczającej do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wówczas cholesterol dostarczony w pokarmach nie jest wykorzystywany przez organizm – pojawia się jego nadmiar.

Tłuszcze wielonasycone
Są pochodzenia roślinnego. Znajdują się w olejach roślinnych i margarynie, która jest produkowana z olejów. Oleje wysoce wielonasycone, takie jak olej słonecznikowy i kukurydziany, obniżają poziom cholesterolu we krwi

Tłuszcze jednonasycone
Powszechnie występują w olejach takich jak oliwa z oliwek oraz olej rzepakowy i arachidowy. Tłuszcz jednonasycony korzystnie działa na przeminę cholesterolu w organizmie. Dobrym źródłem tego tłuszczu są migdały, awokado, orzech ziemne i orzech nerkowce.


Cukry
Są głównych źródłem energii dla organizmu. Dzienne zapotrzebowanie organizmu na cukry wynosi 50 – 55 %. Gdy spożyjemy więcej niż potrzebujemy cukrów to wówczas nadmiar cukru zostanie bardzo łatwo zamieniony w tłuszcz i przeniesiony do tkanki tłuszczowej, która ma nieograniczone możliwości gromadzenia go. Cukry możemy podzielić na: - glukozę ,która występuje w owocach warzywach, sokach owocowych i miodzie.
- skrobię, która występuję w makaronach, ziemniakach, pieczywie, kaszach i roślinach strączkowych
- celulozę, która występuje powszechnie w roślinach. Nie ma ona jednak dla nas żadnej wartości odżywczej oraz energetycznej.




Białka
Pełnią one rolę budulcową. Możemy je podzielić na dwie grupy:
- białka pełnowartościowe, czyli białka zwierzęce które zawierają komplet potrzebnych nam aminokwasów
- białka niepelnowatrościowe, czyli białka roślinne które są pozbawione jednego lub kilku niezbędnych aminokwasów bez których organizm człowieka niemóglby funkcjonować prawidłowo
Należy odżywiać się tak aby dostarczyć naszemu organizmowi zarówno białka roślinnego jak i zwierzęcego. Białko roślinne zjedzone osobno zostanie tylko częściowo zużyte do budowy komórek. Znaczna jego część zostanie przetworzona na glukozę lub kwasy tłuszczowe, czyli na materiał energetyczny, albo odłożona jako tłuszcz w tkance tłuszczowej.

















Używki





















Wiele osób pali papierosy i pije alkohol ,ale czy tak naprawdę zastanawiali się jakie choroby mogą wywołać te dwie używki.

Palenie papierosów powoduje takie przypadłości jak:
- stan zapalny żołądka
- niestrawność
- zawal serca
- miażdżyca
- zaburzenie krążenia
- arytmia
- choroba wieńcowa
- wzrost ciemnienia tętnicznego
- zmniejsza pojemność płuc
- blokuje hemoglobinę
- powoduje kaszel
- prowadzi do raka płuc

Picie alkoholu powoduje:
- zniszczenie komórek nerwowych
- zaniki pamięci
- otępienie
- udar mózgu
- uszkodzenie mięśnia sercowego
- nadciśnienie krwi
- zawal serca
- uszkodzenie wątroby
- owrzodnienie żołądka
- owrzodnienie dwunastnicy