Miłość nie jedno ma imię.

Często spotykamy się z powiedzeniem, że „miłość nie jedno ma imię”. Najczęściej mówimy o tym uczuciu, jako o odwzajemnionym lub odrzuconym, wspaniałym i tragicznym. Jednak w literaturze wyróżniamy wiele rodzajów miłości. Między innymi agape, czyli bezinteresowną miłość bliźniego, czy przyjacielską miłość, lojalną i wierną, znaną jako philia. Natomiast eros to twórcze i kreatywne uczucie, pełne namiętności i oczarowania drugą osobą. Wyżej wymienione rodzaje miłości dzielą się na wiele pomniejszych grup tego uczucia.
Adam Mickiewicz w swoich utworach idealnie ukazuje przypadki niewiernej, a często nieodwzajemnionej lub udawanej miłości. Doskonały przykład tego uczucia zawiera wątek strzelca w utworze „Świtezianka”. Otóż zakochany młodzieniec przysiągł dziewczynie miłość, ale owej obietnicy nie dotrzymał. W balladzie „Lilije” fantastycznie została ukazana fałszywa żona, która udawała miłość do męża i zabiła go, gdy powrócił z wojny. Natomiast główna bohaterka tragedii Juliusza Słowackiego pt. „Balladyna” reprezentuje intrygantkę, która udaje, że kocha Kirkora, by zdobyć tron i władzę. Niewierna miłość często objawia się zdradą. Z kolei nieodwzajemnione uczucie powoduje, że osoba, która jest mocno zaangażowana czuje się źle, gdyż przymusza drugą osobę do spędzania ze sobą czasu.
Kolejnym bardzo popularnym rodzajem miłości jest miłość do ojczyzny. W trakcie wojny objawia się ona walką o wolność i niepodległość. W czasie pokoju swoje patriotyczne uczucia demonstrujemy poprzez udział w narodowych uroczystościach celebrujących ważne dla swojego narodu chwile i osoby. „Rota” pióra Marii Konopnickiej prezentuje protest przeciwko niewoli i wynarodowieniu oraz narodową dumę i gotowość do walki z wrogim najeźcą. Nieco innym przykładem jest utwór Stefana Żeromskiego pt. „Syzyfowe prace”, w którym główny bohater szukając akceptacji, poddaje się manipulacji nauczycieli realizujących politykę rusyfikacji. Przełom w jego życiu stanowi lekcja polskiego, na której Zygier recytuję „Redutę Ordona”. Ten incydent sprawił, że w Marcinie Borowiczu obudziły się patriotyczne uczucia. W owym utworze jako bohater zbiorowy została przedstawiona polska młodzież dorastająca do jawnego oporu przeciw polityce zaborców. Również nasz narodowy hymn, czyli „Mazurek Dąbrowskiego” napisany przez Józefa Wybickiego zawiera elementy miłość do ojczyzny i walki o nią. „Co nam obca przemoc wzięła szablą odbierzemy (…) dla ojczyzny ratowania (…) będziem Polakami (…)”. Te fragmenty świadczą o silnym uczuciu do Polski i szacunku, jakim jest ona darzona przez swoich mieszkańców.
Philia, czyli przyjacielska miłość opiera się głównie na lojalności i wierności. Jest ona wolna od namiętności, ale za to przepełniona wzajemną gotowością do wspierania się i niesienia sobie pomocy. Jest to uczucie, które daje nam oparcie i poczucie bezpieczeństwa. Związek połączony przyjacielską miłością, wspomagany naszymi staraniami i dążeniem do zaspokojenia potrzeb i oczekiwań drugiej osoby potrafi przetrwać długie lata. Taka relacja musi mieć podstawy w poczuciu zabezpieczenia, objawiającego się w pewności otrzymania bezwarunkowej i bezinteresownej pomocy w chwilach potrzeby, w stanie zagubienia.
Następnym przykładem miłości jest miłość rodzicielska. Każda matka bezgranicznie kocha swoje dziecko bez względu, na to, kim ono jest, lub, czym się zajmuję. Powszechnie znanym literackim przykładem tego uczucia są stworzone przez Jana Kochanowskiego, zaraz po śmierci brata i dwóch córek – Hanny i szczególnie ukochanej Urszulki „Treny”. Czytając te krótkie, a jakże przejmujące utwory, które wywierają na czytelniku ogromne emocje odbiorca ma wrażenie, jakby zamiast słów i zdań toczyły się łzy tkliwości ojcowskiej. W polskiej literaturze miłość do dziecka jest dosyć popularna, jednak nie trzeba szukać daleko, by zrozumieć, na czym ona polega. W codziennym życiu znajdujemy dowody na to, że jesteśmy kochani i potrzebni. Objawami rodzicielskiej troski jest wspomaganie nas, nie tylko finansowo, ale także duchowo. Bycie przy nas, rozmawianie, wspólne spędzanie czasu… To wszystko uwarunkowuje to uczucie. Tą tematyką szczególnie interesował się twórca epoki trwającej od 1928 do 1939 roku, czyli Władysław Broniewski. W swoich licznych utworach, głównie wierszach podejmował problematykę rozdzielonych, lecz mimo to kochających się rodzin. „Listy do córki” jego autorstwa są przepełnione tęsknotą za widokiem dorastającego, rozwijającego się, wchodzącego w dorosłe życie dziecka. Fragmenty listów świadczą o tym, że ojciec i córka byli sobie bardzo bliscy, mimo faktu, iż trwała wojna, która uniemożliwiła połączenie rodziny. W swych utworach ukazywał, to, że rodziny bardzo ceniły sobie uczciwość, miłość, wolność i patriotyzm. Wynika to z czasów, w jakich one powstawały, czyli dwudziestolecia międzywojennego.
„Obietnica” Broniewskiego mówi o przyrzeczeniu danym zmarłej córce, która chciała, żeby słowa ojca dawały ludziom szczęście („(…) wiersz mój odniosę ludziom, by dawał pokój i światło, miłość, nadzieję, radość (…)”). Przypowieść o synu marnotrawnym również prezentuje niczym nieskalane uczucia ojca w stosunku do syna, który wyrzekł się rodziny i po kilku latach powrócił na rodzinne łono. Ojciec przyjął go jak księcia, choć na to nie zasługiwał. Ta przypowieść pokazuje jak ogromne serce mają rodzice w stosunku do swoich, często wyrodnych dzieci.
Nie zawsze miłość jest taka piękna, jak ją malują. Na drodze do szczęścia często stają liczne przeszkody. We fragmencie „Mitów Greków i Rzymian” autorstwa Wandy Markowskiej jest przedstawiona miłość tragiczna, kończąca się śmiercią jednego z kochanków. Orfeusz i Eurydyka byli szczęśliwi do momentu, w którym dziewczyna zginęła po ukąszeniu żmii. Zakochany śpiewak był gotów zejść do Hadesu, by błagać boga zmarłych, o to, by wypuścił jego ukochaną. Jednak przemożna chęć ujrzenia kochanki sprawiła, że Eurydyka został mieszkanką podziemi na zawsze. Podobnie w tragedii Williama Szekspira pt. „Romeo i Julia” głowni bohaterowie nie mogli zaznać spokojnej miłości, gdyż musieli ją pilnie ukrywać. Nie mogąc się połączyć, popełnili oni zbiorowe samobójstwo, które poruszyło całym miastem. Ta tragedia pokazuje, jak wielką moc ma miłość i jak wiele może wyrządzić krzywdy. Ta, wydawałoby się, najpiękniejsza miłość, czyli eros, sprawia tyle bólu. Mimo śmierci nie przestali się oni kochać. Romeo i Julia zabili się w miłości, a Orfeusz do końca swojego życia darzył Eurydykę tym pięknym uczuciem. Dzięki tym dwóm utworom możemy zrozumieć jak długowieczna potrafi być miłość.
Średniowieczny człowiek na każdym kroku dumnie demonstrował miłość do Boga. Modlił się, przestrzegał dekalogu, poddawał się ascezie. To wszystko miało cel w ukazaniu całemu światu swojej miłości do Pana. Biblia zawiera mnóstwo fragmentów, których ewidentnie widać głębokie uczucia, jakimi darzony jest stwórca świata. W księdze Psalmów Pieśń Dziękczynna, czyli psalm 116 mówi o tym, jak człowiek kocha Boga („Miłuję Jahwe (…) Tobie złożę ofiarę pochwalną (…)”.
W „przypowieści o miłosiernym samarytaninie” Odzwierciedla się agape, czyli bezinteresowna miłość bliźniego, za którą nie oczekujemy nagrody, ani podziękowań. W utworze widzimy pomoc osobie, która został wytknięta przez innych. Jest to obraz budzący w nas zażenowanie, gdyż nie zawsze zachowujemy się jak tytułowy Samarytanin.
Miłość interesowała ludzkość od początku świata, ponieważ, tak, jak zademonstrowałam w moich argumentach powyżej, miłość jest niezwykle zmienna i trudno określić, jaką postać przyjmie w danym momencie. Określenie, że miłość nie jedno ma imię jest jak najbardziej poprawne. Mam nadzieję, że lektura przytoczonych przeze mnie utworów pomoże w zrozumieniu tego, jak bardzo różna jest, miłość i jak bardzo potrafi ona zaskakiwać. Różnorodność odbioru tego tajemniczego uczucia zależy od tego, w jaki sposób je interpretujemy.