Nośniki informacji genetycznej, budowa i funkcjonowanie kwasów nukleinowych - notatka

1. Doświadczenia i prace nad odkryciem materiału genetycznego
- 1928 F. Griffith wykonał doświadczenie nad transformacją bakterii, wykazując, że jakiś czynnik z zabitych bakterii może zostać przekazany bakteriom żywym, w wyniku czego te ostanie mogą być genetycznie zmodyfikowane
-1931 doświadczenie Hammerlinga, które udowodniło że jądro komórkowe steruje procesami regeneracji oraz warunkuje funkcjonowanie komórki
- 1944 O. T. Afery, C. M. McLeod, i M. MacCarty ustalili, że związkiem odpowiedzialnym za przekazywanie cech u bakterii jest DNA
- 1952 A. D. Hershey i M. Chase wykazali, że w czasie infekcji komórki bakteryjnej przez bakteriofaga(wirus bakteryjny) do wnętrza komórki wnika jedynie DNA
2. Kwasy nukleinowe
DNA /kwas deoksyrybonukleinowy/ polimer zbudowany z monomerów, 4 rodzajów deoksyrybonukleotydów:
w. glikozydowe w. estrowe
• nukleotyd = zasada azotowa + deoksyryboza + reszta kwasu fosforowego
- adenina /A/ - puryna
- guanina /G/ - puryna
- cytozyna /C/ - pirymidyna
- tymina /T/ - pirymidyna
nukleozyd
• struktura I rzędowa DNA - sekwencja nukleotydów /> połączone wiązaniami 3’, 5’ fosfodiestrowymi/
• struktura II rzędowa DNA - podwójna α helisa, którą tworzą dwie antyrównoległe nici polinukleotydowe skręcające się wokół siebie w przeciwnych kierunkach /odwrotna polarność – jedna nić 5’  3’ a druga 3’5’/. Strukturę tę utrzymują wiązania wodorowe pomiędzy zasadami azotowymi obu nici /zasada komplementarności A = T, G ≡ C/
- Rola DNA
• stanowi źródło informacji genetycznej, informacji o strukturze i funkcjonowaniu komórki, całego organizmu - zakodowana jest ona w sekwencji nukleotydów
• jest matryca syntezy RNA />transkrypcja/ i w efekcie do syntezy odpowiednich białek />translacja/
• ma zdolność powielania />replikacja/ i może być przekazywany komórkom potomnym, z pokolenia na pokolenie />dziedziczenie/

RNA /kwas rybonukleinowy/ polimer zbudowany z monomerów, 4 rodzajów rybonukleotydami
w. glikozydowe w. estrowe
• nukleotyd = zasada azotowa + ryboza + reszta kwasu fosforowego
- adenina /A/ - puryna
- guanina /G/ - puryna
- cytozyna /C/ - pirymidyna
- uracyl /U/ - pirymidyna
nukleozyd
• struktura I rzędowa RNA - sekwencja nukleotydów /> połączone wiązaniami 3’, 5’ fosfodiestrowymi/
• struktura II rzędowa RNA - cząsteczki RNA zbudowane są na ogół z pojedynczej nici polinukleotydowej, dość bezładnie pofałdowanej, jednakże mogą czasami tworzyć się odcinki dwuniciowe, heliakalne
Rodzaje i rola RNA
• mRNA – matrycowy(informacyjny) zawiera informacje o strukturze białka
• tRNA – transportujący, przenosi aminokwasy z cytoplazmy do rybosomów (miejsca syntezy białek)
• rRNA – rybosomowy tworzy wraz z białkami rybosomy