Analizując i interpretując wiersze Tadeusza Różewicza „Ocalony” i Józefa Barana „Mam dwadzieścia piec lat”, porównaj poetyckie kreacje doświadczeń pokoleniowych i egzystencjalnych.

Tadeusz Różewicz w wierszu „Ocalony” oraz Józef Baran w wierszu „ Mam dwadzieścia piec lat” podejmują problematykę egzystencjalną. Poeci ukazali dwie odmienne postawy życiowe: w wierszu Tadeusza Różewicza jest to człowiek ocalony, który posiada już doświadczenia związane z wojną, natomiast w wierszu Józefa Barana mamy do czynienia z człowiekiem, który wiedzie zwyczajne życie. Wiersz „Ocalony” został napisany pod wpływem wydarzeń II wojny światowej. Tadeusz Różewicz należał do pokolenia Kolumbów, czyli ludzi, którzy wojnę przeżywali w okresie dojrzewania. Z kolei wiersz Józefa Barana jest dedykacją dla Tadeusza Różewicza i przedstawia monotonne, zwykłe życie.
Podmiotem lirycznym w wierszu Tadeusza Różewicza „Ocalony” jest młody, wkraczający w życie 24-letni człowiek, który przeżył trudny czas w dziejach historii. Utwór ma formę monologu podmiotu lirycznego. Wypowiedź ta jest pełna patosu, emocji.
Podmiot liryczny na początku utworu uświadamia nam, że jest już po wojnie. Słowo „ocalałem” sugeruje nie tylko koniec wojny, ale również fizyczne przetrwanie. Wojna doprowadziła do klęski świata wartości, pojęcia i nazwy straciły swój sens, stały się jedynie nic nieznaczącymi wyrazami. W świecie pozbawionym jakichkolwiek wartości, czyny ludzkie straciły swoją moralność, dlatego podmiot liryczny wiersza czuje się zagubiony i niezdolny do życia. Wiersz ukazuje drastyczny obraz wydarzeń związanych z wojną, np. „człowieka tak się zabija jak zwierzę”. W rezultacie człowiek jest tylko i wyłącznie ciałem, które można porąbac. Opis tych wydarzeń jest naturalistyczny, pełen grozy.
Podmiot liryczny szuka nauczyciela i mistrza, który jeszcze raz nazwie rzeczy i pojęcia, a więc przywróci go do normalnego życia. Mistrz także oddzieli światło od ciemności – tak jak uczynił to Bóg podczas aktu stworzenia. Możemy z tego wywnioskowac, że bohater wiersza chce odzyskac wiarę, ład i porządek na świecie. Nauczycielem i mistrzem w wierszu Tadeusza Różewicza może być sam Bóg, który jest Stwórca świata.
Wiersz „Ocalony” ma charakter refleksyjny. Jest to refleksja młodego, ocalałego człowieka nad życiem, który nie potrafi odnaleźć się w otaczającym go świecie. Podmiot liryczny wiersza posługuje się oszczędnym, niepoetyckim językiem. Język ten jest pozbawiony jakichkolwiek środków stylistycznych, ale całą wypowiedź cechuje patos i emocjonalizm. Wiersz Tadeusza Różewicza ma kompozycję klamrową. Utwór rozpoczyna się i kończy tymi samymi słowami: „mam dwadzieścia cztery lata ocalałem prowadzony na rzeź”.
Józef Baran w wierszu „ Mam dwadzieścia pięc lat” odwołuje się do dzieła literackiego Tadeusza Różewicza. Podmiotem lirycznym w wierszu jest 25-letni mężczyzna, jest więc o rok starszy od bohatera wiersza „Ocalony”. Wiersz ma formę monologu. Główny bohater snuje refleksje nad własnym życiem i opisuje je. Utwór ma również charakter refleksyjny, podobnie jak wiersz Tadeusza Różewicza. Życie 25-letniego mężczyzny jest pełne spokoju, monotonii. Podmiot liryczny porównuje swoje życie do snu, który wyznacza rytm jego życia. Życie bohatera zamyka się w siedmiu dniach – tyle tylko, że jeden dzień jest dniem urodzin, inny zaś dniem śmierci. Najważniejsza rzeczą dla bohatera wiersza jest sen. W wierszu odkrywamy również topos życia – snu „ żyłem a właściwie spałem” . Podmiot liryczny stwierdza jednak, że „ był to bardzo dyskretny sen” .
U bohatera możemy zaobserwowac brak ludzkich potrzeb i odruchów, ale zarazem mamy do czynienia z doświadczeniami egzystencjalnymi : miłością i śmiercią. W wierszu można również zauważyc gorzką i pełną dystansu ocenę własnego życia. Bohater nie chce też wprowadzac do swojego życia żadnych zmian. W wierszu Józefa Barana pojawiają się metafory, np. „obudziłem się nagle na widoku pięknej lalki” .
Wiersze „ Mam dwadzieścia pięc lat” Józefa Barana i „ Ocalony” Tadeusza Różewicza mają wymiar uniwersalny. Podejmują tematyką refleksyjną nad własnym życiem. Podmiot lirycznym w obu wierszach są młode osoby w podobnym wieku, które patrzą na życie z innej perspektywy, posiadają różnorodne doświadczenia.