Przyczyny wybuchu II wojny światowej.

PRZYCZYNY WYBUCHU II WOJNY ŚWIATOWEJ

1. Polityka zagraniczna Japonii na początku XX wieku
• dynamiczny rozwój, wzrost gospodarczy, wysoki poziom oświaty
• rozwój cywilizacyjny i przyrost naturalny ludności
• wielki kryzys z 1929 roku i załamanie gospodarki japońskiej
• dojście do władzy militarystów (zwolenników zbrojnego opanowania terenów bogatych w surowce)
• idea imperium autarkicznego (samowystarczalnego gospodarczo i niezależnego od wahań światowej ekonomii)
• rozwój nacjonalizmu: „Azja dla Azjatów”, walka z białym kolonializmem, opanowanie Mandżurii w 1931 roku
• rozbudowa floty, program zbrojeń morskich
• atak na Chiny w 1937 roku i interwencja radziecka, powstrzymanie dalszej ekspansji sił japońskich

2. Pakt czterech
• realizacja brytyjskiego planu rozbudowy floty w 1937 roku pod pretekstem konieczności obrony Wysp Brytyjskich oraz walki z Japończykami na Dalekim Wschodzie
• nastroje pacyfistyczne na zachodzie i ograniczanie wydatków na wojsko
• plany dotyczące zawarcia paktu czterech w 1933: Wielkiej Brytanii, Francji, Włoch i Niemiec, które nie zostały jednak zrealizowane

3. Kryzys austriacki (1934)
• plany Hitlera dotyczące przyłączenia rodzinnej Austrii do Niemiec
• zabójstwo austriackiego premiera Engelberta Dolfussa dokonane przez faszystów

4. Wojna etiopska (1935-1936)
• plany Mussoliniego dotyczące odtworzenia imperium rzymskiego otaczającego Morze Śródziemne w myśl idei mare nostrum (nasze morze)
• atak na Etiopię (Abisynię) w 1935 roku i sankcje gospodarcze nałożone na Włochy przez Wielka Brytanię I Francję
• zajęcie Etiopii w 1936 i ogłoszenie narodzin Drugiego Imperium Rzymskiego (król Wiktor Emanuel III cesarzem Etiopii)

5. Kryzys nadreński (1936)
• zajęcie Nadrenii - strefy zdemilitaryzowanej - w 1936 roku przez wojska niemieckie
• propozycja prewencyjnego ataku na Niemcy złożona przez Polskę Francji
• Belgia państwem neutralnym - zerwanie sojuszu militarnego z Francją

6. Hiszpańska wojna domowa (1936-1939)
• zwycięstwo w wyborach do parlamentu lewicowego Frontu Ludowego (socjaliści, komuniści, trockiści) w 1936 roku
• reformy wymierzone przeciwko armii i duchowieństwu
• kłótnie pomiędzy rządzącymi, strajki, bezrobocie, fala przestępstw
• przewrót polityczny grupy wojskowych na czele z generałami Emilo Mola Vidalem i Francisco Franco faszystów (Falanga Hiszpańska) oraz monarchistów (karlistów)
• Komitet Nieinterwencji (Wielka Brytania, Francja, Włochy, Niemcy i ZSRR) - otoczenie Hiszpanii i odcięcie walczących stron od dostaw broni
• wspieranie gen. Franco przez Niemców i Włochów oraz lewicy przez ZSRR i Francję (premier Blum)
• zajęcie Madrytu przez gen. Franco w marcu 1939 roku

7. Pakt antykominternowski przeciwko III Międzynarodówce (1936) oraz utworzenie osi Berlin-Rzym-Tokio.

8. Appeasement - polityka ustępstw Wielkiej Brytanii wobec zaborczych planów państw osi.

9. Anschluss (przyłączenie) Austrii do Niemiec w 1938 roku.

10. Konferencja w Monachium 29-30 września 1938 roku i przyłączenie do Niemiec Sudetów czechosłowackich (prezydent Eduard Benes)
• Francja - Edouard Daladier
• Wielka Brytania - Neville Chamberlain
• Niemcy - Adolf Hitler
• Włochy - Benito Mussolini

11. Wymuszenie przez Polskę stosunków dyplomatycznych z Litwą w marcu 1938 roku i zajęcie przez oddziały polskie Zaolzia w październiku 1938 roku.

12. Propozycja Joachima von Ribbentropa dotycząca przystąpienia Polski do paktu antykominternowskiego w zamian za włączenie Wolnego Miasta Gdańska do Rzeszy oraz utworzenie eksterytorialnej autostrady łączącej Prusy Wschodnie z resztą Niemiec złożona w Berlinie polskiemu ambasadorowi Józefowi Lipskiemu 24 października 1938 roku.

13. Ksiądz Józef Tiso i niepodległość Słowacji 14 marca 1939 roku. Czechy i Morawy protektoratem Rzeszy.

14. Udzielenie przez Wielką Brytanię i Francję gwarancji niepodległościowych Polsce na wiosnę 1939 roku. Sojusz Niemiec z Włochami (pakt stalowy) podpisany w maju 1939 roku.

15. Przemówienie polskiego ministra spraw zagranicznych Józefa Becka z 5 maja 1939 roku. Powstanie Funduszu Obrony Narodowej (FON).

16. Pakt Ribbentrop-Mołotow z 23 sierpnia 1939 roku i podział stref wpływów w Europie Środkowej pomiędzy III Rzeszą a ZSRR.