Pożyczki wynikające z rozwoju informatyki i powszechny dostęp informacji. Konsekwencji dla osób i społeczeństwa.

Jesteśmy świadkami rewolucji komputerowej - ciągłego przenikania mikroelektroniki (komputerów) do wszystkich dziedzin naszego życia. Nie możemy być jedynie biernymi obserwatorami, lecz świadomie uczestniczyć w tej rewolucji. Należy więc poznać metody i techniki związane z informatyką i komputerami.

Po co nam komputery?
Komputery do wszystkiego!
Do zabawy: gry, muzyka, wideo.
Do pisania, składania tekstów, DTP.
Do obliczeń: od arkuszy kalkulacyjnych do inżynierskich i naukowych.
Do przechowywania informacji: od notesów do ogromnych baz danych.
Do grafiki: projektowanie CAD, rysunek i malarstwo, fotografia cyfrowa.
Do pracy: od automatyzacji zadań biurowych i produkcji do tomografii komputerowej.
Do nauki: słowniki, kursy, encyklopedie.
Do komunikacji: poczta elektronicznej, WWW, zakupy, wideofonia.
Do robienia rzeczy, o którym się filozofom nie śniło ...

Komputery umożliwiają nam:
1. Poszerzanie możliwości umysłu. Podstawowym przeznaczeniem komputerów jest zwiększenie możliwości ludzkiego umysłu - komputery jednak nie są w stanie zastąpić człowieka - umysł nasz nadal wykonuje większą część myślenia.
2. Rozwiązywanie problemów. Komputer nie wyparł klasycznych pomocy wykorzystywanych przez człowieka, takich jak: umiejętność pisania, czytania, a jedynie wzbogaca zasób stosowanych metod.
3. Umiejętność ciągłego uczenia się. Technologia zmienia się bardzo szybko, ważne jest zatem aby samodzielnie zdobywać nowe umiejętności w oparciu o już nabyte. Są podstawą obliczeń, są pomocne w pracach technicznych, wydawniczych, w organizacji prac biurowych i w zarządzaniu przedsiębiorstwami. Są także potrzebne do przesyłania informacji, oraz do sterowania instalacjami i maszynami przemysłowymi. Komputery są stosowane większym zakresie w urządzeniach powszechnego użytku, np. samochodach lodówkach, pralkach, telewizorach itp.


Komputery o dużej mocy obliczeniowej stworzyły nową jakość.
Prawidłowości, poszukiwane przez nauki przyrodnicze czy społeczne, są algorytmami określającymi zachowanie się systemów.
Programy komputerowe pozwalają na zbadanie konsekwencji zakładanych praw, symulację rozwoju skomplikowanych systemów i określanie własności systemów.
Komputery pozwalają na robienie doświadczeń w sytuacjach zbyt skomplikowanych, by możliwa była uproszczona analiza teoretyczna.
Dowody przeprowadzone przy pomocy komputera są często znacznie pewniejsze niż dowody klasyczne.
Np. w tablicach całek programy do algebry symbolicznej znajdowały od 10 do 25% błędów lub przeoczeń.

Nauki komputerowe:

Matematyka komputerowa, czyli:
1) Dowody twierdzeń wymagających ogromnej ilości obliczeń, np. twierdzenie o 4 barwach.
2) Dowodzenie twierdzeń: komputery znalazły krótkie dowody hipotez, których przez dziesiątki lat nie potrafili udowodnić ludzie.
3) Sprawdzanie poprawności dowodów.
4) Wysuwanie hipotez matematycznych - komputer gra rolę partnera.
5) Obliczanie całek nieoznaczonych i rozwiązywanie równań: algebra symboliczna.
6) Wysuwanie hipotez matematycznych - komputer gra rolę partnera.
7) Dzięki komputerom powstały całe nowe działy matematyki, np. geometria fraktalna.

Fizyka komputerowa
Lata 80 wspominane będą jako dekada, w której komputery powszechnie wkroczyły do metod nauk fizycznych. W dawnych czasach fizyka była gałęzią filozofii. Za czasów Galileusza nastąpiła rewolucja i fizyka jest nauką doświadczalną. Teraz mamy kolejną rewolucję tj. symulowanie świata przez komputery. Jest to fundamentalna zmiana sposobu myślenia o nauce. Praca nad automatami komórkowymi i fraktalami pokazała, jak proste fizyczne modele prowadzą do niezwykle złożonych zachowań.

Chemia komputerowa
Po etapie intensywnego rozwoju teorii i oprogramowania w latach 60. i 70. chemia kwantowa (dział chemii i fizyki teoretycznej zajmujący się matematycznym opisem cząsteczek chemicznych) stała się w latach 80-tych przydatna chemikom doświadczalnikom. Obecnie znacznie jest więcej użytkowników wielkich pakietów programów kwantowochemicznych niż ludzi znających się na metodach wykorzystywanych w tych pakietach. Osiągane dokładności obliczeń własności małych, kilkuatomowych cząsteczek są często na poziomie danych doświadczalnych a można je uzyskać znacznie szybciej. Chemicy komputerowi znacznie lepiej znają się na programach i komputerach niż na robieniu doświadczeń czy rozwijaniu teorii. Istnieją nie tylko pisma dotyczące chemii kwantowej lecz również Journal of Computational Chemistry, czyli pismo chemii obliczeniowej. W sieci komputerowej Internet działa od lat grupa dyskusyjna chemii komputerowej (computational chemistry group).

Biologia i biocybernetyka komputerowa
Chociaż komputery wykorzystuje się w wielu działach biologii, do gromadzenia informacji i wspomagania eksperymentów to biologia komputerowa dopiero się zaczyna. Z jednej strony mamy symulacje na poziomie makroskopowym, ekologiczne, związane z przepływem substancji i energii w przyrodzie oraz z biologią populacyjną, z drugiej strony mamy symulacje na poziomie molekularnym, w genetyce i biologii molekularnej, w szczególności problemy powstania życia i kodu genetycznego. Jednym z najważniejszych zagadnień jest określenie struktury przestrzennej białek na podstawie sekwencji aminokwasów. Najczęściej próbuje się stosować różne metody heurystyczne, statystyczne lub detektory regularności oparte na modelach sieci neuronowych.

Informatyka w zarządzaniu i administracji
Upowszechnienie się w ostatnich latach zastosowań informatyki w zarządzaniu i administracji stało się przyczyną istotnych zmian w tych dziedzinach. Komputer stał się podstawowym narzędziem pracy menedżera pozwalającym zwiększyć jakość i wydajność jego pracy. Techniki informatyczne jak: symulacja i optymalizacja komputerowa, systemy eksperckie i systemy wspomagania decyzji, narzędzia analizy i eksploracji danych ułatwiają modelowanie i zrozumienie problemów decyzyjnych, wykorzystanie dużych zbiorów danych i w efekcie usprawniają proces podejmowania decyzji menedżerskich.

Praca z komputerem jest bardzo ciekawa i kształcąca. Ludzie spędzają przed ekranem każdą wolną chwilę często odizolowują się od otaczającego świata. Zapominają o jego istnieniu. Komputer zastępuje im bezpośredni kontakt człowieka z człowiekiem. Czy grozi nam to, że kontakty międzyludzkie zostaną zdominowane przez maszyny. Ludzie współcześni nie mogą wyrzec się podstawowych wartości: prawdy, sprawiedliwości, otwartości na drugiego człowieka.

Przykłady negatywnych stron rozwoju techniki komputerowej:
- awarie sprzętu (telekomunikacja, lotnictwo, energetyka, wojsko),
- awarie systemów informatycznych (meteorologia, medycyna, nawigacja),

Łatwy dostęp do informacji:
- nielegalne wykorzystanie informacji (banki, biznes, polityka),
- modyfikacja lub kradzież informacji (dane osobowe, kosmonautyka),
- kasowanie (sądownictwo, handel),
- zarażenie wirusem komputerowym,
- rzetelność publikowanych informacji w Internecie,
- gry komputerowe,
- uzależnienia użytkowników komputerów.