polityka społeczna

Kwestia społeczna – to utrata równowagi we współżyciu wszelkich grup społecznych. Dąży się do zbadania całokształtu sytuacji społecznej, w której łonie jeśli się nie rodzą, to w każdym bądź razie przebiegają w zależności od wielu naraz czynników procesy rzutujące ujemnie na rozwój jednostki, grupy,
czy szerszej społeczności. St.Rychliński

Kwestia społeczna- powstała jako efekt szybkiego rozwoju sił wytwórczych , kwestia społeczna tkwi w rozdźwięku, jaki istnieje pomiędzy wymaganiami nowoczesnych sił wytwórczych a obowiązującą z przeszłości ustawą prawną społeczności. Ludwik Krzywicki

charakter obiektywny tzn. istnieją w każdym okresie dziejów. Szukanie przyczyn jest elementem diagnozy i umożliwia praktykom przeciwdziałanie.

Trzy źródła kwestii społecznej.
1. rozdział kapitału i pracy / wpływa to na stan trwałego najemnictwa i zależności w pracy, niepewność egzystencji płynąca z niepewności znalezienia i utrzymania pracy - gorsza pozycja robotnika w chwili zawierania umowy
2. produkcja maszynowa / łączą się z nią szkodliwe warunki pracy, koncentracja ludności w miastach powoduje trudności mieszkaniowe i inne
3. zmiany natury etyczno- moralnej / rezultatem jest upadek obyczajowości chrześcijańskiej, rozluźnienie więzów społecznych, narastanie egoistycznych postaw /

Kwestia społeczna – to brak zaangażowania na rzecz dobra wspólnego, rozumianego w kategoriach uniwersalnych.
Wymiary
-ekonomiczny,
- techniczny,
- prawny polityczny,
- wychowawczy,
- etyczny.
W centrum kwestii znalazł się dziś problem światowy a nie klasowy. Uniwersalne widzenie świata stanowi pośrednią i historyczną polemikę papieża zwłaszcza z marksizmem, choć i liberalizm ukazany został jako ustrój traktujący człowieka w sposób rzeczowy. Człowiek jako podmiot, posiadający przyrodzoną godność i realizujący dobro wspólne w oddolnie utworzonych przez siebie strukturach jest jednocześnie zdolny poprzez pracę sprawiedliwie rozwiązywać kwestię społeczną.

Współczesna definicja
J.Danecki
A. zjawiska i okoliczności tworzące stan napięcia społecznego, wywołujące powszechne zaniepokojenie i dążenie do rozwiązania nabrzmiałego problemu.
B. to takie problemy życiowe wspólne dla całych grup i zbiorowości, które
- wynikają z niedostosowania organizacji życia zbiorowego do specyficznych potrzeb społecznych i indywidualnych ich członków.
- na skutek kumulacji różnych czynników stwarzają dla tych grup i zbiorowości sytuacje szczególnie trudne,
- wprowadzają zakłócenia w rozwoju społeczeństwa.
C. problemy społeczne o najwyższym stopniu dolegliwości – takie mianowicie, które generują sytuacje krytyczne w życiu szerokich zbiorowości i powodują zarazem poważne zakłócenia w funkcjonowaniu społeczeństwa.
.
Trzy fazy powstawania KS
1. Faza identyfikacji przez społeczność jakiegoś stanu jako zagrażającego realizacji istotnych społecznych
wartości.
2. Faza ustalania sposobu rozwiązania tej kwestii społecznej,
3. Faza ,która polega na instytucjonalizacji problemu Społecznego

Elementy KS
Dotyczą większych grup i zbiorowości społ
- polegają na kumulacji negatywnych cech położenia materialnego, społecznego lub politycznego
- odbierane są przez grupę jako niesprawiedliwe, przy czym kryterium stanowi porównanie własnego położenia aprobowanego społ systemu wartości
- zakłócają prawidłowy rozwój grupy
- wywołują społ niepokój, wzburzenie
- są źródłem napięć społ przez co wpływają destrukcyjnie na rozwój całego społ
- nie mogą być w pełni rozwiązane w ramach grupy, przy wykorzystaniu dostępnych grupie metod i możliwości
- mogą być rozwiązywane tylko drogą podjęcia działań przez państwo lub inne podmioty pol społ

Ewolucjonizm KS- postrzega się w jej rozwoju historycznym, a nie jako problem wyrwany z kontekstu czasowo- przestrzennego
Dwa podejścia
- od starej do nowej KS
-od kwestii robotniczej do ekokwestii

Asymetria społeczna
- asymetria stosunków społ
- asymetria interesów i sił, które chcą je realizować

teoria ASYMETRII
-kwestia społ wyraża się poprzez asymetrię stos. społ., asymetrię interesów i asymetrię sił, które chcą te interesy zrealizować
-asymetria interesów rodzi w społ. nowe podziały
teoria NIERÓWNOŚCI
-zorganizowane potrzeby grup społ oraz konflikty stwarzane przez grupy interesu mają większe szanse uwzględnienia w systemie polit. od interesów jednostek
teoria SPRZECZNOŚCI SPOŁ.
-ukazuje nast., grupy sprzeczności społ:
1.między wzrastającym dobrobytem a zminiejszającym się zadowoleniem
2.między likwidacją starego a powstawaniem nowego ubóstwa
3.między zamierzeniami a rezultatami
4.że za coraz większą sumę pieniędzy kupuje się coraz mniej pewności i sprawiedliwości
Teoria zawodności ładu społecznego
- instytucjalność (hipertrofia, bezwładność, panowanie, komplikowanie)
- ideologiczność (panuje tylko ideologia)

Ideologiczność- charakteryzuje się przez społeczne hierarchizowanie celów. Zderzające się ideologie posiadają swoje własne hierarchie wartości oraz cele poprzez które wartości mogą być realizowane. W praktyce społecznej konfrontacje wartości prowadzą do powstania kwestii socjalnych, jako efektu różnych systemów wartości
Instytucyjność- całość urządzeń prawnych politycznych, wychowawczych, gospodarczych społecznych i technicznych, które zostały pomyślane stworzone w służbie celów zbiorowości
Cechy
-bezwładnością
-komplikowaniem spraw
-panowaniem/zamiast służenia
-nadużyciami
-hipertrofią /tendencją do powiększania się

Pojęcie patologii społecznej
Zjawiska szkodliwe i niepożądane społecznie. Wiążą
się z istnieniem podmiotu, tj. człowieka, pozostającego
pod wpływem ujemnych zjawisk społecznych
-problem ten dotyczy większych grup i zbiorowości społecznych
-powoduje na masową skalę piętrzenie krytycznych sytuacji które zakłócają zarówno życie jednostki, jak i społeczeństwa
-odbierany jest przez ogół jako niesprawiedliwy, gdyż zakłóca prawidłowy rozwój a w konsekwencji wywołuje społeczny niepokój i wzburzenie
- jest źródłem napięć społecznych, niekiedy nawet ostrych konfliktów przez co wpływa destrukcyjnie na rozwój całego społeczeństwa;
- rozwiązanie problemu patologii społecznej wymaga mobilizacji działań we wszystkich skalach, od jednostki i rodzin – poprzez
środowisko lokalne zawodowe, aż po skalę ogólnopaństwową

alkoholizm to wszelkie rodzaje picia, które wykraczają poza ramy obyczajowego, przyjętego w całej społeczności picia towarzyskiego, bez względu na czynniki etiologiczne, które do takiego zachowania prowadzą
ENCYKLOPEDIA PWN: alkoholizm to choroba powstająca wskutek nadużywania napojów alkoholowych; w szerszym znaczeniu alkoholizm określa się jako całokształt ujemnych następstw wynikających dla jednostki i społeczeństwa

Choroba alkoholowa – to różnorakie powikłania somatyczne (przyczyna, zaostrzenie i pogarszanie przebiegu wielu chorób, zwiększona urazowość, itp.) psychiczne (agresywność, depresje, zaburzenia lękowe, itp.) oraz społeczne (konflikty z rodziną, przyjaciółmi, kłopoty w pracy, itp.).style konsumpcji
1. neurasteniczny-pije się w niedużych ilościach, ale często, gdy jest się rozdrażnionym, zmęczonym, dal poprawienia nastroju
2. kontaktywny- typ picia towarzyskiego, pije się po to, by polepszyć kontakty z innymi ludźmi
3. dionizyjski- pije się dużo, chodzi o uzyskanie stanu zamroczenia, w którym możliwe jest oderwanie się od rzeczywistości, poszukiwanie niecodziennych przeżyć
4. heroiczny- wymaga dużych ilości alkoholu, gdyż dopiero wtedy możliwe jest uzyskanie stanu poczucia mocy; często kończy się to wybrykami chuligańskimi
5. samobójczy- pije się dla ”zalania robaka”, by zapomnieć o tym, co boli

Przyczyny
WEWNĘTRZNE- OSOBNICZE
-poczucie mniejszej wartości
-zmartwienia
-samotność
-trudności w nawiązywaniu kontaktów
ZEWNĘTRZNE - ŚRODOWISKOWE
-Przyczyny ceremonialne
-W zawiasku z zabawą
-W wyniku presji grupy

Etapy adaptacji rodziny do problemów wynikających z nadużywania alkoholu
-zaprzeczenie istnienia problemu
-podejmowanie próby rozwiązania
-stadium chaosu
-faza reorganizacji rodziny
-faza ucieczki od problemu
-faza reorganizacji części rodziny
-powrót do zdrowia całej rodziny

Działania
Narodowy program profilaktyki i rozwiązania problemów alkoholowych
Państwowa agencja rozwiązywani problemów alkoholowych
Gminne programy profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych

Kwestia ubóstwa
Hierarchiczna teoria potrzeb Maslowa, w 1954 roku
Postawił on hipotezę, że człowiek w swoim działaniu dąży do zaspokojenia zespołu potrzeb, zaś potrzeby te tworzą logiczną hierarchię rozpoczynającą się od potrzeb niższego stopnia, których zaspokojenie redukuje niedobory w systemie fizjologicznym potrzeba pożywienia i wody), a kończącą się wyższego stopnia potrzebami osobistymi abstrakcyjnymi
Hierarchia potrzeb
1. Potrzeby fizjologiczne (pragnienie, głód, posiłek);
2. Potrzeby bezpieczeństwa
3. Potrzeby społeczne (przyjaźń, miłość);
4. Potrzeby szacunku
5. Potrzeby samorealizacji
Miernikiem rozwoju stosowanym w pracach UNDP – jest wskaźnik
rozwoju społecznego(a właściwie rozwoju ludzkiego) HDI pozwala na pełniejszą ocenę poziomu rozwoju aniżeli PKB na jednego mieszkańca czy inna miara ekonomiczna, zwłaszcza jeśli jest analizowany wraz z innymi wskaźnikami rekomendowanymi przez UNDP, dotyczącymi poszczególnych obszarów (dziedzin rozwoju gospodarczego, społecznego i demograficznego, a także danymi obrazującymi zanieczyszczenie środowiska, stopień bezpieczeństwa osobistego i inne aspekty życia w danym kraju

HDI jest miarą syntetyczną opartą na średniej wskaźników obejmujących trzy podstawowe sfery życia. Jest to sfera zdrowia (oceniana poprzez
wskaźnik przeciętnej długości życia), edukacji wskaźnik alfabetyzmu, tj. umiejętności pisania i czytania ze zrozumieniem i wskaźnik skolaryzacji
oraz dochodu przypadającego na głowę mieszkańca (PKB)

EKOLOGICZNA REFORMA PODATKOWA. Poprzez zmiany w systemie podatkowym, dzięki którym producenci płacą za szkody wyrządzone środowisku poprzez wprowadzenie nowych standardów produkcyjnych i systemów regulacyjnych, rządy mogą pomóc zminimalizować negatywny wpływ na zasoby naturalne
obowiązek ODBIORU PRODUKTÓW. Prawo takie, wprowadzane w coraz większej ilości krajów na świecie, zobowiązuje firmy do odbioru produktów pod koniec ich przydatności do użycia i zwykle też zabrania ich wyrzucania na wysypisko śmieci lub spalania
TRWAŁOŚĆ. Zakłady przemysłowe mogą wziąć na siebie część odpowiedzialności za swój wpływ na środowisko poprzez znalezienie sposobów na redukcję zużycia materiałów podczas produkcji i poprzez tworzenie produktów bardziej trwałych łatwych do naprawy i ulepszania.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ OSOBISTA. Zmiany w trendach konsumpcyjnych wymagają również zmiany milionów indywidualnych decyzji podejmowanych przez zwykłych ludzi - począwszy od zużycia energii i wody aż po żywność

globalna klasa konsumentów (użytkownicy telewizorów, telefonów i Internetu w połączeniu z kulturą i ideami przenoszonymi poprzez te produkty) liczy sobie około 1.7 miliarda ludzi - około ćwierć populacji świata. Ponad połowa tej klasy żyje w krajach rozwijających się, które mają największy potencjał, by poszerzyć szeregi konsumentów

9 miar niedostatku:
- niezdolność do poniesienia niespodziewanych wydatków;
- niemożność wyjazdu na tygodniowy urlop z dala od domu
- posiadanie zaległości (hipoteka lub płatności czynszu, rachunki za media, zakup lub wynajem na raty lub innych płatności pożyczki)
- niemożność kupienia co drugi dzień posiłku zawierającego mięso, kurczaka, ryby lub wegetariański odpowiednik
- niezdolność do odpowiedniego ogrzania domu
- nieposiadanie pralki
- nieposiadanie kolorowego telewizora
- nieposiadanie telefonu
- nieposiadanie samochodu osobowego

Polityka - całość regulacji powiązanych ze sprawowaniem władzy w państwie. Obejmuje zarówno całokształt działań instytucji państwowych (stosowanie prawa) jak i sztukę zdobywania i utrzymania władzy.
kultura polityczna- sfera zachowań jednostek i ich nastawienie odnośnie polityki.
kulturze zaściankowej (pojęcie G.Almonda i S.Verba), obywatele danego kraju nie interesują się polityką, nie mają na nią wpływu, a nawet nie posiadają podstaw wiedzy na ten temat. Charakterystyczna dla młodych demokracji oraz dla państw autorytarnych. Jednostki zamieszkujące w takich tworach uważają, że ich głos nie ma wpływu na politykę państwa, a np. głosowanie czy startowanie w wyborach uważają, za bezowocne.
kulturę podporządkowania, obywatele posiadają wiedzę z zakresu polityki, ale z jakiegoś powodu nie biorą czynnego udziału w sprawowaniu władzy.
społeczeństwo zbiorowość ludzka, zamieszkująca określony teren, posiadająca wiele wspólnych cech.
PWN: społeczeństwo używany w publicystyce i mowie potocznej najczęściej w znaczeniu ogółu mieszkańców danego kraju lub jego wyróżnionego obszaru.
Socjologowie: pewną samowystarczalną formę życia zbiorowego ludzi, będącą historycznie ukształtowanym kompleksem zbiorowości i grup społecznych, połączonych przez wspólne terytorium, instytucje, formy działania i wartości kulturowe.
elementy podstawowe społeczeństw:
* niezależne od nich warunki bytowe określające cechy np. terytorium
* odrębna kultura
* określona struktura
* trwała odrębność od innych zbiorowości
* podobieństwo warunków życia
* ustalony sposób komunikacji

Podmioty PS- wszystkie organy, instytucje i organizacje, których celem jest kształtowanie polityki społecznej i realizacja jej celów

Międzynarodowe podmioty PS
• Organizacja Narodów Zjednoczonych
• Międzynarodowa Organizacja Pracy
• Światowe federacje związków zawodowych
• Unia Europejska
• Ugrupowania regionalne
• Organizacje pozapaństwowe

ONZ
1969 – Deklaracja w sprawie postępu i rozwoju społecznego
gł. cel rozwoju – nieustanny wzrost poziomu materialnego i kulturalnego życia ludzi plan rozwoju społecznego jest częścią ogólnych planów rozwojowych /rozwój społeczno – ekonomiczny/
Deklaracja Tysiąclecia /ONZ 2000/ „...podstawowym zadaniem rozwoju (świata) jest podniesienie dobrobytu wszystkich ludzi na ziemi w celu dopomożenia im w realizacji ich ludzkiego potencjału, w zwiększeniu bezpieczeństwa, zwiększaniu ludzkich możliwości i zapewnieniu, że dobrodziejstwo stworzone przez obecne pokolenie, zostaną utrzymane i rozwinięte przez pokolenia następne”.
Cele rozwojowe:
- wykorzenienie skrajnego ubóstwa,
- osiągnięcie powszechnego wykształcenia podstawowego,
- popieranie równości płci i nadanie praw kobietom,
- ograniczenie umieralności dzieci,
- poprawa zdrowia matek,
- zwalczanie HIV/AIDS, malarii i innych chorób,
- utworzenie światowego partnerstwa dla rozwoju
Agendy ONZ
- Rada Ekonomiczno – Społeczna ONZ
- UNESCO Kom. d. s. Oświaty, Nauki i Kultury
- FAO – Org d. s. wyżywienia
- WHO – Światowa Organizacja Zdrowia
- UNICEF - F N.Z. Pomocy Dzieciom

Unia Europejska
Europejska Karta Społeczna (European Social Charter) została uchwalona 18 października 1961 roku w Turynie. EKS obowiązuje od 26 lutego 1965 r. Państwo ratyfikując Kartę nie jest zobligowane do realizowania wszystkich jej postanowień. Wg artykułu 20, ust.1b wystarczające jest zagwarantowanie pięciu z siedmiu praw tzw. "obowiązującego jądra" (compulsory nucleus):
* prawa do pracy,
* do tworzenia związków zawodowych,
* do układów zbiorowych,
* do zabezpieczenia socjalnego,
* do pomocy medycznej i socjalnej,
* prawa rodziny do ochrony
* prawa zabezpieczenia pracowników - imigrantów do ochrony.

Międzynarodowa Organizacja Pracy
została założona w 1919 r., aby doprowadzić rządy, przedsiębiorców i związki zawodowe do wspólnego działania na rzecz sprawiedliwości społecznej i lepszych warunków życia na całym świecie. Jest to organizacja trójstronna, w której reprezentanci pracowników i przedsiębiorców mają udział w jej pracach z takim samym statusem jaki mają rządy. Liczba krajów członkowskich MOP wynosi aktualnie 183 (stan w dniu 15.05.2009 r.). W roku swego pięćdziesięciolecia w 1969 r., MOP została nagrodzona Pokojową Nagrodą Nobla. Biuro Organizacji mieści się w Genewie w Szwajcarii.
prowadzi PS w kraju:
- państwo
- samorządy
- organizacje pozarządowe


Państwowe podmioty polityki społecznej
Ustawodawcze PS
Sejm i Senat są naczelnymi organami władzy ustawodawczej i decydują o treści ustawodawstwa socjalnego. Inicjatywa ustawodawcza przysługuje posłom, senatowi, prezydentowi i Radzie Ministrów.
W sejmie działają: Polityki Społ, Rodziny, Edukacji, Nauki i Młodzieży, Łączności z Polakami za Granicą, Polit Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, Zdrowia, Mniejszości Narodowych i Etnicznych.
W senacie działają: Rodziny i Pol. Społ., Nauki i Eduk. Narodowej, Sam. Teryt i Admin. Państwowej, Spraw Emigracji i Polaków za Granicą.

Podmioty wykonawcze PS
Prezdent, zgodnie z Konstytucją najwyższy przedstawiciel RP i gwarant ciągłości władzy państwowej.
Organem pomocniczym prezydenta jest Kancelaria.
Prezes Rady Min realizuje politykę społeczną za pośrednictwem Rady Min.

Min Pracy i Polityki Społecznej - zadania:
- realizuje ustawy socjalne
- bada sytuację socjalną ludności
- realizacja polityki ograniczania bezrobocia
- kreuje prawo pracy harmonizując je z prawem UE
- analizuje i ocenia stan bezpieczeństwa i higieny pracy

Ministerstwa z kompetencjami w dziedzinie polityki społecznej
- Minister Spraw Wewnętrznych
- Min Edukacji Narodowej
- Urząd Do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
- Minister Sprawiedliwości.
- Min Zdrowia.
- Min Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
- Państwowa inspekcja sanitarna

Zakład Ubezpieczeń Społecznych
jest centralnym organem administracji państwowej, który wykonuje zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych m.in.:
- stwierdzenie i ustalenie obowiązku ubezp. społ
- ustalenie uprawnień wypłacenie tych świadczeń
- wymierzanie i pobieranie składek na ubezp. społeczne, zdrowotne, f.pracy, f. gwarantowanych świadczeń oraz wpłat na PERON prowadzenie rozliczeń z płatnikami składek
- prowadzenie indywidualnych kont
- prowadzenie prewencji rentowej obejmuje rehabilitację leczniczą

Podmioty kontrolne PS
- Najwyższa Izba Kontroli
- Rzecznik praw Obywtelskich
- Rzecznik Praw Dziecka.
- Państwowa Inspekcja Pracy

Podmioty sądownicze PS
- Trybunał Konstytucyjny
- Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
- Sądy Rodzinno – Opiekuńcze

Podmioty pozapaństwowe PS
Organizacje (NGO), które wspierają lub uzupełniają działalność państwa i tworzą podstawy społeczeństwa obywatelskiego, korzystają ze wsparcia 1% dla org. Pożytku publicznego (np.. Caritas, Monar, PCK, Tow Przyjaciół Dzieci).
Podstawową instytucją przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu w gminach są ośrodki pomocy społecznej. . zadania ośrodków:
- zapewnienie osobom i rodzinom wsparcia w przezwyciężaniu trudnej sytuacji życiowej, w tym usług socjalnych i świadczeń rzeczowych;
- zapewnienie dochodu na poziomie interwencji socjalnej;
- doprowadzenie do uniezależnienia się od pomocy społecznej lub częściowego aktywizacji społecznej we współpracy z pomocą społeczną
- integrowanie osób i grup będących w procesie wykluczenia społecznego ze środowiskiem lokalnym.

cel PS:
* bezpieczeństwo socjalne, które obejmuje zapewnienie dochodów i usług w sytuacji wystąpienia ryzyka socjalnego (choroba, inwalidztwo, starość, śmierć, bezrobocie)
* inwestycje w człowieka – tworzenie równych szans rozwoju ludzi, kształcenie młodego pokolenia (są czynnikiem rozwoju ekonomicznego sprawiając, że wartości socjalne uzależnione są od polityki gospodarczej)
* ład społeczny – jest podstawą stabilizacji życiowej ludzi, współpracy w osiąganiu celów, tolerancji różnic między ludźmi. Wartość pokoju społecznego rośnie wraz z osiąganiem dobrobytu i stabilizacji politycznej
* życie rodzinne – akcentowanie życia rodzinnego oznacza powrót do wartości związków między ludźmi i poczucia bezpieczeństwa na podstawie więzi emocjonalnych i uczuciowych. Wychowanie przyszłych generacji wymaga wsparcia rodzin nie tylko ubogich i nie tylko materialnego ze strony osób i instytucji.

Główne zadania polityki społecznej UE
* poprawa warunków życia i pracy
* wzrost zatrudnienia
* zapewnienie równości szans
* rozwój opieki społecznej

Potrzeby społ:
* ochrona zdrowia,
* edukacja,
* mieszkalnictwo,
* kultura,
* zabezpieczenie emerytalne i rentowe,
* potrzeby związane z niepełnosprawnością.

Style realizacji polityki społecznej
Styl wyzwalający okaże się skuteczny wówczas, gdy jedynym problemem adresatów programu, mających właściwe aspiracje i kompetentnych, jest to, że nie mogą oni realizować swych zamierzeń, że na ich drodze życiowej pojawiły się bariery; działania w tym stylu dają wolność jednostkom, są wyrazem zaufania do ich kompetencji.
Styl opiekuńczy winien być aplikowany tam, gdzie głównym powodem braku zachowań pożądanych jest brak umiejętności i możliwości (ludzie, nawet jeśli chcą postępować we właściwy sposób, to nie potrafią bądź nie
mogą; jeżeli zaś nie chcą, może to być wtórny przejaw adaptacji do nieusuwalnego stanu niemożności, wynikać z rezygnacji).
Styl bodźcowy wychodzi z założenia, że ludzie potrafią i mogą wstrzymać się od zachowań potępianych lub podjąć zachowania pożądane, ale nie chcą, dopóki nie dostaną nagrody. Zachowania sprzeczne z ich chęciami można od nich uzyskać, oferując w zamian dobra, które naprawdę chcą zdobyć (np. dochody w zamian za wykonywanie nie lubianej pracy); kontrakty te mogą być tzw. propozycjami nie do odrzucenia, jednak pozostawią pewną wolność wyboru słabszym stronom umowy.
Styl rygorystyczny jest najmniej przyjemny dla odbiorców; jest to zestaw instrumentów dopasowany do założenia, że adresaci programu (np. osoby nadużywające alkoholu lub przestępcy) potrafią i mogą - ale nie chcą - wstrzymać się od zachowań potępianych; że niechciane zachowania można wymóc na nich jedynie pod presją strachu przed dolegliwymi sankcjami (bowiem, przykładowo, nie chcą oni żyć uczciwie, ale jeszcze bardziej nie chcą trafić do więzienia).

Instrumentarium polityki społecznej:
•instrumenty ekonomiczne
•instrumenty prawne
•instrumenty informacyjne
•instrumenty kadrowe (zasoby ludzkie, kapitał ludzki)
•kształtowanie przestrzeni
•gospodarowanie czasem

Liberalizm- zachowanie i roszczenie praw i wolności obywatelskich , takich jak , wolność słowa, prasy i religi. Liberałowie są za równouprawnieniem niezależnie płci i rasy.

LIBERALIZM
-cele:
1.dbałość o wolność jednostki
2.kwestia przywiązania do wart. prywatnej
3.kulturalne bogacenie się
-stwierdza się, że najlepsza moralnie jest ta działalność, która zmierza do maksymalnego zadowolenia największej liczby jednostek
-polityka społ jest traktowana jako oferta minimalizacji strat powodowanych protestami społ (doraźność działania - działamy gdy nas do tego zmusza społeczeństwo)
Odłamy:
-polityka empiryczna
-paternalizm
-koncepcja demokratyzacji polityki społ. (wyrównywanie szans drógą upowszechnienia własności)

SOCJALIZM
-w definicji widać nastawienie na sprawy społ, ale różnie równość społ jest spostrzegana
Odłamy:
-socjalizm utopijny
-anarchizm (lub socjalizm bezpaństwowy)
-humanizacja polit. społ.

KATOLICYZM
wpływ miały elementy:
-katolicyzm społ. (czynne rozw. problemów społ. przez księży)
-pierwsze encykliki społ (Rerum Novarum - koniec XIX w.)
-katolicki personalizm społ podkreślający znaczenie osoby w życiu społ oraz jej pierwszeństwo przed społeczeństwem
-encykliki II soboru watykańskiego (Mater et Magistra, Pacem in Terris)
-encykliki posoborowe (Laborem Exercens 1981)
Zasady:
dobra wspólnego
solidarności
pomocniczości
uczastnictwa (podnosząca potrzebę aktywności człowieka)