Komizm w "Ślubach Panieńskich" w kontekście całego utworu i aktu IV sceny V.

Utwory epoki romantycznej miały charakter podniosły, patetyczny, w centrum światopoglądu stawiano idealne, wzniosłe, wielkie uczucie. Twórcy ukazywali w swoich utworach koncepcję miłości nieszczęśliwej, nieziemskiej, metafizycznej, pełnej przeciwności losów i dramatycznych rozstań, osianą dozą goryczy i rozpaczy. Fredro – antyromantyczny romantyk, w swojej komedii „Śluby panieńskie” zerwał z tą tradycyjną koncepcją i stworzył komediową wariację na temat romantycznej miłości, stosując w tym celu różnego rodzaju formy komizmu.
Pierwszym rodzajem komizmu wyeksponowanym w „Ślubach panieńskich” jest komizm postaci. W utworze Fredry polega on na ukazaniu sprzeczności między treścią, a formą, jest wynikiem przeciwstawienia, cechy charakteru i temperamenty poszczególnych bohaterów zbudowane są na podstawie kontrastu – zarówno na linii męsko-męskiej, damsko-damskiej oraz damsko-męskiej. I tak oto Albin –„fontanna łez”, płaczliwy kochanek, to karykatura miłości sentymentalnej, natomiast Gucio reprezentuje postawę męską, stanowczą, aktywną i zdobywczą. Klara – histeryczka, przesadnie uzewnętrzniająca swoje emocje, postać hałaśliwa, żywiołowa, energiczna i ironiczna jest przeciwnością Anieli – cichej, skromnej, łagodnej, potulnej dziewczyny. W zamieszczonym fragmencie aktu IV, możemy ujrzeć owy kontrast na linii damsko-męskiej. Gucio – przebiegły intrygant i ironista zakochuje się w Anieli – esencji treści i formy, sprzecznej w sobie kobiecości. Komiczny kontrast osobowości powoduje „magnetyzm serca”, przyciąganie dwóch odmiennych biegunów.
Drugi rodzaj komizmu to komizm sytuacji. Komiczna jest pierwsza scena, w której sługa Jan próbuje kryć wybryki Gucia przed Radostem. Również zabawne jest zachowanie Gustawa podczas posiłków, jego podejście do życia i obyczajów wiejskich. Komizm sytuacji spotęgowany jest przez intrygę Gucia, która dostarcza dwuznacznych sytuacji, niedomówień, kontrowersji, nieporozumień. Przykładem tego jest scena pisania listu, opierająca się na fałszywej sytuacji, niezgodności realiów z obiektywną rzeczywistością, kontraście między oczekiwaniem a osiągnięciem, między kontekstem a szczegółem. Aniela nie wie, że pisze sama do siebie, nie wie, że jest obiektem westchnień, choć bardzo by chciała żeby tak było. Wielkie uczucie Gucia –karykatury romantycznego kochanka, rozrywa go od środka, aż w pewnym momencie nie jest w stanie się z tym ukrywać, narażając równocześnie wymyśloną intrygę.
Z komizmem postaci i sytuacji użytym w „Ślubach panieńskich” łączy się bezpośrednio komizm słowny. Oparty jest on na grze słów, przekręcaniu wypowiedzi innych, kontraście, przywoływaniu sentencji, powiedzonek oraz sposobie wypowiadania i intonowania słów i zdań przez poszczególne postacie. Na komizmie słownym opiera się np. scena w której Jan wiąże chusteczkę Gustawowi. Gustaw odbiera słowa sługi jako reakcje na jego rozterki, a tak naprawdę dotyczą one wykonywanej przez niego czynności obwiązywania ręki. Zabawne jest również sposób prowadzenia dialogu w scenie piątej, aktu IV, szczególnie kiedy dochodzi do nauki wypowiadania słowa „Kocham”. Również komiczna wydaje się być puenta Anieli, która podsumowuje namiętną sytuację między kochankami słowami: „Jak on pięknie pisze”.
Hrabia Aleksander Fredro w utworze „Śluby panieńskie” buduje scenę komiczną łącząc komizm postaci, sytuacji, słowa w jedną spójną całość, odzwierciedloną w każdej pojedynczej scenie. Charaktery poszczególnych bohaterów, kontrasty i przeciwieństwa, determinują ich zachowania i tworzą komiczne sytuacje, będące motorem napędowym akcji.