Charakterystyka Kmicica na podstawie fragmentu pisania listu.

Kształtowanie osobowości bohatera literackiego poprzez jego wewnętrzną przemianę to popularny motyw, częstokroć używany przez artystów na przestrzeni wieków i epok. W ten sposób kreowali swoich bohaterów wielcy światowi twórcy, m.in: Dante, Shakespear’e, oraz polscy wieszczowie; Kochanowski, Mickiewicz, Słowacki. Henryk Sienkiewicz w powieści „Potop” również sięga do tego wzorca formując postać szlachcica – Andrzeja Kmicica.
Młody chorąży orszański, smukły, wysoki, bogato ubrany, ma awanturniczą naturę, beztroskie i porywcze podejście do życia, istne „Carpe Diem” ! Jest wesoły, krzepki, odważny, ceni nade wszystko wolną kompanię i swawolne życie. Jego żywioł to walka, wychowany w potyczkach pogranicznych nawykł do ryzyka i bezkarności. Był obiektem westchnień kobiet, ale sam również był zdolny do miłości i wielkich odruchów serca, co potwierdził przez uczucie do Oleńki Billewiczówny. Taki model życia zaczął szybko działać przeciwko niemu – na syto zakrapianej uczcie w Lubiczu, zbezcześcił dobre imię gospodarzy, a kiedy jego przyjaciele zostali zamordowani przez szlachtę Laudańską, zemścił się okrutnie na zabójcach, przez co pogrążył swoje dobre imię i stracił dużo w oczach ukochanej. W tej sytuacji wynurzyła się postać człowieka rządnego zemsty i bez jakichkolwiek pohamowań. Kolejnym błędem, bezmyślnym czynem, było porwanie Oleńki. Dla Kmicica najważniejsza była zdobycz, spełnienie własnych pragnień i pożądań. Tak właśnie zaczął się upadek szlachcica, kolejne błędy pociągały za sobą następne; walka z Panem Wołodyjowskim, przysięga złożona Radziwiłłom.
Sytuacje, w których uczestniczył Kmicic powoli zaczynały powodować piętno na jego duszy. Bohater zaczął dostrzegać swoje pomyłki przyznał się sam przed sobą, że zbłądził musi odpokutować dotychczasowe życie ,pojawiły się u niego wyrzuty sumienia oraz wielka chęć poprawy. Przedstawiony fragment powieści dotyczy wewnętrznej przemiany jaka zaszła w Kmicicu. Scena przedstawiona w tekście rozgrywa się w chacie smolarza, ranny Kmicic po rozmowie ze swoim sługą Kiemliczem postanawia napisać listy do Radziwiłła oraz Wołodyjowskiego. Pierwszemu z nich wypowiada służbę i szantażuje go listami, które udowadniają jego zbrodnie. Drugiego zaś, ostrzega przed zagrożeniem ze strony zdrajców. Kmicicowi przychodzi także na myśl napisanie listu do Oleńki, jednak stwierdził, że to uczynki od tej pory będą świadczyć o jego osobie. Symboliczne spisanie listów krwią to ostateczne nawrócenie Pana Andrzeja, odstąpienie od ścieżki bezprawia i zakłamania, podpisanie wieczystej przysięgi wstąpienia na drogę prawdy, sprawiedliwości, słuszności, dobra. Kmicic nie boi się konsekwencji zerwania przysięgi, , wie, że postępuje w imię prawdy i wolności. W liście do Radziwiłła podkreślone zostało umiłowanie własnego narodu przez szlachcica. Kmicic gardzi księciem Januszem, jest rządny zemsty. Mówi, że będzie bronić własnej ojczyzny do upadłego, traktuje ją jako najwyższą wartość. W monologu sarmaty pojawia się postać Oleńki, szlachcic przejmuje się losem damy serca, chce zadbać o jej bezpieczeństwo, nie pozwala, aby stało się jej coś złego. Kolejnym znakiem wewnętrznej przemiany Pana Andrzeja jest zmiana nazwiska na Babinicz. Polega ono nie tylko na powierzchownym przekonaniu, że odstąpienie od dotychczasowego nazwiska wywoła ufność w adresatach. Ten symboliczny zabieg to całkowite zerwanie z „poprzednim” życiem, nowe narodzenie duszy. W końcowych fragmentach tekstu Babinicz zadaje sobie pytanie „jak to uczynić?” jak zacząć” Jak odkupić swoje winy i odzyskać Oleńkę, jak się zmienić. O tym jak udało mu się zrealizować wszystkie cele, dowiadujemy się z kolejnych rozdziałów powieści. Szlachcic stał się człowiekiem pobożnym, sprawiedliwym, wiernym. W najcięższych momentach walki ze Szwedami zawsze znajdował wyjście z opresji, nigdy nie stracił wiary w zwycięstwo, w słuszność ciągłych bitew, rozbijania podjazdów, pościgów. Andrzej zasłużył sobie również na miano wiernego i oddanego przyjaciela. Oleńka dostrzegłszy jego przemianę wybaczyła mu jego wszelkie winy.
Andrzej Kmicic to klasyczny przykład bohatera romantycznego, który przechodzi przez kolejne etapy przemiany: od awanturnika, poprzez nieświadomego zdrajcę, do prawego człowieka, wiernego królowi, ojczyźnie i swojej pani. Kmicic odniósł wielkie zwycięstwo nad samym sobą. Upadł, aby narodzić się na nowo. Uznał nowe ideały: ideał sprawiedliwości, wierności i miłości i stał się ich oddanym wyznawcą.