Chemiczne dodatki do żywności.Substancje psychoaktywne

Chemiczne dodatki do żywności – związki chemiczne dołączane do żywności (najczęściej w liczbie od kilku do kilkunastu) w celu stworzenia wrażenia smaku, zapachu podobnego do naturalnego, zmiany jej konsystencji i koloru oraz przedłużania terminu ważności do spożycia.

Chemiczne dodatki do żywności można ogólnie podzielić na:
1.Kompozycje smakowo-zapachowe, zwane czasami mieszankami aromatyzującymi,
2.Barwniki do żywności (dzielą się na organiczne naturalne, syntetyczne identyczne z naturalnymi, organiczne syntetyczne, nieorganiczne syntetyczne, barwniki pochodzenia mineralnego)[1].
3.Emulgatory, zagęstniki, środki spulchniające i inne środki zmieniające konsystencję produktów,
4.Konserwanty, przeciwutleniacze, stabilizatory - związki przedłużające trwałość produktów.

Wszystkie te dodatki mogą mieć pochodzenie naturalne jak i sztuczne. Z tego punktu widzenia dodatki te dzieli się na:

1.Naturalnie – pochodzące bezpośrednio z produktów naturalnych,
2.Identyczne z naturalnymi – tzn. syntezowane przez człowieka, ale o identycznej strukturze chemicznej do związków naturalnych,
3.Sztuczne – syntezowane przez człowieka i o strukturze nieodpowiadającej żadnym związkom występującym naturalnie.

Podział na związki pochodzenia naturalnego sztucznego nie jest ścisły. Każdy związek chemiczny może być produkowany różnymi metodami – może on być wyodrębniany z produktów naturalnych lub być syntezowany przez człowieka. Jeśli struktura chemiczna i czystość związków z obu źródeł jest identyczna to również mają one identyczne własności jako dodatki do żywności.

Konserwanty i inne chemiczne dodatki zawarte w produktach spożywczych mogą - w przypadku osób genetycznie predysponowanych - stanowić przyczynę różnych chorób alergicznych lub potęgować objawy alergii na inne substancje. Najbardziej niebezpiecznymi związkami są benzoesan sodu, dwutlenek siarki, siarczyny, azotany i azotyny
Współczesny przemysł spożywczy nie mógłby obejść się bez konserwowania żywności zapobiegającego - niekiedy poważnym w skutkach - zatruciom pokarmowym. Wyliczono, że przeciętne roczne spożycie konserwantów i innych dodatków do żywności (stabilizatorów, antyoksydantów, substancji zagęszczających, barwiących i słodzących) wynosi kilka kilogramów na jedną osobę. Chociaż wszystkie środki chemiczne są stosowane zgodnie z przewidzianymi prawem normami, to spożywane regularnie kumulują się w organizmie, co dla niektórych osób może okazać się groźne
Najbardziej narażone na szkodliwe oddziaływanie konserwantów są osoby ze stwierdzonymi chorobami alergicznymi, dzieci, kobiety w ciąży i karmiące piersią.
Konserwanty dodawane do żywności, poprawiają walory smakowe, wygląd zewnętrzny produktu, ale także przedłużają świeżość i czas ich przechowywania. Większość z tych chemicznych dodatków ma pozytywny wpływ na produkt, ponieważ niszczy rozwijające się bakterie, które powodują zatrucie organizmu. Dlatego nie dodawanie ich do żywności jest praktycznie niemożliwe. Możemy jednak indywidualnie ograniczyć spożywanie takich produktów.Bardzo istotne jest to, że nie wszystkie konserwanty są szkodliwe jednakowo. Niektóre w ogóle nie zawierają środków toksycznych. Ale im mniej chemii spożywamy tym lepiej dla naszego zdrowia. Każda toksyna w małych ilościach jest obojętna dla organizmu, w większych może spowodować poważne ubytki na zdrowiu. Wiele konserwantów jest bardzo szkodliwych dla naszego zdrowia, bo zawierają wiele substancji rakotwórczych. Mogą tez wywoływać reakcje uczulające. Osoby uczulone na te substancje reagują zwykle bólem brzucha, wymiotami, wysypką na skórze.
Najczęściej spotykane konserwanty o szkodliwym działaniu to:
E-200-jest to tak zwany utwardzacz, używa się go do zagęszczania masy serowej, marmolady, lub do utwardzania margaryny. Wywołuje najczęściej reakcje alergiczne.
E-211-beznoesan sodu-dodawany do napojów na przykład.: Coca-Cola, Pepsi. Powoduje silne reakcje alergiczne/uczulające.
E-230-237-środki chemiczne używane przy zabezpieczeniu owoców cytrusowych podczas transportu. Owoce są spryskiwane substancją chemiczną, która zabezpiecza je przed zepsuciem. Powoduje silne zatrucia pokarmowe, uczulenia.
E-249-250-azotyn sodu i azotyn potasu. Stosowane są do peklowania wędlin. Zabezpieczają wędliny przed bakteriami wywołującymi jad kiełbasiany. Z jednej strony chronią nasz organizm przed zatruciem, ale mają też szkodliwy wpływ na nasze zdrowie. Azotyny wytwarzają rakotwórcze nitrozaminy, które powstają w wysokiej temperaturze podczas peklowania. Dlatego należy unikać podgrzewania potraw zawierających pekle, ponieważ wtedy wytwarza się spora ilość takich substancji rakotwórczych.
Barwniki
Dodawane są do żywności po to by podnieść walory estetyczne, na przykład.: kolorowe galaretki, kisiele, napoje, cukierki owocowe.
Większość barwników jest nieszkodliwych dla zdrowia, jest to: kurkumina ( E-100), witamina B12 (E-101), czerwień żywnościowa (E-122), żółcień chinolinowa (E-104).
Przeciwutleniacze
Jest to najczęściej syntetyczna witamina C, zupełnie nieszkodliwa dla naszego zdrowia- E-300. E-310 i 312- chronią produkty przed jeuczeniem, np: masło lub margarynę
Jest też wiele szkodliwych barwników o nazwach:
E-124-jest używany do barwienia cukierków owocowych, budyniów. Wywołuje reakcje alergiczne. Podobnie działa E-151.
Bardzo szkodliwy przeciwutleniacz to
E-280-dodawany do chleba i wyrobów ciastkarskich. Powoduje raka żołądka.
Szkodliwym jest też
E-220, dodawany do ciasta biszkoptowego, kostkach rosołowych i tłuszczów cukierniczych. Powoduje zaburzenia pracy wątroby, przyśpiesza wytwarzanie enzymów trawiennych.
Podobnie działa E-321, występuje w gumie do żucia, również powoduje uczulenia.

Zagęszczacze
Regulatory kwasowości i emulgatory. Dodawane są do sosów, lodów, jogurtów, serków homogenizowanych i słodyczy. Na nasze zdrowie oddziaływują różnorodnie:
E-401-powoduje sytość, pęcznieje w żołądku-dodawany jest do preparatów odchudzających.
E-413, wywołuje podrażnienia, wysypki i zapalenie skóry.
E-414, guma arabska-powoduje uczulenia.
E-524, środek żrący-znajduje się w słonych paluszkach.
Żywności, zawierającej tego typu dodatki chemiczne nie powinny jeść dzieci, osoby w podeszłym wieku, kobiety w ciąży, matki karmiące, osoby ze schorzeniem przewodu pokarmowego oraz nerek.
Lista E najbardziej szkodliwych:
Konserwanty:
E-210-do E-219-rakotwórczy (syntetyczny dodatek do napojów gazowanych, konserw).
E-220-niszczy wit.B12, występuje w sokach owocowych i koncentratach, winie).
E-221 do E-227-zakłóca czynności jelit.
E-230 do E-233-powoduje zaburzenia funkcji skóry.
E-239-rakotwórczy
E-249 do E-252- dodawany do serów żółtych i topionych.
Lista E najmniej szkodliwych:
E-200 do E-203, dodawane do serów, margaryn.
E-236 do E-238, dodawane do soków owocowych, ryb wędzonych.
E-260 do E-283, dodawane do marynat.



Substancje psychoaktywne

Substancja psychoaktywna (substancja psychotropowa) – substancja chemiczna oddziałująca na centralny układ nerwowy bezpośrednio wpływając na funkcje mózgu, czego efektem są czasowe zmiany postrzegania, nastroju, świadomości i zachowania..
Substancje psychoaktywne:
1Wpływają na centralny układ nerwowy
2Przyjmowane są w celu doznania przyjemności, zmiany świadomości, uzyskania określonego nastroju, przeżycia ekstremalnych doznań
3Wpływają na organizm człowieka powodując w różnym stopniu zmiany psychiczne (np. euforię, zmieniony odbiór rzeczywistości, iluzje, omamy, zaburzenia pamięci) oraz fizyczne (np. wzrost ciśnienia krwi, przyspieszenie tętna, pobudzenie)
4Przewlekle przyjmowane mogą prowadzić do uzależnienia, które często nazywane też jest narkomanią czy toksykomanią
5Mają pochodzenie naturalne lub syntetyczne
6Często, szczególnie w publikacjach popularnych są dzielone na tzw. narkotyki miękkie (jako bezpieczne, mało szkodliwe) oraz twarde (niebezpieczne, groźne). Za „narkotyk miękki” uznawana jest np. marihuana. Określenia te są mylące, nieprawdziwe, dają złudne poczucie bezpieczeństwa np. przy stosowaniu marihuany.

W Polsce obowiązuje podział substancji psychoaktywnych na:
1.Alkohol,
2.Leki uspokajające i nasenne (działające głównie rozluźniająco, uspokajająco, nasennie)
3.Kanabinole i inne substancje halucynogenne,
4.Lotne rozpuszczalniki (działające głównie euforycznie, powodujące omamy, urojenia)
5.Nikotyna (działające pobudzająco, podwyższające nastrój)
6.Kokaina i inne substancje stymulujące,

Używanie środków psychoaktywnych na przykładzie amfetaminy:
1.Jako używka (narkomania),
2.Jako środek dopingujący w sporcie (w odpowiednio zmniejszonych dawkach),
3.Jako środek pobudzający zdolność uczenia
4.Jako środek wzmacniający podczas długotrwałego wysiłku (amfetamina była podawana podczas II wojny światowej lotnikom wyruszającym na długie trasy)
5.W lecznictwie (np. w Stanach Zjednoczonych w terapii ADHD i narkolepsji). Dawki terapeutyczne są wielokrotnie niższe od dawek "rekreacyjnych" - w USA jest to od 5 do 40 mg na dobę.
6. W celach odchudzających (wysoka nadwaga)

Objawy używania substancji psychoaktywnych:

Używanie towarzyskie, eksperymentalne narkotyków coraz częściej jest stałym elementem funkcjonowania młodzieży, młodych dorosłych. Pozycja narkotyków „rekreacyjnych” takich jak marihuana, ekstaza czy leki uspokajające jest podtrzymywana i akceptowana przez znaczną grupę ludzi. Natomiast używanie opiatów, lotnych rozpuszczalników powszechnie spotyka się z krytyką. Znajomość podstawowych objawów psychicznych, somatycznych powstałych czy to jako skutek użycia, przewlekłego używania czy przedawkowania może być pomocna w udzieleniu właściwej pomocy.

GRZESIU TG