Charakterystyka Romantyzmu.

Gdy do głosu doszli ludzie rozumni szałem, narodził się romantyzm, epoka buntu. Młodzi romantycy nie akceptują dotychczasowego ładu, buntują się przeciw feudalnemu porządkowi, niewoli politycznej, racjonalizmowi, klasycyzmowi, a nawet - dotychczasowej modzie. występują w obronie uciśnionych, walczą o wolność Waszą i naszą, zaludniają świat duchami zjawami, odrzucają też sztywne reguły twórczości i zdejmują z głów peruki... Piszą manifesty i utwory programowe. Wiedzą, że tworzą coś nowego, są młodzi, pełni entuzjazmu, gniewu i dumy. Głos rozumu zagłuszają głosem serca, uczą się od prostego ludu, jak poznawać świat czuciem i wiarą; czytają Goethego, Schillera i Byrona. Nie uznają żadnych reguł ani ograniczeń: odrzucają zasady poetyki klasycznej, mieszają konwencje gatunkowe, łączą środki wyrazu różnych sztuk, drwią z własnych bohaterów, posługują się groteską... Fascynuje ich tajemniczy Wschód i równie zagadkowa epoka średniowiecza. To romantycy przypomnieli narodom Północy, że mają własną mitologię, własne korzenie; szukali pamiątek słowiańskiej przeszłości, ożywili świat germańskich legend... Ich mistrzem był Wiliam Szekspir - genialny dramaturg elżbietański, który odrzucił klasyczne reguły konstrukcji dramatu. Od niego nauczyli się, jak ukazywać potężne namiętności i jak portretować wyjątkowego, samotnego bohatera, przegrywającego w starciu ze światem. Bohater romantyczny fascynuje swą wyjątkowością, głębią przeżywanych uczuć, tragiczną samotnością. Nie pogodzony ze światem, ponosi klęskę, często ginie - czasem szalony, czasem opętany przez diabła. Życie romantyka jest bolesną raną, nie ma sensu; miłość jest tragiczna i nie spełniona. Ukojenia szuka czasem w podróży; dla Pielgrzyma jest to jednak wędrówka bez celu, jego serce wypełnia ból i tęsknota za ojczyzną, do której już nigdy nie wróci. W polskiej literaturze znajdziemy wielu bohaterów, którzy marzą o wolnej Polsce.
Przeżywają dramaty. Nie jest łatwo poświęcić swoje życie, szczęście, honor... Rozpaczliwie szukają wyjaśnienia sensu cierpienia i ofiary. Czują się wybrani i wyjątkowi. Ich ofiara ma zapewnić innym wybawienie. Ofiara jest warunkiem nieśmiertelności idei. Ofiara i cierpienie to elementy procesu dziejowego. Romantyzm skierował ludzkiego ducha ku niebywałym wyżynom, ale za towarzyszy dał mu i anioła, i szatana. To człowiek wybiera, czyjego głosu posłucha.