Pojezierza Polskie

Pojezierze, typ krajobrazu występujący na obszarach, które podlegały zlodowaceniu w plejstocenie, charakteryzujący się młodoglacjalną rzeźbą terenu i występowaniem licznych jezior polodowcowych.

W krajobrazie Pojezierzy bardzo wyraźne są ślady ostatniego zlodowacenia:
- faliste moreny,
- piaszczyste równiny,
- obniżenia dolin rzecznych i
- misy jeziorne.

Tu znajdują się duże kompleksy leśne oraz największe polskie jeziora.

Na całym obszarze lądolód pozostawił skały osadowe, mające duże znaczenie w budownictwie:
- piaski,
- żwiry,
- iły;
- gliny,
- głazy narzutowe.

W pobliżu rzek, w pradolinach i na obszarach zarastających jeziorami występują duże obszary z pokładami torfu .

W Polsce pojezierza zajmują północną część kraju, najbardziej znane są Pojezierza: Mazurskie, Pomorskie i Wielkopolskie, a także wiele pomniejszych, znajdujących się w ich obrębie.

Pojezierze Mazurskie

Urozmaicona, młodoglacjalna rzeźba obszaru wiąże się z lobem mazurskim ostatniego zlodowacenia, wysokość n.p.m. przekraczają 300 m. Występują tu najgłębsze rynny i misy jeziorne. Ponad 7% obszaru stanowią jeziora, leżą tu największe jeziora Polski:
- Śniardwy,
- Mamry,
- Hańcza (108,5m),
- Wigry,
- Łański,
- Mokre,
- Dodaj,
- Jagodne,
- Tałty,
- Luterskie,
- Niegocin.

Największe rzeki:
- Czarna Hańcza,
- Rospuda,
- Drwęca,
- Biebrza,
- Wkra,
- Pisa,
- Omulew,

W obręb Pojezierza Mazurskiego wchodzą: Pojezierze Olsztyńskie, Pojezierze Mrągowskie, Równina Mazurska, Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, Kraina Węgorapy, Pojezierze Ełckie, Garb Szeski.

Największe miasta:
- Olsztyn,
- Giżycki,
- Mrągowo
- Mikołajki

Gospodarka:
Obszar słabo rozwinięty gospodarczo, o wysokich walorach turystyczno-rekreacyjnych. Znajdujące się tu kanały: Elbląski, Augustowski i Mazurski mają przede wszystkim znaczenie turystyczne.
Hoduje się:
- Bydło (mleczne),
- Trzodę chlewną,
- Owce.

Jest wiele łąk i pastwisk, ponad 30% to lasy (głównie bory), uprawia się:
- żyto,
- Ziemniaki.
- (Tytoń, len konopie rzepak i rzepik)
W regionie koło Suwałk odkryto duże pokłady rud żelaza, ale są głęboko (859-2400m) i znajdują się koło Puszczy Augustowskiej, więc nie są eksploatowane. Na dużą skale eksploatuje się natomiast surowce skalne:
- żwiry,
- Piaski,
- Gliny.

Przemysł przetwórczy:
- chemiczny,
- spożywczy,
- drzewny i papierniczy,
- metalowy i maszynowy,
- elektroniczny i elektrotechniczny,
- włókienniczy i skórzany.

Pojezierze Pomorskie

(Wschodniopomorskie, południopomorskie, zachodniopomorskie)
Pojezierze Pomorskie dzieli się na: Pojezierze Bytowskie, Pojezierze Drawskie, Pojezierze Ińskie, Pojezierze Choszczeńskie, Pojezierze Myśliborskie, Wysoczyznę Polanowską i Łobeską, Równina Gorzowska, Pojezierze Dobiegniewskie, Pojezierze Drawskie, Pojezierze Wałeckie, Równina Wałecka, Pojezierze Szczecineckie, Dolina Gwdy, Równina Charzykowska, Pojezierze Krajeńskie, Dolina Brdy, Wysoczyzna Świecka i Bory Tucholskie.
Dzieli się na trzy mezoregiony - Pojezierza: Kaszubskie, Starogardzkie i Iławskie.

Rzeki:
- Drawa
- Gwda
- Brda
- Wda.

Jeziora:
- Drawsko,
- Lubie
- Koronowskie
- Wierzchowo
- Szczytno

Cechuje się występowaniem szeregu wałów morenowych, o przebiegu w przybliżeniu równoległym do wybrzeża Morza Bałtyckiego, silnie wygiętym na południe łukiem wałów morenowych, powstałym w okresie fazy pomorskiej ostatniego zlodowacenia. Region leży w strefie zewnętrznej fazy pomorskiej ostatniego zlodowacenia, obszar generalnie obniża się z północy na południe i w tym kierunku biegną też doliny rozczłonkowujących pojezierze rzek: Drawy, Gwdy, Brdy i Wdy. Znaczną część obszaru zajmują stożki sandrowe. Wysokość do 329 m n.p.m. (Wieżyca).

W użytkowaniu ziemi występuje mozaika obszarów rolniczych i leśnych. Na dość żyznych glebach brunatnych występują tereny uprawne. Uprawia się:
- pszenice
- buraki cukrowe
- żyto
- ziemniaki
- len
- konopie
- rzepak
- rzepik

Hoduje się:
- Bydło
- Trzodę chlewną
- Owce

Wydobywa się
- ropa naftowa
- gaz ziemny

Przetwarza się:
- spożywczy
- chemiczny
- drzewny i papierniczy
- metalowy i maszynowy
- włókienniczy i skórzany
- elektroniczny i elektrotechniczny

Największe miasta:
- Bydgoszcz
- Szczecinek
- Będomin (Muzeum Hymnu Narodowego).

Pojezierze Wielkopolskie

Rzeźba regionu jest związana z fazą poznańską ostatniego zlodowacenia. Rzeźby polodowcowe są zniszczone, bardziej łagodne i niższe. Większość jezior zarosła tworząc bagna i torfowiska. Charakterystyczne dla regionu są rozległe pradoliny i doliny rzeczne. Obszar wznosi się do 192 m n.p.m.
Występuje ponad 1000 jezior:
- największe Gopło, 21,8 km2
- Zbąszyńskie
- Malta
- Pakoskie
- Powidzkie
- Skorzęcińskie
- Niesłysz

Rzeki:
- Cybina
- Warta
- Noteć
- Wełna

Region w większości stanowi gęsto zaludnioną krainę rolniczą, miejscami zachowały się większe płaty lasu. Uprawia się
- chmiel
- Rzepak i rzepik
- Pszenica
- Buraki cukrowe
- Żyto
- Ziemniaki
- (Ogrodnictwo)

Hoduje się:
- Bydło
- Trzodę chlewną
- Owce

Wydobywa się:
- Sól kamienna
- Gaz ziemny
- Węgiel brunatny
- Ropa naftowa
- Sól potasowo- magnezową
- Eksploatacja skał budowlanych:
o Iłów
o Glin

Przetwarza się:
- spożywszy
- metalurgiczny
- farmaceutyczny
- kosmetyczny
- gumowy
- chemiczny
- drzewny i papierniczy
- mineralny
- metalowy i maszynowy
- włókienniczy i skórzany
- elektroniczny i elektrotechniczny
- hutnictwo metali niezależnych

Największe miasta:
- Poznań,
- Gniezno,
- Inowrocław.

Pojezierze Wielkopolskie dzieli się na: Pojezierze Poznańskie, Poznański Przełom Warty, Pojezierze Chodzieskie, Pojezierze Gnieźnieńskie, Równinę Wrzesińską, Równinę Inowrocławską i Pojezierze Kujawskie.

Czy wiesz, że...
- Na dnie jezior Mazurskich znajduje się wiele głazów przywleczonych tutaj przez lądolód aż ze Skandynawii. Dzięki nim niektóre jeziora zostały nawet odjęte ochroną. W rezerwacie „Dobieński Róg” (część jeziora Mamry) znajduje się kilka tysięcy głazów o średnicy od 2 do 5m.

- Największe w Polsce złoża ropy naftowej odkryto w okolicach Dębna Lubuskiego. Jest ono ponad dwukrotnie większe id dotychczasowych rozpoznanych zasobów krajowych. Do natychmiastowego wydobycia nadaje się 1/3 z około 65 mln. ton ropy i 30 mld. m3 gazu.