Co to jest mit? Rodzaje mitów i ich rola kulturotwórcza.
Mit - specyficzna opowieść o otaczającym nas świecie, odpowiada na podstawowe (najważniejsze) pytania człowieka: skąd świat, człowiek, Bóg, co to jest śmierć i czym jest życie itp. Mity opisują historię bogów, demonów oraz historię świata. Zbiór mitów nazywamy mitologią.
Rodzaje mitów:
- kosmogoniczne – o stworzeniu świata i kosmosu;
- teogoniczne – o narodzinach i życiu bogów;
- kalendarzowe – o podziale roku;
- antropogeniczne – o stworzeniu człowieka;
- genealogiczne – o rodach starożytnych;
- soteriologiczne – o zbawieniu człowieka;
- eschatologiczne – o życiu pośmiertnym;
- ajtiologiczne - o powstaniu tradycji.
Rola kulturotwórcza mitów:
Mity stanowią składnik kultury ludów pierwotnych: tworzyły one więź społeczną, uświadamiały odrębność i tożsamość danej społeczności, określały obyczaje i tradycje.
Pełniły funkcje:
- poznawcze – umożliwiając interpretację zjawisk przyrody;
- światopoglądowe – jako podstawa wierzeń religijnych;
- sakralne – poprzez powiązanie z kultem bóstw i rytualnych obrzędów.
Mity miały niemały wpływ na literaturę staropolską, gdyż nie można jej do końca zrozumieć bez znajomości mitów. Ich funkcje były w różnych okresach literackich zmienne: szczególnie ważną rolę odgrywały mity w epoce renesansu w XVI w. (np. „Odprawa posłów greckich”) i w wieku XVIII, kiedy to odżyły normy estetyczne antyku. Szczególnie kontynuowane były motywy zawarte w mitologii w epokach następnych.