Pedagogika porównawcza

Pedagogika porównawcza- zajmuje się edukacją w różnych krajach.
1.Pedagogika porównawcza- jej historia jest dość krótka, zaczyna się w oświeceniu. Pierwszym twórcą PP, który swą działalność zaczął we Francji jest MARC-ANTONINE JULIEN DE PARI- zaproponował on aby rządy różnych krajów świata, wypełniały standardowy kwestionariusz dot. Oświaty. Następnie miały one być zestawiane ze sobą i opublikowane w celu możliwości porównań w innych krajach.
* na początku XIX w coraz częściej zaczęto tworzyć te zestawienia.
* w 1925r. powstała Międzynarodowe Biuro Edukacji w Genewie, zaczęto systematycznie zbierać dane z oświaty i tworzyć zestawienia tych danych w protokoły, dot oświaty i edukacji.
* współcześnie takich instytucji jest dużo, np. OECD, UNESCO, bazy internetowe.
2.Cele PP
*OPIS- polegający na charakteryzowaniu systemów edukacji, procesów rezultatów kształcenia. Polega on na zbieraniu danych, a także ich klasyfikowaniu i szeregowaniu. Dane dot. Edukacji w innych krajach np. porównywanie danych statystycznych tj. liczby nauczycieli przypadająca na liczbę uczniów.
*WSPOMAGANIE rozwoju instytucji edukacyjnych- dostarczanie inspiracji do zmiany systemów edukacyjnych w danym kraju.
*ANALIZA powiązań istniejących zarówno wewnątrz systemu edukacji i pomiędzy edukacją a społeczeństwem.
*INWESTYCJE edukacyjne. Edukacje a rynek pracy, rozwój gospodarczy, czyli powiązania edukacji z różnymi systemami gosp. Polityki, struktury społecznej.
*PRZEPROWADZENIE uogólnień teoretycznych-czyli szerokie podsumowanie, co zrobić aby ulepszyć edukacje w naszym kraju.
3.Fazy badań porównawczych: Wiloch – 3 fazy badań w pedagogice porównawczej:
I DESKRYPCJA- opis zjawisk poddanych analizie.
II INTERPRETACJA- wyjaśnienie opisywanych zjawisk.
III JUKSTAPOZYCJA- zestawianie informacji o tym samym zjawisku z różnych układów rzeczywistości.
4.Problemy w badaniach porównawczych
*koszty i trudności w gromadzeniu danych z różnych źródeł.
*częsty brak porównywalności gromadzonych danych
*niepewność odnośnie ważności i wiarygodności danych selekcjonowanych przez narodowe władze, które rzadko troszczą się o ewentualne użycie takich danych w porównaniach międzynarodowych.
*związane z konstruowaniem skali porównaw3czych zg. Z którymi można dokonać międzynarodowych porównań.
*etnocentryczne uprzedzenia dot. Badanego tematu czy kraju, związane ze stereotypami na rasa.

POLSAK EDUKACJA
1.Tło społeczno-kulturowe.
Czyli coś o naszym położeniu geograficznym, nie był omawiane na zajęciach.
2.Struktura szkolnictwa.
W Polsce system szkolnictwa składa się z:
*edukacji podstawowej, trwającej 6 lat
*edukacji średniej I stopnia, trwającej 3 lata (gimnazjum)
*edukacji średniej II stopnia trwającej 2,3,4 lata (szk. Zawodowa, licea, technika)
* szkolnictwo wyższe
Obowiązek w Polsce obejmuje 9 lat kształcenia do gimnazjum..
3.socjalizacyjna funkcja edukacji.
W polskich szkołach występuje niedostateczne efektywność kształcenia. Np. w 2002r. na 530.000.dzieci ok. 102.000. (1/5)uzyskała wyniki, które można uznać za analfabetyzm funkcjonalny, półanalfabetyzm, czyli nie rozumieją co czytają, wyniki te dot. 12-latków.
OECD- przeprowadza badania 15- laków co 3 lata
4. Edukacje strukturalna, nierówności społeczne.
Przyczyny różnic w poziomach edukacji:
1pozaszkolne- rodzina/rodzice (nie czytamy i nie kupujemy dzieciom książek)
2zróżnicowanie w systemach edukacji w Polsce, duże różnice w programach tych samych typów szkół w zależności od regionów.
*wybory edukacyjne dzieci po 15 r. ż.
-licea- poziom III, IV. V- 80% uczniów w Polsce
-zawodowe- II IV V- 5 %
37% uczniów nie uzyskało I poziomy (gdzie poniżej poziomu I oznacza czytanie bez zrozumienia, V- czyta rewelacyjnie ze zrozumieniem)
*generalnie szkoły wiejskie kształcą gorzej niż szkoły miejskie.
*wczesne diagnozy psychologiczne pomagają wcześniej zacząć wyrównywanie różnic.
3.przyczyny tkwiące w szkole
*mała dostępność do przedszkoli,
*zaangażowanie zawodowe nauczycieli:
-wypalenie zawodowe
-dobór-selekcja przypadkowa, negatywna.
*kuratoria/samorządy- dublują się w swoich kompetencjach: opisują/oceniają działania fasadowe a nie realne.
* szkoła zawodowa- od lat są zaniedbanymi i nie inwestowanymi elementami w oświacie. Są traktowane jako miejsce zsyłki
* szkolnictwo specjalnie- miejsce zsyłki uczniów z którymi nie radzi sobie szkoła.
*wynagrodzenie nauczycieli:
I startowe: 5,600 Euro,
II po 15 latach: 9,000. Euro
III maksymalne: 9,300 Euro.

JAPONIA
1.Tło społeczno-kulturowe.
*Kraj leży w południowo-wschodniej Azji.
*kraj wyspiarskim. 95%terytorium kraju
*jeden z najbardziej zaludnionych
*kraj wysoko zurbanizowany
*jednolity pod względem narodowościowym, 99% mieszkańców to rdzenni Japończycy
*wiara: wielobóstwo i buddyzm, w szkołach zabronione SA praktyki religijne.
*Japonie to monarchia konstytucyjna która wytworzyła specyficzna kulturę
* po II wojnie światowej, wiele przejęła z systemu edukacyjnego USA
*Gospodarka nastawiona na przemysł samochodowy, elektroniczny , zapewnia najwyższą technologię.
2.Struktura szkolnictwa.
W Japonii obowiązuje:
*6 klas obowiązkowej szkoły podstawowej
*3 lata I stopnia i
lata II stopnia szkoły średniej
*szkolnictwo wyższe.
99% to szkolnictwo państwowe
Występuję tu tzw. Rejonizacja-czyli tam gdzie się mieszka tam się uczy. Cała nauka zmierza do przygotowania do egzaminu wstępnego na szkoły wyższe.
YUKU- to szkolenie przygotowujące do egzaminów wstępnych na szkołę średnią II stopnia i szkoły wyższej.
Dzień młodego Japończyka jest wypełniony edukacją. Od rana do 18 jest e szkole, a później przebywa w YUKU do późnej nocy
*w Japonii występuje „wyścig egzaminacyjny po szkole średniej I stopnia. EGZAMINACYJNE PIOEKŁO- to egzaminy na uczelnie wyższe: uniwersytety, kolege (2 i 4 letnie)
*4 letnie studia dają tytuł BAKAŁARZA- naszego licencjata, bardzo mało Japończyków kontynuuje naukę , często pozostają przy tytule Bakałarza. Studia mgr trwają od 1,5 do 2 lat.
3. socjalizacyjne funkcje edukacji
Socjalizacja w systemie Japońskim zorientowana jest na kształtowanie własnego JA w kontekście grupy społecznej, orientacji na pracę oraz poczucia własnego miejsca zajmowanego w strukturze.
*kształtowanie własnego JA w odniesieniu do grupy społecznej- INTERPERSONALIZM –charakterystyczny dla wszystkich krajów południowych. Japonia kształtuje się w odniesieniu na grupy:
-PARTYKULARYZM – wzajemne oddanie się powiązanych ze sobą jednostek.
-WZAJEMNE ZAUFANIE
-WSPÓŁZALEŻNOŚĆ –wiara wzajemne zaufanie, gotowość do wzajemnej pomocy.
*kształcenie do samodyscypliny, w szkole przekazuje się młodym pokoleniom, że sukces życiowy można osiągnąć wyłącznie za pośrednictwem takich cech, jak: wytrzymałość, wytrwałość, a nawet krańcowy wysiłek, pracowitość, poświęcenie mistrzostwo w opanowaniu, gotowość do opóźniania gratyfikacji, duch konkurencji. W Japonii wierzą że sukces to osiągnięcie dyplomu prestiżowej uczelni. Wierzą w powiedzenie: „człowiek zanim dorośnie musi jeść cudzy ryż”
*-perfekcjonizm ról –każda rola jest ważna i godna szacunku- przekazywane w domach i w szkole-dlatego każda rola wykonywana jest perfekcyjnie: dokładność i punktualność na gong
*Japońskie matki są wzorcami, kobieta jest matką i prowadzi rodzinę, dom. Mężczyzna przez cały czas pracuje, nawet nocami, często nocuje w hotelu kapsułkowym. Obecnie kobiety kończą również studia, ale bardziej humanistyczne kierunki.
*orientacja na pracę- np. uczniowie sami sprzątają swoją szkołę są za nią odpowiedzialni.
*kształtowanie własnego miejsca zajmowanego w strukturze społecznej, akceptacja swojej pozycji społ. I stawanie się perfekcjonistą.
*szkoła kreuje ogólne cele, a nie kreuje kreatywności, twórczości, osobowości, różnorodności.
4. edukacyjna struktura społeczna:
selekcja stratyfikacji społecznej: as 2 momenty selekcji:
*po szkole podstawowej do szkoły średniej. NADA- prywatna szkoła średnia najlepsza, umieszcza 1 na 2 uczniów na studia wyższe.
*Egzaminacyjne piekło- kilkudniowe egzaminy wstępne do szkół wyższych.
HAMMERING – młotkowanie w szkole podstawowej, polega na tym. Iż wybitnych uczniów wbija się do szeregu, wszyscy maja być równi, dopiero w szkole średniej I ST. Zaczyna się wyścig. Uważają że wszyscy SA równie zdolni.
*wg Japończyków wszyscy maja równe szanse dostania się do najwyższych uczelni, ale szkoły średnie II ST. I YUKU są bardzo drogie i nie wszyscy maja równe szanse, ale nikt o tym nie mówi.
*ścisła hierarchia w uczelniach wyższych , są tu najlepsze państwowe uczelnie jak: TODAY
*firmy rekrutują absolwentów spośród najlepszych uczelni wyższych
*występuje tu zjawisko zatrudnienia na całe życie.
*społeczeństwo listów edukacyjnych uwierzytelniających.
STANY ZJEDNOCZONE
1.Tło społeczno-kulturowe
*To 4 pod względem wielkości kraj na świecie. Jest on bardzo zróżnicowany. Jest podzielony na 49 stanów + Hawaje i Alaska.
*To kraj bardzo rozwinięty gospodarczo
*Występuje tu duże zróżnicowanie etniczne, kulturowe i religijne, występuje tu dużo języków religii i wyznań
* w USA odwrotnie niż jest w Japonii występuje bardzo zróżnicowany i zdecentralizowany system, władze stanowe decydują o czasie kształcenia i typach szkół.
2.Struktura szkolnictwa
*szkoła podstawowa trwa od 4 do 8 lat, ale najczęściej 5-6.
*edukacja obowiązkowa trwa 12 lat
*są 2 stopnie edukacji (uczniowie nie kontynuujący nauki w szkole II ST traktowani są jako odsiew szkolna
*szkolnictwo średnie trwa różnie, szkoły są prywatne i państwowe.
*system szkolnictwa wyższego- kształtuje się na zasadzie naszych szkół policealnych.
W USA znaczenie ma typ dyplomu (kwalifikacji) danej uczelni,.
3. socjalizacyjne funkcje edukacji
socjalizacja służy produkcji kapitału ludzkiego na potrzeby rynku pracy.
*zjawiska pozytywnej socjalizacji:
-kształtowanie pozytywnych (optymistycznych) postaw, czyli sztuka unikania frustracji, martwienia się na zapas, nauczyciele są dobrze przygotowani do swojej roli.
-kształcenie poczucia własnej wartości, zachęcanie do kształcenia się , wzmocnienia pozytywne, wzmocnieniem są nagrody słowa.
-kształcenie poczucia wolności – przekonanie, że uczniowie SA niezależnymi, zdolni do podejmowania działań w cel uwzięcia życia w swoje ręce, samodzielność i odpowiedzialność oraz szacunek dla prywatności.
-orientacja na przyszłość i zmianę: w psychikę młodych ludzi wdraża się przekonanie, że jutro może zdarzyć się wszystko. Po porażce można się podnieś. Liberalne myślenie- można zacząć od początku, nie ma idealnego życia, życie jako masa różności i wyborów.
-orientacja na działanie: (JON DJUŁEJ) . pragmatyzm-odrzuca skomplikowaną myśl o życiu., należy zacząć od rozwiązywania podstawowych rzeczy, uczenie się przez działanie.
-kształcenie silnych indywidualności kształtuje liberałów . niech zwycięży najlepszy, rywalizacja o sukces.
- kształcenie tolerancyjnych postaw.
-przygotowanie do adaptacji społeczeństwie- szkoła uczy przystosować się do nowej edukacji.
-postawa w sferze komunikowania, jasne, klarowne, proste wypowiedzi.
-wychowanie do samokontroli- nie jest dobre rozmawianie o swoich słabych stronach, należy się uśmiechać.
*2 elementy socjalizacji/ wychowania dobrych obywateli.
-Kształtowanie szacunku dla rządu i instytucji rządowych, cnota, prawo.
-przekonanie amerykanów że Stany są tzw „latarnią morską na wzburzonym oceanie świata”.
4. edukacyjna struktura społeczna:
Amerykańska edukacja wiąże się z wizją liberalną- każdy ma równe prawa.
*różnice w równym starcie:
-status ekonomiczny jednostki/ rodziców ma wpływ na równy/ dobry start.
-zróżnicowanie w systemach szkolnictwa
-dobre studia to drogie studia.
-zróżnicowanie dzielnicowe
-rasa i etniczność
-Biali Anglosascy Protestanci- stanowią elitę w najlepszych uczelniach.
-zdecydowanie więcej „białych” i azjatów kończy studia wyższe.
-działania afirmatywne w Stanach Zjednoczonych polegają na tym, iż rezerwuje się tzw. Kwoty czyli liczbę dostępnych miejsc w edukacji wyższej dla danej grupy etnicznej- odpowiadającą proporcjonalnemu udziałowi reprezentantów tej mniejszości w populacji (30 % populacji, 30% miejsc na uczelni zarezerwowanych)

CHINY
1.Tło społeczno-kulturowe
Chińska Republika Ludowa, to 3 największy kraj świata, graniczy6 z wieloma państwami. 80% teren wyżynny. W Chinach znajduje się 3000 wysp (Tajwan, Hongkong)
*ponad 1miliard 300 milionów ludności co stanowi ponad 20% populacji świata.
*ponad 95% ludności zamieszkuje wschodnią część kraju, która stanowi 30% powierzchni
*to państwo wielonarodowościowe, występuje tu 55 oficjalnych mniejszości
*sporo ludzi prowadzi koczowniczy tryb życia
*tylko 30% Chińczyków żyje w miastach (urbanizacja)
*Chiny od 1949r. SA państwem komunistycznym
*gospodarka rozwija się tu w dużym tempie dzięki inwestycjom firm zachodnich.
*są Tu niskie koszty pracy i brak związków zawodowych. Co wiąże się z pracą za „grosze” brakiem ubezpieczeń itp.
*państwo komunistyczne, z centralnie planowaną gospodarką a z drugiej strony giełda papierów wartościowych.
2.Struktura szkolnictwa
system szkolnictwa to : 6+3+3.
W szkolnictwie podstawowym występuje ogromne zróżnicowanie pomiędzy miastem a wsią
W szkolnictwie średnim (3lata)
Szkolnictwo wyższe, bardzo dobre uniwersytety.
3. socjalizacyjne funkcje edukacji
po II wojnie światowej funkcja socjalizacyjna była związana z moralną indoktrynacją, zmierzająca do uprawomocnienia ideologii marksistowskiej. Celem było przygotowanie posłusznych jednostek na potrzeby komunistycznego państwa, promowanie idei walki klas.
*kulturalna rewolucja (MAOCETUNGA)- jego idee to walka klas, która miała polegać na podziale na 2 klasy, wyzyskiwaczy i wyzyskiwanych
*po zmianie ustroju, była już możliwość awansu. społecznego i moralnego. Obecnie wierzy w to mało osób. Zapisują się do różnych partii, ponieważ tylko tak można awansować społecznie.
*tradycyjnym ideałem jest: DEYU- socjalizacyjny system edukacji, oznacza moralną edukację i polityczną ideologie w zakresie prawa, kształcenie zdrowotne
*poziom edukacji podstawowej DEYU obejmuje kształtowanie w wartościach społecznych, międzyludzkich oraz ideologicznych.
*oprócz programu kształcenia, chińscy uczniowie mają dodatkowe bloki dot. Marksizmu oraz zorientowany na moralność, kult ideologii moralności.
*młody Chińczyk uczestniczy w wielu organizacjach komunistycznych
*występuje tu nauka na podstawie ról (towarzysz LEY FENG)
*Chiny to świat reżimu totalitarnego.
Cele indoktrynacji
*potwierdzanie i odtwarzanie istniejącego systemu
*wyposażenie w odpowiednie cechy osobow2ości i sposoby zachowań.
4. edukacyjna struktura społeczna:
zróżnicowanie w dostępie do edukacji:
*status społeczno-ekonomiczny
*ogromne różnice między regionami miasto a wieś (np. wybrzeże- miejsce dynamicznego rozwoju) co jest związane z jakością edukacji.
*ponad połowa Chińczyków to analfabeci
*ogromne dysproporcje w zależności od jakości edukacji ,wiąże się to również z przynależnością partyjną.
*nie pozwala się tu na indywidualność.
Kobiety mają dużo niższy status społeczny, ponieważ uważa się tu że nie warto inwestować w ich edukacji, są „jak miska ryżu wyrzucona za drzwi.
*zróżnicowanie etniczne
*choroba dyplomy-edukacja jest mało dostępna pod koniec 90 lat na 4 kandydat na 100 dostawał się studia.
*czarny lipiec- zdawanie wstępnych egzaminów.

EGIPT- Arabska Republika Egiptu
1.Tło społeczno-kulturowe
położony jest w Afryce północno-wschodniej na półwyspie Synaj. Na większości powierzchni występują pustynie, co determinuje rozmieszczenie ludności . 98% populacji zamieszkuje w dolinie Nilu, która stanowi 3% powierzchni kraju, to około 2,5tysiąca ludzi na 1km2
*Egipt zamieszkują Egipcjanie- pokolenie przybyszów arabskich, greckich i syryjskich. Ponad to występują tu Beduini (półwysep Synaj), Berberowie (oazy pustyni zachodniej), Nubijczycy (południe kraju)
*religia Państwa, 94% obywateli wyznaje Islam
6 % to chrześcijanie pochodzenia koptyńskiego
*urzędowy język-Arabski
*47%ludzimieszka w miastach, charakterystyczny jest tu proces migracji ze wsi do miasta,
*słabo rozwinięta jest tu gospodarka. rolnictwo zatrudnia ok. 40% populacji,
*występuje tu wydobywanie ropy i gazy ziemnego razem z turystyką SA podstawą.
*( w 1953r. wystąpiły tu ruchy fundamentalizmu islamskiego i proklamowano politykę.
2.Struktura szkolnictwa
*edukacja funkcjonuje tu w 2 równoległych strukturach : świeckim i religijnym, przez dwa odrębne ministerstwa.
*w świeckim systemie występują:
-przedszkola- funkcjonują w miastach. Są częsta tylko dla zamożnych
-podstawowe: stanowi 8 klas, 1-5 podstawowy w klasach koedukacyjnych, i 6-8 przygotowawczy, w klasach męskich i żeńskich są obowiązkowe
-średnie ogólnokształcące (3lata), techniczne (3lata), zawodowe (5lat)
*88% uczniów uczęszcza do szkół świeckich, 7% do religijnych, 4-5% do prywatnych
sektor religijny:
*szkoły są często przy meczetach, nie ma tu podziału na klasy, a program jest podobny do świeckiego. Szkoły wyższe: Uniwersytet Ameny, Al.- Azara, wymaga się tu świadectwo recytowanie Koranu.
3. socjalizacyjne funkcje edukacji
Religia ma ogromny wpływ na konstruowanie kształtu edukacji w Egipcie.
Podejście świeckie:
*oddzielanie religii od narodowego programu kształcenia.
*wskazuje na związki pomiędzy edukacją religijną nauczaną w szkołach: Islamski Egzystencjalizm.
*dzieci nie są w stanie odróżnić religii islamskiej od eksternistycznych interpretacji. Nauczyciele nadinterprtują Koran, co nawołuje do walki i przemocy
*większość funkcjonuje w oparciu o ukryty program, co prowadzi do nadużyć w kierunku religijnej indoktrynacji i podsysania przemocy.
*wiedza nie może bazować na tekstach religijnych ponieważ jest nieprzydatna.
Zwolennicy religijnego systemu:
*zakładają priorytetowa role religii w kształceni
kształcenie z charyzmę narodowym,
*kształcenie w religii potrzebna ze względu Islamu.
*Islam uważa, że cała wiedza jest zawarta w Koranie,
*świeckie kształcenie deprawuje Egipcjan.
*na religię poświęca się zbyt mało czasu
*zarzuty zaświadczenia.
Celem szkoły jest promowanie własnych wzorów postaw, oraz właściwej interpretacji wartości religijnej. Szkoła ma służyć zwalczaniu islamskiego eksternizmu oraz tendencji destabilizujących państwo.
Nauczyciel- jest bardzo cenionym zawodem, mino niskiej opłacalności, od czasu faraona utrzymuje on wysoki status- uważany za proroka, dobrego którym się nie dyskutuje. Występuje tu przekaz w jedną stronę, który się odtwarza.
4. edukacyjna struktura społeczna:
nierówności spowodowane są przez:
*status społeczno-ekonomiczny –jest tu dużo nędzy i biedy, dzieci maja ograniczony dostęp do edukacji, muszą pracować. Chłopcy mają szanse nauki w wojsku.
*wewnętrzne migracje ze wsi do miasta
*zróżnicowana struktura edukacji (prywatne szk.)
*ponad 50%ludności jest analfabetami
*Mniejszości (etniczność)- np. Beduini jako koczowniczy naród nie maja możliwości nauki, Bberowie- dyskryminowani z powodu odmienności językowej i kuturowej.

IRAN- Islamska Republika Iranu
1.Tło społeczno-kulturowe
Iran leży nad zatoką perską w południowo-zachodniej części Azji. To górzysto wyżynny teren. To kraj wielonarodowościowy i wielojęzyczny. Ma 65 ml mieszkańców, spośród których 45% stanowią Persowie, później Kurdowie, Gitanie, Mozandorianie, Surdowie. Baludżowie- stanowią Islamską grupę językową. Azejberdżani, Turzanii Arabowie- Turecką grupę.
Większość ludności zamieszkuje górzystą część Iranu. Gospodarka Iranu opierała się na wydobywaniu ropy i gazu ziemnego, które są podstawowym źródłem dochodów.
Islamska Republika prezydencka-w której najwyższym autorytetem jest przywódca duchowo-polityczny, którym może zostać tylko wysoko postawiony teolog Islamski.
Rada Strażników Rewolucji Islamskiej- czuwa nad prawem religijnym
Panująca w 1979r. dynastia (Pachlowiti) prowadziła pro amerykańską politykę. z powodu niezadowolenia z rządów i orientacji proamerykańśkiej wybuchła rewolucja, która wprowadziła ustrój TEOKRACJA.
Fundamentalizm religijny, - tworzy i sprzedaje technologie atomową.
Występuje tu ogromna cenzura pod kontem religijnym.
2.Struktura szkolnictwa
*szkolnictwo podstawowe: 1-5 lat jest bezpłatne i obowiązkowe, edukacje jest prowadzona w języku perskim. Dominuje tu edukacja religijna oparta na Koranie. Po 5 klasie jest egzamin, jeśli się go nie zda, można dalej korzysta tylko z przyuczenia i kształcenia zawodowego.
*szkoła średnia- 3 lata ogólnokształcące (klasy 6-8) naucza się tu tylko teoretycznych teoretycznych i praktycznych przedmiotów i przygotowuje się do kolejnego etapu nauki.
*II etap szkoły średniej: 3 lata klasy (9-11)- szkoły ogólne, techniczne (zawodowe). Występuje tu KONKUR – egzamin otwierający drogę po szkole ogólnej na uniwersytety
*szkolnictwo wyższe- Uniwersytety. Kolegia Technologiczne oraz prywatne.
-2-3 lata- KARDANI coś na styl naszego licencjata
-4lata- Studia KASZENAS
3. socjalizacyjne funkcje edukacji
porewolucyjnym Iranie szkoły stanowią środek Islamizacji i Polityzacji młodego pokolenia. Edukacje jest wykorzystywana jako czynnik indoktrynacji religijnej i politycznej.
-Islam jest odpowiedzią na to co było wcześniej istotnym elementem socjalizacji w Iranie- czyli wartości zachodu. Celowe oddzielenie myślenia o modernizacji od westernizacji.
-tożsamość typu BRZYTWA –odcinanie się od wartości wschodu przez fundamentalistów.
-wychowywanie dobrych obywateli
-edukacje zorientowana na podporządkowywanie się zasadom Islamu i religi.
-po 1979r. przeredagowano podręczniki aby je dopasować do Koranu
-celem wzmacniania i uprawomocniania istniejącego porządku społecznego i politycznego za pośrednictwem naśladownictwa szacunku i posłuszeństwa wobec autorytetów religijnych lub politycznych.
4. edukacyjna struktura społeczna
zróżnicowanie pomiędzy poziomem i jakością kształcenia występuje ze względu na:
-podział miasto/wieś, w miastach szkoły pracują na 3 zmiany, na wsi szkoły są przepełnione a czasami nie ma do nich dostępu.
-sektor szkół prywatnych jest na wyższym poziomie,
-wiele dzieci w ogóle nie podejmuje nauki ze względu na pracę
-przestępczość przestępczość narkomania mają wpływ na edukacje i naukę
-etniczność- Persowie mają zakorzenioną wyższość wobec innych, co tłumaczy język perski jako jedyny urzędowy, dostępność do edukacji szczególnie szkół wyższych
-kobiety ze względu na tradycje mają ograniczony dostęp do edukacji.

IZRAEL-
1.Tło społeczno-kulturowe
stanowi południowo- zachodnią część Azji nad morzem śródziemnym. To kraj wyżynno- górzysty, pustynny i półpustynny. To małe państwo z ok. 6 mln ludności. Występują tam emigranci z ZSRR (10%), Żydzi (82%), a reszta ludności to Palestyńczycy (18%)
-języki urzędowe- Arabski, Izraelski.
-religia- Judaizm
-to bardzo młode państwo, powstało w 1948r. i powstało w sposób sztuczny
-występuje podział Żydów ze względu na ich pochodzenie:
Żydzi ASZKENAZYJSCY- wywodzą się z Europy Zachodniej i wschodniej
Żydzi SEFARDYJSCY- z rejonu morza śródziemnego Śródziemnego Afryki
-gospodarka jest tu świetnie rozwinięta w różnych dziedzinach, również rolnictwo pomimo złych gleb. KIBUCE- gosp. Kolektywna. MOSZAWY- gosp. Spółdzielcza.
-świetnie rozwinięty przemysł przetwórczy 1 miejsce na świecie w szlifowaniu diamentów.
2.Struktura szkolnictwa
*szkolnictwo podstawowe. SA tu szkoły prywatne i państwowe. Jest 6 i 8 letni system. W latach 90 tych zlikwidowano 8 latki na rzecz 6 klas.
-szkoły średnie. 4 lata liceum ogólnokształcące, szkoły zawodowe i techniczne. Po 8 tatach podstawówki, można wybrać szkołę zawodową i techniczną 2do 4 letnie, jeśli 6 lat podst. Jest 3 lata gimnazjum i 3 lata szkoła średnia. Szkoły ogólnokształcące SA najbardziej prestiżowe, nadają tytuł BAGRUJ- czyli nasze matury i pozwalają na dostanie się na studia wyższe.
*szkoły wyższe- Uniwersytety, uczelnie techniczne, i prywatne. są 2 ścieżki ukończenia tych szkół: A: związana z obroną pracy mgr. B: nie wymaga zdania pracy..
I Stopień- 3 lata licencjat (BAKAŁARZ)
II-2 lata mgr.
3. socjalizacyjne funkcje edukacji
-związana z wpajaniem szacunku do historii narodu i osadzenia jej położenia w tradycji i religii.
-edukacja obywatelska- istotny element- celem jej jest sankcjonowanie w umysłach młodych Izraelczyków suwerenności i odrębności młodego państwa.
-podstawą socjalizacji jest edukacja wspierana przez 2 inne agendy: religijne
-każdy obywatel musi odbyć służbę wojskową kobiety również
-dzieci są uświadamiane z militarną naturą społeczeństwa
-służba wojskowa nie jest jednorazowa, co jakiś czas SA wzywani na różne szkolenia.
-wojsko na co dzień jest obecne w szkołach i na ulicach,
-organizowane jest dużo ceremo0ni i uroczystości które podkreślają pewne wydarzenia „dla dobra kraju” jest dużo świąt narodowych.
-edukacja jest nastawiona na socjalizację militarną i media to potwierdzają
-występuje zróżnicowanie społeczne pomiędzy żydami, Palestyńczykami a także pomiędzy grupami Żydowskimi pod względem religii i płci: są 4 główne grupy:
1. żydzi ORTODOKSYJNI to ok. 10% społ. Są zorientowani na przeszłość, odizolowani od pozostałych ludności , stanowią specyficzne państwo w państwie, posiadają własny system edukacji, ważne jest to co powie RABIN. Wszystko jest oparte na kształceniu religijnym
2.społeczności narodowo- religijne- gdzie istotne jest wychowanie religijne, ale w mniejszym stopniu niż u ortodoksów. Jest tu nastawienie na wartości narodowe i religijne w programie nauczania przeważają elementy religijne i obywatelskie.
3.społeczności świeckie- ok. 50% ludności. Nie są tak mocno nastawione proreligijnie.
4.obywatele Palestyńscy- funkcjonują dla nich odrębne szkoły, SA kształceni w języku arabskim, szkoła pełni rolę asymilacji i integracji Palestyńczyków w kulturę i społeczeństwo Żydowskie. Edukacja jest postrzegana jako element kontroli obywateli.
4. edukacyjna struktura społeczna
-system szkolnictwa jest podzielony. Ważny jest mechanizm ŚCIEŻKOWANIA- czyli podziału uczniów na grupy.
-nierówność etniczna: 90% żydów kończy szkołę w 12 r.ż. 60% arabów
-żydzi wybierają w większym stopniu ścieżki zawodowe
-BAGRUT specjalny egzamin-nasza matura.



FINLANDIA
występuję tu dobre funkcjonowanie edukacji dzięki:
*wysoka infrastruktura oświatowa
*dobre wynagrodzenie nauczycieli
*poziom szkół jest bardzo podobny na terenie całego kraju (ok. 5 % różnic)
*wysoko wykwalifikowani nauczyciele
*relacje nauczyciel uczeń. czyli stosunek liczby uczniów przypadające na nauczyciela.
*wysoki autorytet nauczycieli w społeczeństwie, prestiż, status, co sprawia, że liczba chętnych przekracza liczbę miejsc, występuje tu selekcja pozytywna, nauczyciel na 1 miejsce wśród zawodów.
Szkoła nie ma prawa „pozbyć” się ucznia,
*szkoły są oceniane przez odrębne niezależne instytucje.
*uczniowie wykazują wyskoki czytelnictwa. Wszyscy zachęcają do czytania.
*szkoła organizuje spotkania z autorami i redaktorami konkursy itp.
*są bardzo dobrze wyposażone biblioteki, ok. 21 książek na 1 osobę. Czytają
*jest tu duży nacisk na wyrównywanie szans edukacyjnych
*innowacyjność szkół, decentralizacja systemu szkolnego.
Polityka wyrównywania szans uczniów – w Finlandii stworzono „sieć”, której celem jest optymalizacja procesu wyrównywania szans oświatowych dzieci z nie uprzywilejowanych środowisk. Sieć składa się z 4 poziomów:
1. Nauczyciel klasy – zadaniem jego jest identyfikacja uczniów słabo radzących sobie w nauce – nauczyciel ten pracuje z uczniem indywidualnie lub w 2-3 osobowych grupkach w celu rozwiązywania problemu
2. Asystent nauczyciela – osoba mająca przygotowanie pedagogiczne. Może pracować indywidualnie lub w grupkach. Może pracować po lekcjach z dziećmi lub w trakcie prowadzonych zajęć
3. Nauczyciel edukacji specjalnej – normalny nauczyciel szkoły – musi mieć roczne przygotowanie ze szkoły specjalnej; współpracuje z nauczycielem klasy. Zajmuje się dziećmi, które nie mają postawionej diagnozy specjalnej, 17-20% uczniów. W praktyce dotyczy to języka (fińskiego, szwedzkiego) i matematyki. Działają też nauczyciele specjaliści wykwalifikowani w zakresie edukacji specjalnej – zajmują się dziećmi zdiagnozowanymi, około 1,8% kształci się tych uczniów, natomiast ponad 4,4% w szkołach rozszerzonych. Nie ma lepszych i gorszych szkół, poziom jest wyrównany.
4. Specjalistyczny zespół, którego celem jest pomoc uczniom, których słabe postępy w nauce powiązane są z szerszymi problemami rodzinnymi lub społecznymi. Zespół składa się z nauczyciela klasy, nauczyciela edukacji specjalnej, dyrektora, psychologa, pracownika socjalnego, przedstawicieli służb medycznych. Celem zespołu jest nie zawracanie nauczycielowi głowy – nauczyciel jest od tego, aby przeprowadzać zajęcia. Powołano go po to, by nauczyciel zajął się nauczaniem a nie rozwiązywaniem problemów
Tradycje w Finlandii:
- dobrze wykwalifikowani nauczyciele
- dobre wyposażenie szkół
- szacunek społeczny do zawodu nauczyciela
- chęć studiowania kierunków pedagogicznych
- czytanie prasy i książek
- ostra selekcja do zawodu
- dotacje dla oświaty
- finansowanie nauczycieli
4 poziomy zróżnicowania pomiędzy szkołami w Polsce a finlandią:
1. Zróżnicowanie regionalne
2. Zróżnicowanie miasto – wieś
3. Zróżnicowanie pomiędzy szkołami na tym samym poziomie kształcenia np. gimnazjum nierówne gimnazjum.
4. Zróżnicowanie pomiędzy typami szkół na poziomie średnim II stopnia (technikum a liceum a szkoła zawodowa)
Finlandia ma wysoki poziom szkół zawodowych
Finlandia – szkolnictwo wyższe – politechniki wprowadzono w latach 90, aby zrobić magistra po politechnice trzeba 3 lata przepracować.

ROSJA
Tracking – dzielenie uczniów na ścieżki (uzdolnień)
Żydzi – 90% kończy 12 lat kształcenia
Palestyńczycy – 60% kończy 12 lat kształcenia
Szkoła w Izraelu jest dość selekcyjna
Widoczne są podziały płciowe, dziewczęta częściej osiągają mniej prestiżowe pozycje niż mężczyźni.
Obok państwowych powstają uczelnie prywatne.
1. 83% stanowią Rosjanie, poza tym jest ponad 17 grup etnicznych.
Rozmieszczenie ludności jest bardzo nierównomierne, co ma wpływ na szkolnictwo (80% w części europejskiej – Moskwa i St. Petersburg – 10%.
Widoczne są bardzo wewnętrzne migracje (ze wsi do miast a także z obszarów Azji do Europy)
Rozwarstwienie społeczne – masa ludzi żyje w biedzie.
Oligarcha – bardzo bogaci
Noworuscy – nowi Rosjanie, którzy są ludźmi sukcesu.
1917r. – nastąpiło formowanie się systemu komunistycznego edukacji.
Początkowo podstawowa...
Pełna szkoła ogólnokształcąca – która prowadziła na studia
Gimnazja – kształcenie bardziej humanistyczne
Licea- kształcenie bardziej techniczne
Szkoła specjalistyczna – od samego początku o konkretnym profilu (np. muzycznym)
Wzrasta liczba szkól prywatnych(stosunkowo nieznaczące)
Wyższa Szkoła
Akademie
Uniwersytety
- powstają wyższe szkoły prywatne
- dyplom niepełnej szkoły
- dyplom bakałarza
- dyplom specjalisty
- dyplom magistra
2. Funkcja socjalistyczna szkolnictwa.
Po rewolucji październikowej (1917) system edukacji stał się narzędziem indoktrynacji politycznej i ideologicznej dotyczącej ideałów komunistycznych; do tego celu powołano organizacje młodzieżowe, które funkcjonowały równolegle do systemu oświatowego.
Październiczniki – Otto Briata (7-9 rok życia)
Organizacje pionierskie – Pionierzy (coś na kształt naszego Harcerstwa)
Komsomoł – komunistyczna organizacja młodzieży (młodzieżowe zaplecze KPZR - Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego)
Sobotniki – akcje organizowane przez młodzież.
Organizacje młodzieżowe – ich członkowie mieli ułatwiona drogę do szkół wyższych a następnie do polityki.
3. Cechy systemu komunistycznego:
- wszech dominujący system władzy autorytarnej,
- połączenie partii i państwa,
- nacjonalizacja środków produkcji,
- centralne zarządzanie gospodarką
4. Po rewolucji celem systemu komunistycznego było stworzenie awansu społecznego grupom nieuprzywilejowanym.
W latach 20,30,40 – dostrzegany był proces rekrutowania na stanowiska np. kierownicze jednostek pochodzących z grup chłopskich czy robotniczych.
W kolejnych dekadach wytworzyła się w Rosji warstwa sowieckiej inteligencji.
Wytworzenie się tzw., nowej klasy(kierowników i specjalistów) od lat 30tych.
W Rosji i Chinach – podwójna ścieżka kariery – pierwsza to rekrutacji za pośrednictwem zdolności i kompetencji, druga to przynależność partyjna.
Studia dawały możliwości awansu, ale przynależenie do partii bardzo je zwiększało.
Współczesne zmiany szkolnictwa w Rosji:
- powstanie szkół elitarnych (dla najbogatszych),
- wykształcenie dobrej jakości uwarunkowane jest pochodzeniem i finansami,
- zróżnicowanie regionalne (dostępność szkolnictwa wyższego uwarunkowana jest miejscem zamieszkania – miasto-wieś),
- zjawisko reprodukcji klasowej – reprodukcja warstwy kierowniczej,
zróżnicowane w kontekście mniejszości etnicznych ( język etniczny staje się przeszkodą w możliwości awansu społecznego), asymilacja, która prowadziła do wyobcowania , alkoholizmu – bo dzieci zabierane do szkół z internatem po powrocie nie potrafiły dopasować się do własnego miejsca zamieszkan

Anglia
W Wielkiej Brytanii szkolnictwo dzieli się na pięć stopni:
pre-school - przedszkole 3-5 lat
primary school - szkoła podstawowa 5-11 lat
secondary school - średnia 12-16 lat
further education - kształcenie pomaturalne 16-18 lat
higher education - kształcenie wyższe 18+
Już od lat trzech dziecko może uczęszczać do przedszkola, które nazywa się nursery school, playschool, playgroup lub kindergarten.
Po ukończeniu 5 roku życia zaczyna się obowiązek szkolny, który trwa do ukończenia 16 lat. Choć istnieje możliwość rozpoczęcia nauki w wieku 4 lat, dziecko powinno zacząć chodzić do Primary school w pierwszym semestrze przypadającym po jego 5 urodzinach.

Nauka w Primary school trwa 6 lat i obejmuje dwa etapy:
(infant schools) szkoła małego dziecka - dla uczniów od 5 do 8 lat,
(junior schools) szkoła dla dzieci starszych - dla uczniów od 8 do 11 lat.
W wieku lat dwunastu dziecko przechodzi do szkoły średniej: secondary school i pozostaje w niej przez lat pięć.
Dla większości tj. ok. 90% uczniów szkoła średnia to comprehensive school, choć istnieje również na tym szczeblu grammmar school oraz modern school.
Comprehensive schools łączą różne kierunki nauczania ogólnokształcącego technicznego i przedzawodowego, co daje szeroką możliwość wyboru dalszej drogi życiowej.
Do modern schools uczęszcza ok. 5% młodzieży. Szkoły te mają charakter ogólnokształcący, a swymi programami obejmują trzy grupy przedmiotów: humanistyczne, matematyczno - przyrodnicze oraz praktyczne. Tylko 3% młodzieży trafia do grammar schools, które możemy zaliczyć do tradycyjnych szkół ogólnokształcących, które przygotowują do studiów uniwersyteckich. Nauka w nich trwa do wieku osiemnastu lat, czyli obejmuje także dwa lata dodatkowej "klasy szóstej", o której za chwilę.
Warto również wspomnieć, iż na poziomie secondary school charakterystycznym elementem brytyjskiej oświaty jest szkolnictwo prywatne (tzw. public schools). To ekskluzywne placówki głównie o klasyczno - humanistycznym kierunku nauczania, znane z dyscypliny i selekcji uczniów. W najbardziej typowych public schools wychowankowie mieszkają w internacie. Szkoły te przyjmują młodzież w wieku lat trzynastu, doprowadzając ich do egzaminów końcowych zdawanych - tak jak w systemie państwowym - w wieku lat osiemnastu. Przyjęcie do nich poprzedza ukończenie również kosztownych preparatory schools - zwanych potocznie prep schools - w których dzieci uczą się od wieku lat siedmiu do trzynastu.
Nauka w primary i secondary school podzielona jest na cztery stopnie:
Key Stage 1: 5 -7 lat
Key Stage 2: 7-11 lat
Key Stage 3: 11 -14 lat
Key Stage 4: 14 - 16 lat
Uczniowie przystępują do egzaminu SATs na zakończenie każdego poziomu nauki tj. w wieku 7, 11, 14 i 16 lat.
Ostatni z tych egzaminów kończący szkołę średnią nosi nazwę General Certificate of Secondary Education (w skrócie GCSE), w Szkocji - Standard Grades i można uzyskać w wybranej przez siebie liczbie przedmiotów. Umożliwia on kontynuowanie nauki w szkołach średnich, college'ach lub podjęcie pracy.
Wielu uczniów kontynuuje naukę jeszcze przez dwa lata (wiek 17-18 lat), w sixth form college. To jakby "szósta klasa" szkoły średniej. Nauka odbywa się zwykle w tej samej szkole, co do tej pory. Te dwa stopnie nauki - szczebla obowiązkowego oraz dodatkowego nie są bowiem formalnie oddzielone. Sixth form college przygotowuje do podjęcia studiów wyższych i nauka w nim ma w znacznym stopniu charakter akademicki, a kończy się egzaminami zwanymi Advanced level examinations - w skrócie A-levels, zdawanymi również w wybranej liczbie przedmiotów i będącymi jednocześnie egzaminami wstępnymi na studia.
W wieku lat osiemnastu absolwent szkoły średniej może ubiegać się o przyjęcie do szkoły wyższej College / University na poziomie higher education. Szanse dostania się na dobrą uczelnię zależą od liczby A- levels i uzyskanych w nim ocen.
Studia są dwustopniowe.

Poziom pierwszy (tzw. first degree, odpowiadający naszym studiom na poziomie licencjackim) to w Anglii 3 -letni, a w Szkocji 4 - letni kurs, po którym uzyskuje się dyplom zwany Bachelor. Może to być, na przykład: Bachelor of Arts (w skrócie BA) - w naukach humanistycznych; Bachelor of Science (w skrócie BSc) - w naukach ścisłych; lub Bachelor of Laws (w skrócie LLB) - w zakresie prawa.
Poziom drugi (tzw. postgraduate degree, odpowiadający naszym studiom magisterskim) to zwykle roczne (taught courses) bądź dwu-letnie w przypadku pracy naukowo-badawczej (research courses) kursy zakończone uzyskaniem dyplomu Master (MA, MSc). Do ich podjęcia wymagane są dobre wyniki z first degree.
Z reguły znaczna większość studentów opuszcza uniwersytet po uzyskaniu dyplomu pierwszego stopnia.
Istnieje oczywiście możliwość podjęcia dalszej nauki i badań naukowych, z myślą o napisaniu rozprawy doktorskiej i uzyskaniu stopnia doktora - a doctorate.


Niemcy
Kształcenie obowiązkowe trwa zazwyczaj 12 lat. Obowiązek szkolny zaczyna się dla wszystkich dzieci, które do 30 czerwca danego roku ukończyły 6 lat i trwa w zależności od landu 9, 10(w Berlinie, Brandenburgii, Bremie, Północnej Nadrenii – Westfalii), oraz 3 lata w niepełnym wymiarze godzin.
Szkolnictwo podstawowe.
Bezpłatna, obowiązkowa, powszechna szkoła podstawowa trwa 4 lata( w Berlinie i Brandenburgii 6 lat) i stanowi pierwsze ogniwo w systemie szkolnym. Nauka odbywa się w systemie koedukacyjnym. Nauka kończy się uzyskaniem świadectwa Grundschule uprawniającego do dalszego kształcenia w szkole średniej. Klasy tworzy się z dzieci tej samej grupy wiekowej. Przez pierwsze dwa lata uczy je jeden nauczyciel. Od 3 klasy liczba nauczycieli zwiększa się. Lekcja trwa 45 minut. Rok szkolny rozpoczyna się 1 sierpnia i kończy 31 lipca następnego roku. Wakacje szkolne trwają 75 dni. Szkoły działają w godzinach rannych przez 5 dni w tygodniu. W niektórych landach 6 dni.
Główną rolę w nauczaniu początkowym odgrywa nauka czytania, pisania, matematyki. Zajęcia są interdyscyplinarne bądź poświęcone jednemu przedmiotowi. Dzieci uczą się niemieckiego, matematyki, wstępu do nauk społecznych, historii, geografii, biologii, fizyki i chemii, muzyki, plastyki, religii i wychowania fizycznego. Począwszy od 3 klasy wprowadza się język obcy. Skala ocen jest odwrotna niż u nas.
Szkolnictwo średnie niższe.
Szkoły średnie opierają się na nauczaniu podstawowym. Głównym celem szkół średnich niższych jest zaoferowanie uczniowi podstawowego ogólnego wykształcenia połączonego z elementami wybranej specjalizacji oraz wspieranie rozwoju ucznia, jego zdolności i zainteresowań. Kierunki nauczania są zróżnicowane, co prowadzi do uzyskania różnych świadectw. Klasy tworzą uczniowie tej samej grupy wiekowej. Gdy w szkole występuje więcej specjalizacji w 7 – 10 roku nauki kryterium może stanowić wybrany kierunek, a nie wiek. Rok szkolny i tydzień szkolny są identyczne jak w szkołach podstawowych.
Placówki oferujące jeden typ kształcenia:
Szkoła średnia pierwszego stopnia, w jej skład wchodzi:
obowiązkowa szkoła główna (Hauptschule).Daje uczniom kształcenie ogólne podstawowe. Obejmuje 5 – 9 rok nauki (7 – 9). W landach gdzie obowiązek trwa 10 lat 5 – 10. Złożenie egzaminów jest równoznaczne z ukończeniem szkoły i uzyskaniem świadectwa, co uprawnia do podjęcia praktycznej lub teoretycznej nauki w różnego rodzaju szkołach zawodowych. Absolwenci nie mogą podjąć studiów wyższych, mają też ograniczone możliwości zdobycia matury.
obowiązkowa szkoła realna (Realschule). Oferuje rozszerzone kształcenie ogólne. Obejmuje 5 – 10 rok nauki (7 – 10) Jej ukończenie i uzyskanie świadectwa umożliwia dalszą naukę na drugim szczeblu kształcenia średniego w szkołach zawodowych. Absolwenci również nie mają uprawnień do podjęcia studiów, ale mają możliwość zdobycia matury.. Alternatywą jest ukończenie Mittelschulen.
(Gymnasium). Oferuje pogłębione kształcenie ogólne. Obejmuje 5 – 13 rok nauki ( 7 – 13). Prowadzi do uzyskania świadectwa maturalnego, a tym samym otwiera drogę na studia wyższe. Istnieją 3 typy gimnazjów: klasyczne, języków nowożytnych i matematyczno – przyrodnicze.
Placówki oferujące różne typy kształcenia.
szkoła rozszerzona (Gesamtschule) ma w założeniach walczyć z zasadą trójczłonowości systemu oświatowego, łącząc w sobie 3 wcześniej wymienione szkoły. Ukończenie szkoły rozszerzonej umożliwia kontynuację nauki na drugim szczeblu gimnazjum lub w szkołach fachowych. Uczniowie są przydzieleni do klas w zależności od świadectwa jakie chcą uzyskać. Lekcje z niektórych przedmiotów wprowadza się stopniowo na 2 różnych poziomach.
Pod koniec 9 roku nauki uczniowie mogą zdobyć pierwsze świadectwo ogólne. W szkołach kształcenia średniego niższego, gdzie nauka trwa dłużej niż 9 lat, uczniowie mogą uzyskać kwalifikacje, które są podstawą do dalszej nauki w szkołach zawodowych w systemie nauczania przemiennego.
Tzw. Mittlerer można otrzymać pod koniec 10 roku nauki. To świadectwo daje możliwość kontynuowania nauki w pełnym wymiarze godzin w szkołach szczebla średniego wyższego.
Uczniowie Gymnasien i Gesamtschulen pod koniec 10 roku nauki mają prawo kontynuować naukę w Gymnasiale Oberstufe.
SZKOLNICTWO średnie wyższe
Uczniowie w wieku 16 – 19 lat mają do wyboru następujące kierunki kształcenia:
Kształcenie ogólne
Kształcenie i przygotowanie zawodowe
Kształcenie ogólne i zawodowe połączone
Większość młodzieży wybiera kształcenie z ukierunkowaniem zawodowym. Końcowe zdanie egzaminu Abitur umożliwia wstęp na wszystkie kierunki studiów na uczelniach wyższych i uniwersytetach.
Typy szkół:
Gymnasiale Oberstufe – obejmuje 11 – 13 rok nauki (10 – 12 lub 11 – 12). Warunkiem przyjęcia jest przedstawienie świadectwa uzyskanego pod koniec 10 roku w Gymnasium. Początkowo nauka opiera się na wiadomościach wyniesionych ze szkoły średniej niższej. 10 – 11 rok nauki stanowi okres przejściowy, po którym oprócz przedmiotów obowiązkowych szkoła oferuje różne specjalizacje. Przedmioty szkolne podzielone są na 3 grupy :
język, literatura i sztuka
nauki społeczne
matematyka, nauki przyrodnicze i technologia.
Nauka przebiega na 2 poziomach: podstawowym i zaawansowanym. Zajęcia na poziomie podstawowym mają na celu zapewnienie uczniom podstawowego przygotowania z danego przedmiotu, na poziomie zaawansowanym służą zaś dostarczeniu specjalistycznej wiedzy i przygotowaniu do studiów. Uczniowie muszą wybrać 2 przedmioty zaawansowane, z czego jeden to język niemiecki, język obcy, matematyka lub przedmiot ścisły.
W Gymnasiale Oberstufe stosuje się system punktacji odpowiadający sześciostopniowej skali ocen:
Ocena 1 odpowiada 15/14/13 punktom
Ocena 2 odpowiada 12//11/10 punktom
Ocena 3 odpowiada 9/8/7 punktom
Ocena 4 odpowiada 6/5/4 punktom
Ocena 5 odpowiada 3/2/1 punktom
Ocena 6 o punktom
Nauka kończy się egzaminem Abitur. Obejmuje on 4 przedmioty i przewiduje sprawdziany pisemne, a niekiedy także ustne. Uczniowie, którzy po 13 latach nauki zdali pozytywnie egzamin otrzymują świadectwo uprawniające do wstępu na obrany kierunek studiów.
Berufsfachschule – są szkołami funkcjonującymi w pełnym wymiarze godzin. Przygotowują uczniów do zawodu lub umożliwiają połączenie kształcenia zawodowego z ogólnym. Istnieje duży wybór kierunków: dla zawodów handlowych, specjalizujących się w językach obcych, sztukach, rzemiośle, ekonomii. Czas trwania nauki zależy od wybranej specjalizacji. Najkrótsze cykle trwają rok. Z reguły wszystkie kończą się egzaminem. Można uzyskać następujące kwalifikacje:
dyplom państwowy asystenta technicznego(biochemia, odzież, informatyka)
dyplom państwowy asystenta handlowego (obróbka danych, języki obce)
Berufsaufbauschule – to szkoły dla uczniów, którzy uzyskali przygotowanie zawodowe lub mają wieloletnią praktykę w zawodzie. Szkoły te mają na celu rozszerzyć i pogłębić wykształcenie ogólne i zawodowe ucznia. Te szkołę można podzielić na następujące sekcje: technologiczną, ekonomiczną, gospodarstwa domowego. Nauka trwa co najmniej rok i kończy się egzaminem.
Fachoberschule obejmuje 11 i 12 rok nauki. Warunkiem przyjęcia jest świadectwo z Realschule. Szkoła zapewnia kształcenie ogólne, przekazuje wiedzę techniczną teoretyczna i praktyczną. Po jej ukończeniu uczeń otrzymuje świadectwo ukończenia szkoły średniej wyższej technologicznej. Praktyczne kształcenie specjalizacyjne przypada na 11 rok nauki i odbywa się przez 4 dni w tygodniu.
Berufliches Gymnasium/Fachgymnasium – nie ma poziomu niższego ani poziomu pośredniego. Warunkiem rozpoczęcia nauki jest przedstawienie świadectwa ukończenia Realschule opdowiadającego ukierunkowaniu i wymaganiom specjalnym. Szkoła ta pozwala jednocześnie uzyskać kilka kwalifikacji: połączenie świadectwa dającego wstęp na wyższe uczelnie i kwalifikacji zawodowych. Nauka umożliwiająca uzyskanie podwójnych kwalifikacji trwa 4 lata i kończy się 2 oddzielnymi egzaminami: egzaminem Abitur i egzaminem dającym kwalifikacje zawodowe.
Fachschule – kształcenie zawodowe uzupełniające ma za zadanie przygotowanie średniego wyspecjalizowanego personelu do zajmowania stanowisk kierowniczych w przedsiębiorstwach odpowiadających ich przygotowaniu. Absolwenci zajmują miejsce pomiędzy osobami z dyplomem szkolnictwa wyższego i posiadaczami świadectw umiejętności zawodowych. Fachschulen oferują roczne, dwuletnie i trzyletnie cykle nauki.
KSZTAŁCENIE przemienne
Przygotowanie zawodowe trwa 3 lub 3,5 roku w systemie kształcenia przemiennego. Kształcenie odbywa się jednocześnie w Berufsschule i w zakładzie pracy. Jego celem jest zapewnienie gruntownego, podstawowego kształcenia zawodowego oraz zdobycie wiedzy i umiejętności niezbędnych do wykonywania przyszłego zawodu. Absolwenci mają prawo wykonywania wyuczonego zawodu.
Szkolenie odbywa się na podstawie umowy cywilno – prawnej między zakładem pracy a praktykantem. Umowa wyszczególnia profil szkolenia, czas trwania , liczbę zajęć w ciągu dnia, wysokość zarobków, umiejętności jakie powinien zdobyć uczeń. Warunkiem podjęcia nauki w systemie przemiennym jest spełnienie obowiązku szkolnego. Innych wymagań nie ma. Uczniowie spędzają 3 dni w pracy, a 2 dni w szkole. Otrzymują pensję z zakładu pracy. Płace wzrastają z każdym rokiem nauki. Egzamin wieńczący przygotowanie zawodowe odbywa się przed „władzami odpowiedzialnymi za szkolenie”. Egzamin składa się z części praktycznej ustnej i teoretycznej – pisemnej. Zdanie tego egzaminu pozwala na wykonywanie zawodu bez okresu próbnego lub wprowadzenia do zawodu. Ponadto zezw3ala na używanie tytułu „pracownik wykwalifikowany, asystent handlowy, czeladnik.
Kształcenie przemienne część szkolna – zadaniem szkoły jest zapewnienie wykształcenia ogólnego i zawodowego z położeniem szczególnego nacisku na wymagania zawodowe. Celem szkoły jest umożliwienie uczniom wypełnienia obowiązków zawodowych oraz uczestnictwa w życiu zawodowym i społecznym przez wyrabianie w nich poczucia odpowiedzialności społecznej i ekologicznej. Języki obce są włączane do nauczania zawodowego , jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że będą w danym zawodzie przydatne. Uczniowie uczęszczają do szkoły w niepełnym wymiarze godzin.
Kształcenie przemienne część zawodowa – wyróżnia się 370 zawody, które może obejmować kształcenie przemienne. Należy do nich wiele zawodów sektora przemysłowego: handlowego, rzemieślniczego, wolnych zawodów, służb publicznych, rolnictwa, marynarki i transportu wodnego. Szkolenie odbywa się w zakładach zapewniających wykwalifikowany personel szkoleniowy. Szkolenie może także odbywać się w międzyzakładowych ośrodkach szkoleniowych. Utworzono także niezależne centra szkoleniowe – oferują one szkolenia dla tych, dla których brakło miejsc w zakładach pracy.
Szkolnictwo wyższe
Uniwersytety – są odpowiedzialne za badania naukowe, studia, kształcenie studentów oraz promocje nowych naukowców. Uniwersytety i ich odpowiedniki mają prawo przyznawać doktoraty i doktoraty państwowe. Oferują bogaty wybór kierunków, od teologii i innych przedmiotów humanistycznych po prawo, ekonomię, nauki społeczne, przyrodnicze, inżynierię, rolnictwo i medycynę. Uniwersytety prowadzące wyłącznie określone kierunki studiów to uczelnie medyczne, medycyny weterynaryjnej, administracyjne i akademie wychowania fizycznego, a także 2 uniwersytety Bundeswehry dla oficerów federalnych sił zbrojnych. Prócz kierunków teologicznych kościoły mają własne wyższe uczelnie i własne wydziały teologiczne. Niektóre programy studiów kończą się egzaminami akademickimi, inne państwowymi lub w wypadku teologii – kościelnymi.
Szkoły kształcące nauczycieli – te szkoły kształcą nauczycieli dla Grundschulen, dla pewnych typów szkół średnich niższego szczebla, szkół specjalnych, oraz prowadzą do uzyskania dyplomu w dziedzinie nauk o edukacji. Przyszli nauczyciele pozostałych szkół przygotowują się do zawodu na uniwersytetach oraz w akademiach sztuk pięknych i konserwatoriach muzycznych. Studenci przygotowują się 3 – 4 lata do pierwszego egzaminu państwowego.
Akademie sztuk pięknych i konserwatoria muzyczne – oferują studia ze sztuk graficznych i wzornictwa przemysłowego, dramaturgii, muzyki. Kształci się tam studentów indywidualnie lub w niewielkich grupach. Akademie sztuk pięknych i konserwatoria muzyczne przygotowują przyszłych nauczycieli sztuk pięknych i muzyki.
Fachhochschulen – obejmuje kierunki takie jak: inżynieria, ekonomia, rolnictwo, nauki społeczne. Kształcenie uwzględnia wymagania praktyki zawodowej. Studia kończą się egzaminem dyplomowym. Dyplomy przyznawane na tej uczelni mają skrót FH.
Kształcenie na odległość – placówki prowadzą kierunki na poziomie uniwersyteckim umożliwiające uzyskanie Diplom i stopnia Magister. Służą one radą studentom, a także organizują zajęcia, w których studenci uczestniczą osobiście.
Studenci niemieccy i zagraniczni studiujący na wyższych uczelniach nie musza wnosić wpisowego, opłat za naukę czy egzamin. Wnoszą swój udział pieniężny na fundusz socjalny lub administracyjny za użytkowanie budynków i sprzętu należącego do uczelni.
Rok akademicki dzieli się na 2 semestry. Semestr letni trwa od kwietnia do września, a zimowy od października do marca.
Kształcenie może przybierać formę wykładów, seminariów dla początkujących i zaawansowanych, ćwiczeń , wycieczek. Studia uniwersyteckie trwają 8 – 10 semestrów, studia medyczne do 6 lat i 3 m-cy.
Niektóre studia przygotowujące do zawodu o szczególnej wadze publicznej, kończą się egzaminem państwowym. Dotyczy to medycyny, stomatologii, farmacji, weterynarii, prawa, chemii, studiów nauczycielskich.
Kształcenie nauczycieli.
Kształcenie kadry wychowania przedszkolnego i nauczania początkowego odbywa się w trzy- lub czteroletnich wyższych szkołach pedagogicznych. Kandydaci rekrutowani są z absolwentów szkoły realnej.
Kształcenie nauczycieli na potrzeby innych szczebli oświaty przebiega na poziomie szkolnictwa uniwersyteckiego. Po uzyskaniu dyplomu z dwóch wybranych przedmiotów kierunkowych, kandydaci kierowani są na roczne lub dwuletnie studia pedagogiczne. Studia te przeznaczone są dla nauczycieli od szczebla wychowania przedszkolnego do szkoły średniej. Po zakończeniu nauki zdaje się egzamin państwowy i otrzymuje dyplom uprawniający do podjęcia pracy w oświacie.