Mitologia, tragedia grecka, filozofowie- starożytna Grecja.

I. MIT- opowieść organizująca wierzenia pewnej części ludzi, najczęściej dotycząca bogów, herosów, bohaterów.

Rodzaje mitu:
antropogeniczne (o pochodzeniu człowieka)
tegogoniczne (o pochodzeniu bogów)
kosmogoniczne (o pochodzeniu świata)
ajtiologiczne (o pochodzeniu zjawisk, obyczajów, nazw)
heroiczne (opowiadające o herosach)

Funkcje mitów:
poznawcze (jako tłumaczenie zjawisk na świecie)
sakralne (jako religia i wierzenia)
światopoglądowe (kształtujące pogląd na świat)

II. bogowie greccy

Hestia- bogini ogniska domowego
Dionizos- bóg winnej latorośli
Atena- bogini mądrości
Artemida- bogini łowów i lasów
Afrodyta- bogini miłości
Apollo- bóg sztuk
Hermes- bóg złodziei, posłaniec boski
Hefajstos- bóg kowali
Hera- bogini małżeństw
Demeter- bogini pór roku
Ares- bóg wojny
Posejdon- bóg morza
Eris- bogini niezgody
Nike- bogini zwycięstwa
Hypiros- bóg snu
Tantanos- bóg nocy
Hades- własca podziemia
Persefona (Kora)- bogini śmierci

III. 9 muz greckich

Erato- muza poezji miłosnej
Euterpe- muza poezji lirycznej i muzyki
Kaliope- muza poezji epickiej
Klio- muza historii i filozofii
Melpomene- muza tragedii
Polihymnia- muza pieśni
Terpsychora- muza tańca
Talia- muza komedii
Urania- muza astronomii

IV. Homer- grecki wędrowny pieśniarz (aojda) uważany za stwórcę poezji epickiej.

Epopeja, Epos- gatunek literacki dający podstawę rozwoju epiki, przedstawiający bohatera zbiorowego na tle przełomowych wydarzeń.

Cechy eposu i stylu Homera:
-inwokacja
-obszerne dzieła (liczba ksiąg jest podzielna przez 6)
-narrator trzecioosobowy, wszechwiedzący
-liczne opisy służą retardacji (wstrzymanie akcji)
-paralezim płaszczyzn fabularnych (równoczesność akcji w świecie bogów i ludzi)
-stałe epitety (te same osoby są określane tymi samymi epitetami np. szybkonogi Achilles)
-porównania homeryckie (długie, kilkuwersowe, w którym świat ludzi porównywany jest do świata zwierząt)

V. Topos, archetyp

Topos - stały, powtarzający się obraz lub motyw literacki.Do najstarszych toposów należy motyw wędrówki, na którym opiera się Homerowa Odyseja. Topos budowany jest na zasadzie "obrazu" mającego na celu opis jakiejś sytuacji.

Archetyp - pierwowzór postaw i zachowań. W mitologii - czułość matki (Demeter), pomoc dla cierpiących zarówno dobrych, jak i złych (bóg lekarzy - Asklepios), wędrowiec; tułacz (Odyseusz), słaby punkt (Achilles).

VI. Tregedia

Wielkie Dionizje -> tragedia (gr. tragos- kozioł) -> korfeusz
Małe Dionizje -> komedia

Cechy tragedii:
-zasada trzech jedności (miejsce, czas, akcja)
-max. 3 aktorów na scenie
-występowanie chóru
-doznanie katharsis (oczyszczenia)
-konfikt racji równorzędnych
-ironia tragiczna (im bardziej bohater ucieka od przeznaczenia tym szybciej się ono spełni)

Budowa tragedii:
-Prologos (pierwsze wystąpienie aktora)
-Parodos (pierwsze wystąpienie chóru)
-Epejsodion (akcja właściwa)
-Stassimon (kolejne pieśni chóru)
-Exodos (ostatnia pieśń chóru -pieśń wyjścia)

VII. Filozofowie i szkoły

Filozofia (filos- miłość, spohia, mądrosć) to umiłowanie do mądrości .

Główne działy filozofii:
-estetyka (nauka o pięknie)
-etyka (nauka o moralności)
-logika (nauka o poprawnym myśleniu)
-matefizyka (nauka o podstawach bytu)
-psychologia (nauka o duszy)

Szkoły filozoficzne:
-Sofiści- nie ma prawd absolutnych, Protagoras z Abdredy
-Platonicy- mądrość jest źródłem dobra i piękna, Platon
-Arystotelicy- dyskusje o zasadach świata, sposobie logicznego myślenia, mówienia; Arystoteles
-Stoicy- zarówno w szczęściu i nieszczęściu należy zachować spokój, Zenon z Kition
-Epikurejczycy- jak żyć, by odczuwać przyjemność unikając bólu; Epikur z Samos
-Cynicy- (psia filozofia) życie zgodne z naturą, pogarda dla dóbr materialnych; Diogenes z Synopy
-Sceptycy- nauka sztuki wątpienia (prawda jest niedostępna dla człowieka), Pyrron z Elidy