Najważniejsze zagadnienia Antyku

ANTYK VII w.p.n.e.-V w.n.e. :

Epos Homerycki:
1. tematyka:
- ważne dla jakiejś zbiorowości wydarzenie historyczne
- na tle ważnych wydarzeń przedstawione są losy jakiejś zbiorowości i jednostkowych bohaterów
- uczestnictwo bogów w wydarzeniach dotyczących zbiorowego bohatera epoki
2. kompozycja:
- rozległy (długi), wielowątkowy utwór podzielony na pieśni i księgi
- rozpoczyna się inwokacją (uroczystym zwrotem do bogów)
- retardacja (wstrzymanie akcji, aby wzbudzić napięcie) np. opis tarczy Achillesa
3. styl i język:
- podniosły uroczysty
- pisany wierszem o szczególnie uroczystym charakterze (heksametrem)
- porównania homeryckie (jeden człon opisu jest rozbudowany, a drugi zwięzły), liczne środki artystyczne, bogaty język, porównania, stałe i złożone epitety (Achilles-szybkonogi, Atena-sowiooka, Zeus-gronowładny)

Topos - powtarzający się wątek, motyw

Fatum - (ślepy)los, źródło bogów, którzy decydują o losie człowieka i nikt nie może go zmienić

Konflikt tragiczny - konflikt równorzędnych racji; konflikt człowieka z fatum; zmaganie człowieka z losem
Wina tragiczna (niezawiniona) - niezawiniona wina; nieświadome czynienie zła lub wbrew swojej woli

zasada trzech jedności - czasu, akcji i miejsca

katharsis - podstawowa cecha tragedii, ma poruszać

decorum - stosowność stylu do akcji utworu

mimesis - naśladowanie, przedstawianie, udawanie, nawiązywanie do natury

topos archetyp - pierwowzór postaw i zachowań powtarzający się w literaturze

tren - utwór liryczny o charakterze żałobnym

pieśń - epicki utwór narracyjny o tematyce historycznej

oda - utwór liryczny, który charakteryzuje się wzniosłością tematu i stylu, sławi ideę, wydarzenie lub czas

fraszka - rymowany i wierszowany utwór humorystyczny lub ironiczny posiadający puentę

przypowieść - (wywodzi się z Biblii) gatunek dydaktyczny (mądrościowy) , o sytuacjach bliskich naszemu życiu i głębokim sensie. Typy przypowieści:
- właściwa (odpowiada definicji)
- alegoryczna (sens różnych znaczeń)
- przykład (przykład, lub anty przykład zachowań)

tyrteizm - twórca nie powinien być tylko obserwatorem, lecz także uczestnikiem życia społecznego

Cechy stylu Biblijnego:
- zdania wielokrotnie złożone
- zdania rozkazujące
- mowa niezależna ''Bóg powiedział''
- paraleizm składniowy
- szyk przestawny
- powściągliwość
- dyskrecja
- brak opisów miejsc, przedmiotów, sytuacji, przeżyć wewnętrznych