Budowa i zasada działania oka

Budowa oka

Oczy to bardzo ważne narządy zmysłu. Zbierają informacje o otaczającym świecie i wysyłają je do mózgu. Mózg przetwarza te informacje i w ten sposób powstają obrazy oglądanych przedmiotów. Gałka oczna jest kulą, lekko wybrzuszoną z przodu. Na zewnątrz głowy widać tylko tęczówkę, źrenicę i rogówkę. Reszta gałki ocznej leży wewnątrz czaszki. Mięsnie oczne utrzymują oko w odpowiedniej pozycji i sterują jego ruchami.

Gałka oczna – wypełniona płynem kula, pokryta mocna powloką zwaną twardówką. Przednia część twardówki – rogówka – jest przeźroczysta, dzięki czemu światło wnika do gałki ocznej. Za rogówką leży tęczówka ze źrenicą w środku. Światło przechodzi przez źrenice oraz soczewkę i pada na siatkówkę, wyścielająca tylną część oka. Światłoczule komórki siatkówki wysyłają impulsy poprzez nerw wzrokowy do mózgu.

Zasada działania oka

Oko ludzkie działa zgodnie z zasadami optyki geometrycznej. Na siatkówce oka otrzymujemy obraz rzeczywisty, odwrócony i pomniejszony. To, że uzmysławiamy sobie obrazy przedmiotów jako proste jest wynikiem analizy sygnału odbieranego przez nerw wzrokowy, przez odpowiedni ośrodek w mózgu.

Przy oglądaniu przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach oko musi się przystosować tak, aby ich obrazy powstawały zawsze na siatkówce. Akomodacja (przystosowanie się oka do oglądania przedmiotów z różnej odległości) polega na zmianie grubości o krzywizny soczewki ocznej. Na skutek tego zmienia się zdolność skupiająca tej soczewki.

Im bliżej oka znajduje się obserwowany przedmiot, tym grubsza staje się soczewka, a tym samym zwiększa się jej zdolność skupiająca.

Wzór, z którego można wyliczyć zmianę zdolności skupiającej oka podczas akomodacji:
Oznaczenia:
f – zmienna ogniskowa oka
x – zmienna odległość różnych przedmiotów oka
y – odległość obrazów od soczewki oka

Najczęściej spotykane wady wzroku to:
1. Krótkowzroczność (myopia). Ta wada wzroku umożliwia ostre widzenie tylko na bliskie odległości. Krótkowzroczność zwykle spowodowana jest tym, że gałka oczna jest zbyt długa lub tez krzywizna rogówki jest zbyt duża. Na skutek tego obrazy odległych przedmiotów są ogniskowane przed płaszczyzną siatkówki. W celu korekty tej wady wzroku stosuje się soczewki rozpraszające, popularnie nazywane „minusami”.

2. Dalekowzroczność (hyperopia). Wada ta uniemożliwia ostre widzenie na bliskie odległości, przy czym widzenie na dalsze odległości jest ostre. Dalekowzroczność spowodowana jest tym, że gałka oczna jest za krótka lub rzadziej nieodpowiednią krzywizną rogówki. Tą wadę wzroku koryguje się za pomocą soczewek skupiających (tzw. „plusów”).