Nauka Wojskiego o gwiazdach. Zinterpretuj fragment "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza, odnosząc go do całości poematu

Astronomia to temat niejednokrotnie przytaczany w literaturze przez poetów. Autorzy dzieł często zachwycali się pięknem nieba i na jego podstawie zastanawiali się nad różnymi rzeczami, zmuszając odbiorców do refleksji na ten temat. Taką właśnie strategię obrał również Adam Mickiewicz w swojej epopei pt. „Pan Tadeusz”. Dzięki nauce Wojskiego o gwiazdach, którą mam zamiar zinterpretować w tej pracy i innym opisom przyrody ukazał nam kraj, który został zmuszony opuścić.

Fragment, ukazujący astronomię Wojskiego, rozpoczyna się opisem zapadającego właśnie zmroku i księżyca, który w tym momencie wraz z gwiazdami pojawia się na sklepieniu nieba. Bohater zwraca naszą uwagę na poszczególne konstelacje i dodaje swoje własne spostrzeżenia, a także historie, jakie dane mu było usłyszeć w przeszłości. Hreczecha często wspomina o Bogu, np. gdy mówi o gwiazdozbiorze Wagi nie omieszka wspomnieć, że ponoć Pan ważył na niej wszystkie planety z Ziemią włącznie, gdy tworzył wszechświat. Przy „Wozie Dawidowym” skupienia się nawet na połączeniu tej konstelacji z Gwiazdą Polarną, co wskazuje na jego świetną orientację, jeśli chodzi o mapę nieba oraz ogromną wiedzę, którą posiada mężczyzna. W tym momencie również przywołuje opowieść, która mówi o upadłym aniele, zwanym Lucyferem, który przeciwstawił się Bogu i tym oto wozem przed Nim uciekał. Wojski odwołuje się do legend starych już Litwinów i przytacza historię o Lewiatanie, symbolicznym potworze, którego szczątki na pamiątkę zawieszono wśród gwiazd. Zarzuca błędy astronomom, którzy nieopatrznie mylą tę konstelację z inna, zwaną Wężem. Narrator uzmysławia nas prawie na końcu o słabym wzroku Wojskiego, co tylko potęguje nasz podziw dla jego doskonałej pamięci, staruszek potrafi dokładnie wskazać palcem miejsce i drogę, jaką poruszają się poszczególne gwiazdy. Opis wzbogacony jest o przylot komety, która odwraca uwagę wszystkich słuchaczy od rozważań mężczyzny, symbolizuje ona jakieś przykre wydarzenie, jest złowróżbna.

Przyroda w całym „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza spełnia bardzo wiele ważnych funkcji. Przedstawia nam między innymi scenerię zdarzeń oraz motywuje bohaterów do działania. Zostały one ukazane w sposób zmysłowy: można dostrzec ich barwy, ruch, usłyszeć odgłosy, poczuć zapachy. Te sielskie krajobrazy, jakie roztacza poeta przed oczyma czytelnika, wprowadzają w rajską krainę szczęśliwych lat jego dzieciństwa. Mickiewicz jawi się tu jako poeta-malarz, kolorysta posługujący się wielką paletą barw i odcieni oraz doskonały obserwator form, które stworzyła natura. Opisy mają za zadanie pobudzić naszą wyobraźnię plastyczną i jednocześnie ukazać piękno kraju, za którym autor bezgranicznie tęskni, będąc na emigracji. Uświadamia nam w ten sposób, że dopiero teraz docenia, to co utracił wiele lat temu. Mickiewicz dokumentuje kulturę staropolską i upewnia się, czy nadal pamięta wszystkie szczegóły związane z ojczyzną, chce już na zawsze zachować je w swej pamięci. Narrator często zwraca uwagę na naturę, wytwarza dzięki temu nastrój i pozwala odpocząć czytelnikowi od akcji oraz wprowadza go tym samym w następne wydarzenie.

Zarówno ten, jak i pozostałe fragmenty zawierające opisy natury mają za zadanie skłonić czytelnika do zastanowienia się, co tracimy każdego dnia, gdy zupełnie nie zwracamy uwagi na otaczający nas świat. Mickiewicz apeluje byśmy w zgiełku codzienności, choć na chwilę zatrzymali się i podziwiali, to czego mu nie było dane oglądać podczas dłuższego okresu swego życia. Właśnie dzięki tym opisom „Pan Tadeusz” został okrzyknięty epopeją narodową, gdyż jak żadne inne dzieło oddaje charakterystyczne cechy narodu polskiego w XIX wieku.