STAN WOJENNY
Z nocy z 12-13 grudnia 1981 wpr.stan. Internowani zostali niemal all główni działacze solidarności oraz ludzie związani z opozycjam (łacznie prawie 5 tys os) przerwano pol. Tel. Zamknięto granice,porty,lotniska, zablokow. Dojazdy do miast. - Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego-powstał WRON i wladze w polsce formalnie przejęła…na czele z gen. Jaruzelskim.(naj wyzsza wł. W stanie wojennym)na ulice wyjechaly czołgi i wozy opanc. Wprowadzono godzine milicyjna(od22-6rano –os.napotkane o tej porze Były zatrzymywane jeżeli były po za msc zam.) w calym kraju wylaczono tel. Żeby opuścić miejscowość trzeba było specjalne przepustki, zamknięto szkoly Uni..,w mediach wprowadzono scisla cenzure,zdelegalizowano zw. Zawodowe. - Reakcją na wprowadz stanu bylyt strajki okupacyjne w zakładach pracy całego kraju.w odpow. Wladze rozp. pacyfikacje.16 grudnia strajkowali gornicy z kopalni „wujek”w k-ach. ZOMO zaczęło strzelac,9 górników zginęło.-w pl ostro skrytykowano przez Zach panstwa.USA wprowadzila embargo na wymiane handlowa z PRL,wzrosly ceny. Podst. Artykuly żywność. Można było kupic na kartki. 1 stycznia 1983 zawieszono stan,a 22 lipca zniesiono. SB Zamordowało ks.J.Popieluszke.
POWSTANIE SOLIDARNOSCI
W lipcu 1980 rzad ogłosił kolejna podwyżkę cen miesa i wedlin,stalo się to przyczyna protestow robotniczych.W sierpniu rozp. się strajki na wybrzeżu. Protestowali stoczniowcy z stoczni gdańskiej im.Lenina,przylaczali się robotnicy z innych zakładów. W krotkim czasie protest ogarnął caly kraj, protestujący przedstawili władzy 21 postulatow np. m.in. domagano się wyższych plac,lepszych warunkow pracy.
W Gdańsku powstal Międzyzakładowy Komitet Strajkowy z Lechem na czele, podobne były w Szczecinie i Jastrzębiu-Zdroju..31 sierpnia 1980 wicepremier Mieczysław Jagielski podpisał z przywódcą stoczniowców Lechem Wałęsą porozumienie w sprawie realizacji 21 postulatów. Na spotkaniu w Gdańsku przedstawiciele MKZ 17wrzesnia 80 utworzyli Niezależny Samorządny Związek Zawodowy(NSZZ)”Solidarność”. W ciagu roku wstąpiło do niego ok.10mln osób.”Solidarność” stala się glowna sila polityczna niezalezna od wladz PRL. Edwarda Gierka odwolano z zajmowanego stanowiska,a New sekretarzem Komitetu Centralnego PZPR został Stanisław Kania, okazal się jednak zbyt ustępliwy w kontaktach z działaczami solidarności i w lutym 81 new premierem zostal gen. Wojciech Jaruzelski,sprawujący również funkcje ministra obrony narodowej.
PRZEMIANY SPOŁECZNE
W latach 70 w pl nastąpiły zmiany w polityce went. I gospodarce oraz przemiany społeczne.miedzi 70-80r l.ludnosci wzrosla o 3mln.Czesc młodych ludzi przenosila się ze wsi do miast w których było latwiej znaleźć prace. Pod rządami Edwarda Gierka w pl wzrosla il. Produkowanych dobr konsumpcyjnych: lodowek,pralek automatycznych,samochodow,kolorowych telewizorow. Art. Te jednak glownie były dostępne dla osob związanych z partią. Kryzys gospodarczy w polaczeniu z silna „propaganda sukcesu’ sprawil ze pl zaczeli kierowac się podwojna moralnością,czyli polegalo to na tym iż oficjalnie udawano wiare w słuszność polecen i decyzji partii a w rzeczywistości lekceważono tą ideologie komunistyczna. Nauka w pl miala utrudnione warunki rozwoju.poprawnosc ideologiczna wazniejsza była od prawdy naukowej.Cz. naukowcow fałszowała wyniki badan. Rzetelne badania naukowe były jednak dla wladz mniej wazne niż sprawozdania i podsumowania korzystne dla sprawowanej polityki. Z tego powodu pl uczeni emigrowali do innych panstw. W 72 w Sapporo W.Fortuna 1-szym gold medalista w skokach,74 druzyna pilki noznej prowadzona przez Kazimierza Gorkiego zdobyla III miejsce na MŚ w Niemczech. Irena Szewinska bila natomiast rekordy w lekkoatletyce w b.sprintrskich. Krystyna Chojnowska opłynęła jako -1sza samotnie kule ziemska,pl himalaiści dokonali -1szego zimowego wejsca na Mount. Triumfy swiecila także kultura.swiatowo slawe jako kompozytor zdobyl Krzysztof Penderecki. A z cenionymi w europie filmami Andrzeja Wajdczy czy Romana Polańskiego zapoznac moglo się niewielkie grono odbiorcow. W podziemnych wydawnictwach publikowano utwory np. Czesława Miłosza i wielu innych.