Charakterystyka bohaterów "Potopu"

Na podstawie poniższej sceny z Potopu Henryka Sienkiewicza scharakteryzuj bohaterów powieści. Zwróć uwagę na relacje między nimi oraz ich postawę wobec prawa i ludzi.

„Potop” Henryka Sienkiewicza to pozytywistyczna powieść historyczna napisana w stylu walterskotowskim. Ukazuje ona wojnę ze Szwecją z lat 1655-1657. Prawdziwe wydarzenia historyczne są tłem dla między innymi wątku miłosnego Andrzeja Kmicica i Oleńki Billewiczówny. Podany fragment przedstawia ich relację na początku powieści, kiedy narzeczony przyjeżdża do Wodoktów, by wytłumaczyć ukochanej wydarzenia zaszłe w Upicie.

Andrzej Kmicic to młody dowódca oddziału żołnierzy, z którymi przyjechał do Laudy, aby spełnić warunki testamentu Herakliusza Billewicza, według którego miał poślubić Oleńkę i objąć w spadku Lubicz. W podanej scenie pokazuje się nie jako mężny i odważny szlachcic, ale jako zmieszany i niepewny młodzieniec. Jego nastrój ilustrują wykonywane gesty – podkręcanie wąsa oznacza zadowolenie i pewność, natomiast dotykanie włosów („czupryny”) – nerwowość i zniecierpliwienie. Kmicic jawi się jako osoba, która ceni opinię innych ludzi. Ubolewa nad faktem, że musi przyznać się do popełnionych czynów, co może obniżyć jego reputację wśród kompanów. Ponadto uważa, że to siła stanowi prawo, a nie pisane dokumenty, co potwierdza zachowanie jego żołnierzy. Jednakże największą wadę Kmicica stanowi lekkomyślność i brak rozwagi. Po wysłuchaniu burmistrza i radnych Upity, zamiast przemyśleć sytuację, bezmyślnie ich ukarał. Szlachcic także twierdzi, że nie boi się nikogo i ma pełną władzę nad swoim oddziałem. Uważa ponadto, że nikt nie może mu się sprzeciwić, dlatego nie traktuje zachowania Oleńki poważnie. Potrafi roześmiać się w trakcie kłótni, tak jakby nigdy nie miała miejsca. Pokazuje się także jego awanturnicza i gwałtowna natura, kiedy spotyka się ze stanowczą odmową narzeczonej. Mimo wielu wad, Kmicic jest także wiernym kompanem, który ceni przyjaźń i przywiązanie. Potwierdza to jego reakcja na ultimatum postawione przez Oleńkę – próbuje bronić swoich żołnierzy, mówiąc, że przeżyli razem dobre i złe chwile i nawzajem ratowali się z niezliczonych opresji.

Aleksandra Billewiczówna to wnuczka sławnego Herakliusza Billewicza, która mieszka w Wodoktach. Według testamentu dziadka miała ona poślubić Andrzeja Kmicica, który w końcu przyjechał do Laudy. Podany fragment przedstawia ją w momencie, kiedy musi dać wyraz swoim poglądom i przekazać je przyszłemu mężowi. Oleńka jest osobą, która ceni prawdę, uczciwość i pokój. Mówi, że boi się Boga, ale także ludzkiej krzywdy i łez. Zależy jej na pomyślnym przyjęciu Kmicica do społeczeństwa laudańskiego, dlatego postanawia stanowczo dowiedzieć się prawdy o jego poczynaniach i zmusić go do poprawnego zachowania. Jest jednakże sprawiedliwa, ponieważ pozwala narzeczonemu opowiedzieć o wydarzeniach z Upity. Ma również ciągle nadzieję, że Kmicic postąpił jak dobry człowiek i zastosował się do obowiązującego prawa. Kiedy słyszy co w rzeczywistości zrobił szlachcic, jest bardzo zawiedziona. Potrafi jednakże przedstawić swoje zdanie w stanowczy sposób, ponieważ nie boi się narzeczonego i wierzy w wypowiadane słowa. Oleńka także bardzo ceni siebie samą i swoją reputację – nie chce wyjść za człowieka, o którym źle się mówi i który ma złe zwyczaje i towarzyszą mu agresywni ludzie. Jest zdecydowana, że dopóki Kmicic nie opuści swoich kompanów i nie pokaże się z dobrej strony, to nie wyjdzie za niego.

Andrzej Kmicic i Oleńka Billewiczówna to dwie różne osoby wychowane i żyjące według innych zasad. Kmicic jest szlachcicem, żołnierzem, który był na wielu wojnach i wiele przeżył, dlatego ceni swoich kompanów i ma za nic pisane prawo. Uważa także, że dzięki swojej sile ma władzę nad ludźmi. Traktuje swoją narzeczoną jak własność, dlatego jest bardzo zdziwiony jej stanowczym zachowaniem. Natomiast Oleńka Billewiczówna to panna wychowana pośród pokoju i znajomych jej ludzi. Dlatego ważne jest dla niej prawo, sprawiedliwość i uczciwość. Traktuje wszystkich ludzi z szacunkiem i preferuje pokojowe rozwiązania. Mimo miłości do Kmicica nie może porzucić swoich zasad i ideologii, dlatego stanowczo stawia mu pewne warunki.