Biologia - Układ płciowy żeński i męski, od poczęcia do narodzin

Narządy płciowe damskie zewnętrzne:
-wzgórek łonowy,
-wargi sromowe większe
-wargi sromowe mniejsze
-łechtaczka.

Narządy płciowe damskie wewnętrzne
-jajniki
-jajowody
-macica
-pochwa.

Jajniki- są parzystymi gruczołami płciowymi żeńskimi. Mają długość ok. 4cm i kształt migdałka. Leżą w dolnej części jamy brzusznej, w miednicy małej, po obu stronach. Dojrzewają w nich komórki jajowe, produkują hormony płciowe (estrogen, progesteron).

Jajowody- są kanalikami długości 10-12cm. Łączą jajniki z macicą. Koniec jajowodu w sąsiedztwie jajnika ma kształt lejka z wypustkami zwanymi strzępkami jajowodu; strzępki ułatwiają wprowadzenie komórki jajowej do światła jajowodu. Zadaniem jajowodów jest przeprowadzenie komórki jajowej do jamy macicy; odbywa się to dzięki skurczom ich mięśniówki, obecność wydzieliny produkowanej przez gruczoły jajowodów oraz ruchowi rzęsek wyścielających ich błonę śluzową.

Macica- to elastyczny, silnie umięśniony narząd. Ma kształt nieco spłaszczonej gruszki, cieńszym końcem zwróconej ku dołowi, długość 7-9cm. Położona jest centralnie w jamie macicy między pęcherzem moczowym a odbytnicą część grubsza i szersza macicy zwana jest trzonem, węższa szyjką; wewnątrz trzonu znajduje się przestrzeń- jama macicy, w której podczas ciąży rozwija się płód.

Pochwa- końcowy odcinek dróg rodnych, Jest przewodem mięśniowym długości ok. 10cm, wysłanym błoną śluzową. Łączy szyjkę macicy z zewnętrznymi narządami płciowymi; ujście pochwy znajduje się poniżej cewki moczowej; jest narządem kopulacyjnym, umożliwiającym wprowadzenie nasienia do dróg rodnych kobiety podczas stosunku płciowego. Podczas porodu stanowi kanał wyjściowy dla płodu.

Narządy płciowe męskie:
- jądra
-najądrza
-nasieniowody
-prącie
-gruczoły dodatkowe
-gruczoł krokowy (prostata)
-pęcherzyki nasienne.

Jądra- są parzystymi gruczołami owalnego kształtu dł. 4-5cm. Leżą pod jamą brzuszną w tzw. worku mosznowym. Zbudowane są z cewek nasiennych, w których produkowane są plemniki. Przestrzenie między cewkami wypełnia delikatna tkanka łączna, w której komórkach produkowane są hormony męskie (testosteron). Pod wpływem tego hormonu następuje rozwój męskich cech płciowych. Wydzielaniem testosteronu kierują hormony przysadki mózgowej.

Najądrza- twór przylegający do każdego z jąder. Znajduje się przy ich górnych biegunach. Stanowi ono „magazyn” plemników, w którym osiągają one pełną dojrzałość.

Nasieniowody- są kanalikami długości 40-50cm. Zaczynają się w najądrzu, kierują się ku górze, zagłębiają w jamę brzuszną i kończą się jako tzw. przewody wytryskowe uchodzące do cewki moczowej; Ich zadaniem jest przenoszenie plemników z miejsca ich powstawania do cewki moczowej.

Prącie- narząd kopulacyjny. Umożliwia wprowadzanie nasienia do dróg rodnych kobiety, zbudowany jest z cewki moczowej i tzw. ciał jamistych, które wypełniają krwią powodują erekcję.

Komórka jajowa - to komórka rozrodcza żeńska dojrzewająca w jajniku. produkcja tych komórek trwa do menopauzy. K.J. powstaje zwykle jedna w miesiącu, dzień uwolnienia to owulacja-środek cyklu. Jest ok.250tys razy większa od masy plemnika. Posiada w swym wnętrzu materiał odżywczy, otoczona jest osłonkom nie ma zdolności poruszania się. Żyje 24h ale zdolność zapłodnienia to 12h.

Plemniki- komórki rozrodcze męskie wytwarzane w jądrach, wchodzące w skład płynu nasiennego. Produkowane są masowo do późnego wieku starczego, składają się z główki, wstawki oraz witki, za której pomocą się poruszają, Od plemnika zależy płeć. Żyje 5dni.

Zapłodnienie- to proces połączenie się komórki rozrodczej żeńskiej z komórką rozrodczą męską, w wyniku czego powstaje zapłodniona komórka jajowa tzw. zygota.

Zaplemnienie- dostanie się plemników w pobliże komórki jajowej.

Owodnia- przestrzeń otaczająca bezpośrednio zarodek, wypełniona wodami płodowymi, które łagodzą wstrząsy oraz pozwalają swobodne poruszanie się zarodka.

Omocznia- rozwija się między owodnią a kosmówką, u człowieka jest narządem szczątkowym. Pęcherzyk żółtkowy otacza żółtko. Podczas rozwoju zarodek zużywa żółtko, więc pęcherzyk zmniejsza się i zostaje wcielony do pępowiny.

Kosmówka- najbardziej zewnętrzna błona płodowa, wytwarzająca na powierzchni stykającej się z błoną macicy wyrostki zwane kosmkami. Wrastają one do śluzówki macicy. Ta część kosmków wraz że ścianą macicy tworzy narząd zwany łożyskiem.

Łożysko- narząd rozwijający się poprzez wrastanie kosmków w błonę śluzówki macicy, zapewnia wymianę substancji między matką a płodem.

Okres zarodkowy- trwa od zapłodnienia do 8tyg. Powstaje zygota, wielokrotnie się dzieli, po 1tyg. Oddziela się od macicy i ulega implantacji. W trakcie implantacji zachodzą podziały zarodka zbudowanego z 3 warstw komórek: ektoderma, mezoderma, endoderma. Tworzą się też błony płodowe: owodnia, omocznia, kosmówka. Ok. 4tyg. Powstaje łożysko, składa się z części matczynej i płodowej. Łożysko uczestniczy w oddychaniu, odżywianiu, wydalaniu dostarcza przeciwciała. Nie chroni przed używkami, lekami.

Okres płodowy- trwa od 8tyg. do końca ciąży. Polega na zwiększeniu masy i intensywnym wzroście (rosną włosy paznokcie)

Ciąża- to stan organizmu kobiety od momentu zapłodnienia do porodu. Objawy- zatrzymanie miesiączki, powiększenie sutków, w początkowym okresie mogą wystąpić nudności, wymioty.

Poród- proces, w którym płód wydostaje się poza organizm matki.

Połóg- to 6 tygodniowy okres, w którym kobieta wraca do stanu z przed ciąży.