Czy Stanisław August Poniatowski był dobrym królem, czy nie?

Stanisław August Poniatowski urodził się 17 stycznia w 1732 roku w Połczynie, a zmarł 12 lutego w 1798 roku w Sankt Petersburgu. Był ostatnim władcą Rzeczypospolitej Obojga Narodów królem Polski i wielkim księciem litewskim w latach 1764-1795.

Wiele ludzi zadaje sobie pytanie czy Poniatowski był dobrym królem czy nie. To trudne pytanie. Ja uważam, że był dobrym królem i spróbuję to przedstawić w kilku argumentach.

Pierwszym argumentem jest to, że czasy, w których panował nie były korzystne dla rozwoju państwa. Kiedy Poniatowski objął władze, Rzeczpospolita przeżywała problemy gospodarcze, skarbiec państwowy był pusty, a armia praktycznie nie istniała.

Następnym argumentem jest to, że król pragnąc wzmocnić system rządów, założył 15 marca 1765 roku Szkołę Rycerską. Szkoła w swym założeniu miał być elitarną uczelnia wojskową, która kształciłaby przyszłe kadry dla armii Rzeczypospolitej. Król został szefem Korpusu tej placówki. Poniatowski przeznaczył na szkołę 1,5 miliona zł , a później dodatkowo na jej utrzymanie 600 000 zł rocznie. Suma ta pozwoliła na wychowanie 200 kadetów w ciągu roku. Król na użytek Szkoły Rycerskiej oddał także swój Pałac Kazimierzowski w Warszawie.

Kolejnym argumentem jest to, iż w 1765 roku władca podjął próbę wzmocnienia miast. W tym celu powołał wszystkie wojewódzkie Komisje Dobrego Porządku, które zajęły się uporządkowaniem praw własności na terenach miejskich. Zlikwidowały one również wiele jurydyk magnackich, a miasta poprzez uprawne zbieranie podatków miejskich zyskały nowe fundusze przeznaczone na m.in. wybrukowanie ulic.

Następnym argumentem jest to, że Stanisław August wypełniając artykuł 45 swoich zobowiązań podpisanych w pacta conventa rozpoczął przeprowadzanie reformy monetarnej. Komisja mennicza, która została powołana przez króla zajęła się projektem wprowadzenia nowych stóp monetarnych. monetarnych 1765 roku otwarto zamknięte w Rzeczypospolitej od trzech pokoleń mennice.

Kolejnym argumentem jest to, że w marcu w 1765 roku władca wraz z Ignacym Krasickim i Franciszkiem Bohomolcem założył tygodnik Monitor. Treść artykułów zamieszczonych w tej gazecie popierała potrzeby poprawy doli chłopskiej, a także większą tolerancję w sprawach religijnych.

Następnym argumentem jest to, iż dzięki zaangażowaniu króla powstała Szkoła Języków Orientalnych w Stambule. Szkoła ta kształciła kadry polskiej dyplomacji. W 1773 roku powstała Komisja Edukacji Narodowej. Była pierwszą na świecie centralną instytucja zajmującą się edukacją, która przejęła kadrę i budynki skasowanych szkół jezuickich. jezuickich 1775 roku powstało zaś Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych zajmujące się opracowaniem podręczników. W 1777 roku polski astronom Marcin Poczobutt - Odlanicki dla uczczenia króla nazwał nowoodkryty gwiazdozbiór Ciołkiem Poniatowskiego.

Jednym z wielu argumentów jest to, kiedy caryca Katarzyna II wprowadziła wojska rosyjskie na terytorium Rzeczpospolitej w 1767 r. Powstały wtedy dwie konfederacje: w Toruniu i w Słucku. Konfederacje te, chciały przyznać prawa katolików także dla protestantów i prawosławnych. Część szlachty zorganizowała konfederację barską, która w 1768 roku rozpoczęła wojnę przeciw Rosji, w obronie wiary katolickiej. Po czterech latach konfederacja upadła i nastąpił I rozbiór Rzeczypospolitej. Wtedy król August opracował projekt sojuszu polsko-rosyjskiego na Sejmie Wielkim. Kiedy 19 września 1789 roku Sejm zniósł Radę Nieustającą, Poniatowski stracił wpływ na władzę wykonawczą w Rzeczpospolitej. Mimo to król próbował ratować resztki wpływów proponując Rosji i Austrii zawarcie przymierza wojskowego.

Kolejnym argumentem jest to, że król był wielkim mecenasem sztuki i literatury. Organizował obiady czwartkowe, na które zapraszał uczonych, pisarzy, poetów. Królewskimi sztukami zajmował się malarz Marcelo Bacciarelli. Król często przyjmował gości. Byli nimi: poeta i historyk Adam Naruszewicz, poeta Stanisław Trembecki, satyryk i komediopisarz Franciszek Zabłoci, twórca teatru narodowego Wojciech Bogusławski i wiele innych.

Następnym argumentem jest to, że król brał udział w posiedzeniach loży Cnotliwy Sarmata. Poniatowski brał udział w pracach warszawskiego kółka Różokrzyżowców. 8 maja 1788 roku loża Katarzyny pod Gwiazdą Północną na jego cześć zmieniła nazwę na Stanisława Augusta pod Gwiazdą Północną.

Jednym z kilku argumentów jest to, iż władca uchwalił Konstytucję 3 maja 1791 roku podczas Sejmu Czteroletniego. Był to pierwszy akt prawny w Europie,

a drugi na całym świecie (pierwszą konstytucję obowiązującą do dziś uchwalona w Stanach Zjednoczonych). Jest to jedno z największych wydarzeń historii naszego kraju.
Z całą pewnością mogę stwierdzić, że Stanisław August Poniatowski był dobrym królem. Przeprowadził on wiele reform. Za jego panowaniem nastąpiło ożywienie gospodarcze i kulturalne. Mam nadzieję, że powyższymi argumentami udowodniłam, że władca zasługuje na miano dobrego króla.