Historia transportu wodnego i lotnictwa

Historia transportu wodnego jest równie stara, jak historia ludzkości. Już człowiek pierwotny pływał po rzekach i jeziorach na pniach drzew. Najpierw były one nieobrobione, później zaczęto je wydrążać i zaokrąglać na końcach, bądź też wiązać po kilka razem. Z wydrążonego pnia narodziła się łódź (takie łodzie-dłubanki spotyka się jeszcze do dzisiaj w wielu częściach świata), zaś ze związanych pni - tratwa. Pierwsze łodzie i tratwy poruszano odpychając się najpierw pałką, później wiosłem, jeszcze później - rozpinając nad nim płachtę żagla. Wiosła i żagiel stały się na całe tysiąclecia jedynym napędem coraz większych łodzi i statków, już nie tylko na rzekach i jeziorach, ale i na morzach. Dopiero wynalazek silnika parowego a później spalinowego przyniósł zmierzch fascynującego świata żaglowców. Konstrukcja statków związana była zawsze z wieloma czynnikami. Uzależniona była od materiałów dostępnych na danym terenie, od przeznaczenia statku, od wiedzy i zdolności budowniczych a także od warunków jakie stawiał mu morski żywioł.
W starożytnym, niemal bezleśnym Egipcie, powstawały płaskodenne gublije, budowane z krótkich kawałków drewna i usztywniane linami, a także papirusowe tratwy. Daleki Wschód stał się na tysiąclecia królestwem sampanów i coraz to większych dżonek. Kraje arabskie stworzyły swoje, nie zmieniane przez setki lat, oryginalne łodzie i statki o dziwnych nazwach. Dzięki skośnym żaglom i odpowiednim kształtom kadłuba mogły one lawirować i płynąć pod wiatr. Normańskie plemiona północnej Europy zdobywały morza i oceany na smukłych, ostrodennych łodziach z groźnymi wojownikami - wikingami - przy wiosłach. Świat antyczny stworzył wiosłowo-żaglowe galery, które przetrwały aż do XVIII w.
Średniowiecze przyniosło coraz większą przewagę żagla jako napędu statków. Ich wielkość nie rosła zresztą zbyt szybko. Aż do XV w. nie przekraczały z reguły 300 ton wyporności. Obok wojennych galer pojawiało się coraz więcej pękatych (jak mówiono "okrągłych") żaglowych statków handlowych. Jednak dopiero pojawienie się karaweli pozwoliło zdobywać morza i oceany. Era dużych żaglowców rozpoczęła się w XVI w. od wielomasztowych i wielopokładowych galeonów.
Ciągłe doskonalenie broni palnej zmienił zupełnie formę wojen i bitew morskich. Coraz częściej walczono na odległość a abordaż i walka wręcz były tylko uzupełnieniem boju. Z czasem zmienił się też sposób prowadzenia bitew - z walki bezładnych rojów statków na walkę płynących w szyku torowym tzw. liniowców. Oprócz nich pojawiły się z czasem mniejsze żaglowce wojenne - korwety i fregaty. Udoskonalenie i zróżnicowanie techniki doprowadziło do powstania szkunerów, barków, barkentyn, brygantyn i innych.
Oddzielny rozdział stanowiły klipry - ostatnie z wielkich handlowych żaglowców. Choć pierwsze parowce miały jeszcze żagle to jednak szybki rozwój i udoskonalanie maszyn parowych doprowadziło do powstania całkowicie nowych środków morskiego transportu - już bez żagli.

STAROŻYTNOŚĆ

statki egipskie

statki Fenicjan

statki greckie

statki Rzymian


ŚREDNIOWIECZE

okręty Wikingów

kogi i holki

galery z M. Śródziemnego średniowieczne floty Europy
łodzie Słowian


ERA WIELKICH ODKRYĆ GEOGRAFICZNYCH

karawele

karaki

galeony


fluity

pinki


ERA TECHNIKI

liniowce

fregaty wojenne

żaglowce wielorybnicze

klipry


windjammery

szkunery wielomasztowe

parowce z żaglami

WSPÓŁCZESNE TYPY ŻAGLOWCÓW
kutry kecze i jole szkunery brygi
brygantyny barki barkentyny fregaty

Historia lotniscta Wiele kultur usiłowało stworzyć i ujarzmić przedmioty latające. Najwcześniejszymi z nich były włócznie, następnie bardziej skomplikowane jak bumerangi, latawce czy sztuczne ognie. Wczesne legendy opowiadały o ludziach wznoszących się w powietrze - w starożytnej Grecji był to mitologiczny Ikar, w Chinach mówiono o krótkich lotach z wykorzystaniem wielkich latawców. Rozpoczęcie współczesnego okresu lotnictwa datuję się na 21 Listopada 1783 roku wraz z pierwszym udokumentowanym lotem balonu na gorące powietrze braci Montgolfier. Praktyczność pierwszych balonów była niewielka, ponieważ ich lot był zależny od kierunku wiatru Jeszcze w 1892 roku Lord Kelvin stwierdził, że skonstruowanie maszyn latających cięższych od powietrza jest niemożliwe.
Airbus
Boeing
Bombardier
Embraer
Natomiast największe koncerny produkcyjne samolotów wojskowych to:
• Boeing
• Lockheed
• North American Aviation
• MiG
• Dassault