Mikołaj Rej (1505-1569)

Poeta, prozaik, dramatopisarz. Urodził się w Żórawnie pod Haliczem na Rusi, zmarł w założonym prawdopodobnie przez siebie miasteczku Rejowiec. Pochodził z zamożnej rodziny szlacheckiej, której siedzibą stały się Nagłowice.

Krótko studiował w Akademii Krakowskiej, jednak dużo ważniejszy dla jego edukacji okazał się dwór Andrzeja Tęczyńskiego. Pełniąc funkcję sekretarza tego możnowładcy, przyszły pisarz zyskał ogładę towarzyską oraz nabył znajomości literatury, stylistyki i ortografii. Opuścił jednak dwór i osiadł na wsi, gdzie pędził życie ziemianina. Był zwolennikiem reformacji (ruchu religijnego w epoce odrodzenia) i aktywnym uczestnikiem ówczesnego życia politycznego.

Tworzył na pograniczu epok, czerpiąc z nich różne idee. Wpływ idei średniowiecza przejawiał się w moralizowaniu i dydaktyzmie jego utworów, pełnych pouczeń i napomnień dla czytelnika. Podobnie jak renesansowi twórcy używał języka polskiego, nie zaś łaciny dominującej w literaturze jako język ludzi wykształconych.

Jego ideałem było harmonijne bytowanie człowieka wśród natury. Wychwalał cenione przez siebie cnoty: prawość, sumienie, cześć (honor), podkreślał rolę wykształcenia.

Żywot człowieka poczciwego jest główną częścią Zwierciadła wydanego w Krakowie w 1568 roku. Żywot składa się z trzech części (ksiąg), w którym ukazuje młodość, wiek dojrzały i starość bohatera - ziemianina, któremu autor daje wskazówki, jak szczęśliwie żyć.