Charakterystyka Harpagona

Harpagon to główny bohater powieści pt. '"Skąpiec". W utworze poznajemy go w sytuacji, kiedy zamierza poinformować swoje dorosłe dzieci o własnym ożenku. Ten sześćdziesięcioletni wdowiec chce pojąć za żonę młodziutką, skromną dziewczynę.

Harpagon jest człowiekiem bardzo bogatym, ale jeszcze bardziej skąpym. Największą miłością darzy swoje pieniądze, które stara się uzyskać na wszystkie możliwe sposoby. Wciąż stara się ograniczyć wydatki do minimum. Jego podwładni chodzą w starych, podartych ubraniach, aby zaoszczędzić na kupnie nowych, a konie właściciela przymierają głodem. Nawet w czasie wydawanych uczt, na stole pojawiają się małe ilości jedzenia, które później są oddawane, aby nic się nie zmarnowało. Goście na takich przyjęciach muszą wręcz upominać się o jedzenie, które jest podawane dopiero wtedy, gdy osoba kilkakrotnie o nie poprosi. Wszystkie te czyny ukazują chorobliwe skąpstwo Harpagona, który chce zaoszczędzić na czym tylko się da.

Harpagon ma dwoje dzieci - Kleanta i Elizę. Dzieci nie kochają ojca, ponieważ gardzi on nimi oraz zupełnie o nie nie dba. Jednak jemu to nie przeszkadza. Nie przejmuje się, że syn musi się zapożyczać i grać na pieniądze, aby zarobić, a córka niedawno o mało nie straciła życia. Dla Harpagona największą miłością życia są pieniądze. Pragnie pozbyć się swych dzieci z domu jak najszybszym i najtańszym sposobem. W imię własnych korzyści próbuje wydać córkę, za dużo od niej starszego znajomego - bogatego Anzelma, tylko dlatego, że on poślubi Elizę bez posagu.

Sknerstwo Harpagona często jest wręcz niedorzeczne. Mężczyzna posiada szkatułkę z pieniędzmi, którą zakopuje w ogrodzie, mimo iż mógłby ją dużo lepiej zabezpieczyć. Chorobliwie bojąc się o utratę swojego cennego pudełka, wciąż sprawdza, czy nic mu się nie stało. Harpagon stale żyje w strachu przed utratą pieniędzy i ciągle podejrzewa o chęć kradzieży. Przez to mężczyzna zachowuje się w sposób nadpobudliwy, wciąż rozgląda się na boki, ma podejrzliwy wzrok i z byle powodu wpada w złość. Wciąż jest nieopanowany i nieufny.

By pomnożyć swój majątek, Harpagon zajmował się nielegalnym lichwiarstwem, co świadczy o jego nieuczciwości, przebiegłości i zakłamaniu. Równocześnie jednak jako zamożny mieszczanin musi utrzymywać przynajmniej pozory swojego poziomu życia. Mężczyzna okazuje zupełny brak uczuć, nie licząc się ze zdaniem innych, narzucał im swoją wolę. Zarzucał swoim bliskim i służbie zbyt dużą rozrzutność i żałuje swych pieniędzy nawet na potrzeby własnych dzieci.

Największym przejawem wad Harpagona była kradzież jego szkatułki. Mężczyzna zachowywał się jakby stracił najbliższą osobę. Wszystkie inne sprawy zeszły na dalszy plan. Dla Harpagona najważniejsze w tej chwili było schwytanie złodzieja. Histeria i strach mężczyzny zostały zbyt wyolbrzymione. W napadzie złości i przerażenia gotów był aresztować całe miasto. Oskarżał nawet własne dzieci. Gdy okazuje się, że szkatułka jest bezpieczna w mieszkaniu, Harpagon zgadza się zupełnie na wszystko, by tylko odzyskać utracone wcześniej pieniądze. Radość Harpagona po odzyskaniu szkatułki jest tak wielka, że mężczyzna nie zwraca uwagi na szczęście bliskich. Nawet wtedy potrafił wykorzystać sytuację dla zaoszczędzenia pieniędzy. Wyegzekwował od Anzelma sfinansowanie wesela.

Cech Harpagona są zbyt wyolbrzymione i przerysowane. Jest to postać pełna przeciwieństw. Harpagon łączy w sobie cechy zarówno komizmu jak i tragizmu. Jego główna wada - sknerstwo, przysłania inne cechy. Jest to przestroga dla nas, abyśmy nie przywiązywali tak dużej wagi do pieniędzy, bo mogą one nas tak omamić jak Harpagona. W życiu są przecież ważniejsze rzeczy, których nie dostrzeżemy będąc zaślepieni gromadzeniem fortuny.