Romantyzm.

Okres romantyzmu przypadł zarówno w Europie jak i w samej Polsce na czasy niezwykle burzliwe. Byl to czas ruchow narodowowyzwolenczych. Literatura zajmowala sie glownie walka narodowowyzwolencza. Podstawowa cecha postawy romantykow byl wszechstronny bunt wobec zastanej rzeczywistosci.

Konrad i Kordian to dwaj zasadniczo różni od siebie bohaterowie, mimo że łączy ich jeden cel walka o wolność ojczyzny. Do tego celu obaj słynni romantycy zmierzają zupełnie innymi drogami, jednak droga każdego z nich okazuje się nieodpowiednia.

- Konrad samozwanczy reprezentator narodu, rzuca Bogu wyzwanie
- swoja walke o wolnosc ojczyzny i szczescie narodu przegrywa przed jej rozpoczeciem. U progu dziela ponosi dotkliwa porazke.

- Zupełnie inaczej do walki o wolność ojczyzny zabrał się Kordian. Kordian, w przeciwieństwie do Konrada, był człowiekiem psychicznie słabym. Poszukiwał idei, która nadałaby jego życiu sens. Wreszcie, na szczycie Mont Blanc, Kordian odnajduje cel swego istnienia. Tutaj doznaje olśnienia. Widzi Polskę jako Winkelrieda narodów i zamierza tę wizję wprowadzić w życie.

Po powrocie do kraju Kordian próbuje zorganizować spisek, którego celem będzie zamordowanie cara przybyłego na koronację na króla Polski.

Dlatego pomysł Kordiana spotkał się z mocną krytyką zgromadzonych w kościelnych
podziemiach spiskowców.

Słuszna i roztropna krytyka nie dociera jednak do zapalonego umysłu Kordiana. Gotów jest on uczynić z Polski Winkelrieda narodów nawet przy sprzeciwie Polaków. Choć wszyscy spiskowcy, przekonani przez Prezesa, opuszczają Kordiana, on mimo to decyduje się samotnie wykonać wyznaczoną sobie misję.

Tragizmem Kordiana jest to, że postawił sobie zadanie, którego nie był w stanie wykonać.
Kordian nie był dość silny, aby dokonać zabójstwa.

Jak widać, postaci Konrada i Kordiana mocno różnią się od siebie. Obydwaj są indywidualistami. Konrada wyróżnia z otoczenia poczucie własnej wewnętrznej siły i nieprzeciętności. Kordian zaś odróżnia się od reszty społeczeństwa nieprzeciętną wrażliwością. Konrad stawia sobie zadanie niemożliwe do wykonania przez jakiegokolwiek człowieka. Nikt przecież nie może równać się z Bogiem. Natomiast Kordian wyznacza sobie cel przerastający jego siły. Bardzo możliwe, iż gdyby do carskiej komnaty szedł nie Kordian a Konrad, zbrodnia zostałaby dokonana.

Jedną ze stałych cech bohatera romantycznego było także przeżywanie wielkiej romantycznej
miłości, która stawała się wielką namiętnością, była też dowodem - wyznawanej przez romantyków - dominacji uczuć nad rozumem. Miłość romantyczna jest najczęściej nieszczęśliwa i prowadzi bohatera do samobójczej śmierci.

Innym typem bohatera charakterystycznego dla tamtej epoki jest Gustaw - postać z IV części
"Dziadów" Adama Mickiewicza. Jest to romantyczny kochanek, przeżywający nieszczęśliwą
miłość. W swojej spowiedzi oddaje całą gamę różnorodnych przeżyć, od uwielbienia, opuszczenia i wyobcowania, do pogardy i nienawiści dla ukochanej, która uległa pokusie bogactwa. Losy swoje dzieli na godziny miłości, rozpaczy i przestrogi. Finałem tego wzburzenia emocjonalnego jest bunt Gustawa przeciwko rzeczywistości - wini ukochaną za zniszczenie prawdziwej miłości i szczęścia osobistego. Gustaw ma typowe cechy bohatera romantycznego - przeżywa tragiczną, nieszczęśliwą miłość, która w efekcie prowadzi do samobójstwa, buntuje się przeciwko światu i niesprawiedliwym stosunkom społecznym, szydzi z tych, którzy upatrują szczęścia w zdobyciu bogactwa. Wiara w idealną miłość doprowadziła Gustawa do grzesznej, samobójczej śmierci.

giaur mści się na mordercy kobiety, którą kochał i później dręczą go wyrzuty sumienia, chroni się on przed znienawidzonym światem do klasztoru; bohater typu bajronicznego to człowiek o nieprzeciętnej indywidualności, skłócony ze światem i ze społeczeństwem, w którym przyszło mu żyć, przeżywający nieszczęśliwą miłość, prowadzącą do tragicznych skutków;

bohater werterowski - utożsamiany z bierną rezygnacją, nostalgią, apatyczną ucieczką w świat
wewnętrzny, aż do spokojnie zaplanowanych decyzji samobójczych; twórca: Goethe ("Cierpienia młodego Wertera"); bohater werterowski to ten, który nie umiał znaleźć sensu życia, ucieka od współczesności w świat marzeń i wspomnień;