Stan wojenny w Polsce (1981-1983)

Stan wojenny w Polsce

Stan wojenny to ograniczenie swobód i praw obywatelskich na skutek zewnętrznych zagrożeń państwa.

Stan wojenny w Polsce trwał od 1981 r. do 1983 r. Został wprowadzony przez Wojciecha Jaruzelskiego oraz władze komunistyczne PRL-u by zahamować aktywność społeczeństwa pragnącego zmiany ustroju państwa. Generał uzasadniał wprowadzenie stanu wojennego możliwością wkroczenia Armii Radzieckiej na teren Polski. Władzę w Polsce przejęła Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego.

W stanie wojennym została wprowadzona godzina milicyjna tzn. że w godz. 22 - 6 nie można było wychodzić z domów, a po ulicach jeździły czołgi oraz pojazdy wojskowe. Zakazano zmieniania miejsca zamieszkania oraz wprowadzono cenzurę do korespondencji. Zawieszono lub zlikwidowano różne organizacje i związki zawodowe (np. Solidarność, Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich, Niezależne Zrzeszenie Studentów itd.). Działaczy “Solidarności” oraz opozycji politycznej internowano. Pozostali członkowie związku zawodowego utworzyli Tymczasową Komisję Koordynacyjną działającą w podziemiach i organizującą różne demonstracje, strajki w kopalniach i fabrykach.

Społeczeństwo było przeciwko stanowi wojennemu. Urządzano strajki, ludzie celowo spóźniali się do pracy, aktorzy odmawiali występów w mediach oraz filmach, ludzie rozdawali ulotki oraz malowali na budynkach hasła antyrządowe. Było coraz więcej wydawanych nielegalnych gazet, oraz rozpoczęto nadawanie radia “Solidarność”.

Stan wojenny zakończył się na skutek osłabiającej się gospodarki państwa: brak produktów w sklepach, żywność na kartki, podwyższenie cen jedzenia, energii oraz opału. Został wydłużony czas pracy ludzi by unormować sytuację finansową kraju. W 1992r. Sejm uznał wprowadzenie stanu wojennego za nielegalne.

Kalendarium

13 grudnia 1981 (niedziela)
- wprowadzenie stanu wojennego uchwałą Rady Państwa pomimo tego, że uchwała nie była jeszcze opublikowana
- powołanie do życia (niezgodnie z Konstytucją PRL) Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON), władzę w PRL przejęło wojsko
- internowano większość członków Komisji Krajowej Solidarności, władze utworzyły sieć obozów dla internowanych, wydano 10 132 decyzji o internowaniu w stosunku do 9736 osób.
- zawieszono naukę w szkołach i na uczelniach
- wprowadzono godzinę milicyjną

14 grudnia 1981 (poniedziałek) – pierwszy dzień roboczy stanu wojennego. Solidarność w odpowiedzi na wprowadzenie stanu wojennego zaczęła organizować strajki. Jako pierwszy akcję protestacyjną rozpoczął Zakład Zespołów elektronicznych "UNITRA-UNITECH" w Białogardzie. Wojsko otoczyło Stocznię Gdańską

23 grudnia 1981 – pacyfikacja Huty Katowice. Stany Zjednoczone wprowadziły sankcje gospodarcze przeciwko PRL.
4 stycznia 1982 – wznowienie zajęć w szkołach
6 stycznia 1982 – władze rozwiązały Niezależne Zrzeszenie Studentów
13 stycznia 1982 – powstał Ogólnopolski Komitet Oporu – pierwsza ogólnopolska struktura związku pod przewodnictwem Eugeniusza Szumiejki
30 stycznia 1982 – w wielu zagranicznych miastach obchodzony jest Dzień Solidarności z Polską
1 lutego 1982 – podwyżka cen
5 lutego 1982 – rozpoczęły się – najpierw w Świdniku, potem w innych miastach – manifestacje spacerowe (masowe wychodzenie na spacery w czasie trwania dziennika telewizyjnego o 19:30)
8 lutego 1982 – wznowienie zajęć na wyższych uczelniach
11 lutego 1982 – celem zwalczenia manifestacji spacerowych w Świdniku wprowadzono godzinę milicyjną od 19:30. W Warszawie ukazał się drugi (pierwszy) numer Tygodnika Mazowsze
1 marca 1982 – zniesienie ograniczeń w podróżach po całej Polsce.
17 marca 1982 – w Katowicach powstał Biskupi Komitet Pomocy Uwięzionym i Internowanym
20 marca 1982 – rozwiązanie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich i powołanie w jego miejsce marionetkowego Stowarzyszenia Dziennikarzy PRL
12 kwietnia 1982 – w Warszawie rozpoczęło nadawanie Radio Solidarność, kierowane przez Zbigniewa Romaszewskiego
22 kwietnia 1982 – powstała Tymczasowa Komisja Koordynacyjna Solidarności
3 maja 1982 – demonstracje antyrządowe w Warszawie, Gdańsku oraz Krakowie i pięciu innych miastach Polski. Liczba demonstrantów w Warszawie przekroczyła 20 000 osób; w wyniku interwencji milicji obrażeń ciała doznało 71 osób
22 lipca 1982 – z okazji Święta Odrodzenia Polski na prośbę PRON zwolniono dużą ilość osób internowanych.
11 listopada 1982 – władze PRL zwolniły z obozu internowania Lecha Wałęsę.
31 grudnia 1982 – zawieszenie stanu wojennego
16-23 czerwca 1983 – druga pielgrzymka do Polski papieża Jana Pawła II
22 lipca 1983 – zniesienie stanu wojennego, rozwiązanie WRON