1. Funkcje układu wydalniczego
- usuwanie zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii głównie mocznika
- regulacja gospodarki wodno-mineralnej ustroju
2. Budowa układu wydalniczego
a) nerki
b) drogi wyprowadzające mocz
- moczowody
- pęcherz moczowy
- cewka moczowa
3. Budowa nerki
- kora nerki
- rdzeń nerki
- piramidki nerkowe
- tętnica nerkowa
- żyła nerkowa
- miedniczka nerkowa
- kielichy nerkowe
- moczowód
4. Podstawową jednostką budującą nerkę w której powstaje mocz jest nefron
-kanalik nerkowy
- kłębuszek naczyniowy
- ściany torebki nefronu
- przestrzeń do której przesącza się mocz pierwotny
- tętniczka odprowadzająca
- tętniczka doprowadzająca
5 Etapy powstawania moczu
- FILTRACJA – zachodzi w kłębuszku nerkowym ponieważ tętniczka doprowadzająca krew ma większą średnice niż tętniczka odprowadzająca krew przepływająca przez naczynia włosowate kłębuszka ma wysokie ciśnienie. Ciśnienie to jest wyższe niż ciśnienie w torebce nefronu co umożliwia przefiltrowanie krwi z kłębuszka do torebki. Powstaje mocz pierwotny (180-200l na dobę)
- RESORPCJA – zachodzi w kanaliku nerkowym i polega na zwrotnym wchłanianiu do krwi glukozy, aminokwasów, wody, jonów sodu, wapnia, potasu i magnezu. Mocz pierwotny ulega zagęszczeniu
SEKRECJA - zachodzi w dalszym odcinku kanaliku nerkowego i polega na wchłanianiu do moczu sub m.in. hormonów, jonów sodu, wodoru i niektórych leków)
Powstaje mocz ostateczny (średnio 1,5 l na dobę)
6. Wyniki badań
Barwa – słomkowo-żółta , intensywność barwy może się zmieniać w zależności stopnia nawodnienia organizmu. zmiana barwy moczu może wynikać z przedostania się do niego różnych barwników co nie zawsze oznacza chorobę.
Odczyn – lekko kwaśny (pH 5,5)
Przejrzystość – przejrzysty i klarowny, mętny może oznaczać ropne zapalenie dróg moczowych lub kamicę nerkową
Glukoza – brak , obecność- cukromocz, cukrzyca, zatrucie lub uszkodzenie kanalików nerkowych
Białko – brak , obecność – zawsze wymaga konsultacji lekarskiej (białkomocz, uszkodzenia wątroby)
Ciała ketonowe – brak , obecność – źle leczona cukrzyca nie wydolność nerek
Bilirubina – brak , obecność – choroba wątroby, dróg moczowych, żółtaczka
Urobilinogen
* nabłonki – pojedyncze w polu widzenia
* krwinki białe – 1-5 w polu widzenia, powyżej 10 zapalenie układu moczowego
* krwinki czerwone – 1-2 w polu widzenia, krwiomocz może wskazywać uszkodzenie nerki
* wałeczki – ich obecność świadczy o poważnej patologii nerek
Moczówka prosta – choroba związana z małą ilością hormonu WAZOPRESYNY – podwzgórze
7. Dializa – w przypadku gdy obie nerki nie pracują stosuje się pozaustrojowe oczyszczenie krwi w urządzeniu zwanym dializatorem (sztuczną nerką)